Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bukszpanowate (Buxaceae Dumort.) – rodzina roślin z monotypowego rzędu bukszpanowców (Buxales). Obejmuje 6 rodzajów z ok. 120 gatunkami, które występują w dużym rozproszeniu na różnych kontynentach, z wyjątkiem Australii i Antarktydy[2]. Centra zróżnicowania to wschodnia Azja (plemię Sarcococceae) i Ameryka Środkowa (rośnie tam 50 gatunków z rodzaju bukszpan, z czego 30 to endemity Kuby)[4]. Rozpowszechnione w uprawie jako rośliny ozdobne są niektóre gatunki, zwłaszcza z rodzajów runianka i bukszpan[4], przy czym te pierwsze najczęściej jako rośliny okrywowe, a drugie na żywopłot i topiary. Rośliny z rodzaju sarkokokka bywają uprawiane dla pachnących kwiatów kwitnących w okresie zimowym[5]. Twarde drewno niektórych gatunków bukszpanu (zwłaszcza zwyczajnego i Buxus macowanii), dobrze nadaje się do toczenia i polerowania. Wykorzystywane jest od dawna do wyrobu mebli i przedmiotów ozdobnych[4].
Bukszpan zwyczajny | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina |
bukszpanowate |
Nazwa systematyczna | |
Buxaceae Dumort. Comment. Bot.: 54. Nov-Dec 1822, nom. cons.[3] | |
Typ nomenklatoryczny | |
Pozycja systematyczna rodziny przez długi czas pozostawała niejasna. Wyróżnia się bowiem zestawem cech zarówno opisywanych jako pierwotne (niezakończone zrastanie owocolistków ponad zalążnią) oraz cechy typowe dla roślin z podklas ukęślowych (Dilleniidae) i różowych (Rosidae) – trójkomorowa zalążnia, budowa anatomiczna łodygi. W efekcie grupa ta w randze rzędu włączana była do oczarowych (Hamamelidae)[6] lub w randze rodziny trafiała do wilczomleczowców (Euphorbiales) (system Cronquista z 1981)[4]. Późniejsze analizy, w tym molekularne wskazały odrębną pozycję tej rodziny blisko kladu bazalnego dwuliściennych właściwych[4]. W systemach APG I z 1998 i APG II z 2003 rodzina Buxaceae przedstawiana była jako siostrzana rodzinie Didymelaceae w obrębie rzędu Buxales. W systemie APG III z 2009 i APG IV rodzaj Didymeles z monotypowej rodziny Didymelaceae włączony został do Buxaceae[7], podobnie do Buxaceae włączono także rodzinę Haptanthaceae z jednym gatunkiem Haptanthus hazlettii w systemie APG IV. W efekcie od 2016 Buxaceae są jedyną rodziną w rzędzie Buxales[8].
← |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.