Budynek Banku Polskiego w Warszawie

Budynek Banku Polskiego – budynek filii rosyjskiego Banku Państwa, a następnie Banku Polskiego, znajdujący się przy ul. Bielańskiej 10 w śródmieściu Warszawy.

Budynek Banku Polskiego w Warszawie

nr rej. 1187 z 1 sierpnia 1981[1]
Widok od strony pl. Teatralnego, ok. 1914
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Bielańska 10
Typ budynku	bank
Styl architektoniczny	neorenesans
Architekt	Leontij Benois
Rozpoczęcie budowy	1907
Ukończenie budowy	1911
Zniszczono	1944
Położenie na mapie Polski Budynek Banku Polskiego w Warszawie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Budynek Banku Polskiego w Warszawie
Położenie na mapie Warszawy Budynek Banku Polskiego w Warszawie
52°14′40,8″N 21°00′22,6″E

Historia

Budynek powstał w latach 1907–1911 według projektu Leontija Benois dla rosyjskiego Banku Państwa, w miejscu kompleksu Mennicy Warszawskiej^[2]. Od 1918 mieściła się w nim siedziba Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, a od 1926 Bank Polski Spółka Akcyjna.

W latach 1940–1944, w czasie okupacji niemieckiej, siedziba warszawskiego oddziału Banku Emisyjnego^[3]. Podczas powstania warszawskiego budynek został zdobyty 3 sierpnia 1944 przez powstańców i na cztery tygodnie stał się redutą. Żołnierze z batalionu „Łukasiński” odpierali ataki Niemców, którzy szturmowali go aby z tego rejonu rozpocząć atak na Stare Miasto. Powstańcy ewakuowali się z budynku kanałami 1 września 1944. Od strony ulic Bielańskiej i Daniłowiczowskiej fasada gmachu ciągle nosi ślady niemieckich kul. Walki podczas powstania warszawskiego upamiętniają tablice znajdujące się na fasadzie od strony ul. Bielańskiej^[4].

Po II wojnie światowej (w latach 60.) wyburzono znaczną część uszkodzonego budynku, pozostawiając głównie prawą część fasady^[5]. Pozostałości gmachu później zostały wpisane do rejestru zabytków. Po 1945 oficyna pałacu była użytkowana przez Ministerstwo Finansów^[6].

W zachowanej części budynku planowano umieszczenie Muzeum Powstania Warszawskiego i w tym celu rozpoczęto jego nadbudowę^[7]. Jednak ten plan nie został zrealizowany. W 1993 budynek został sprzedany.

W miejscu pozostałej części dawnego Banku Polskiego wzniesiono po 2010, z zachowaniem zabytkowych elementów ścian i fundamentów, biurowiec Senator^[8].

Galeria

• 
  Bank Państwa, widok od strony ul. Długiej, przed 1914
• 
  Bank Polski w trakcie powstania warszawskiego, 1944
• 
  Pozostałości banku przed wyburzeniem, lata 60.
• 
  Zachowana współcześnie część gmachu (prawa część fasady)
• 
  Upamiętnienie powstańczej Reduty Bank Polski
• 
  Pozostałości gmachu banku, 2011
• 
  Biurowiec Senator dobudowany do oryginalnej części

Zobacz też

• Gmach Giełdy i Banku Polskiego

Przypisy

1. Rejestr. mwkz.pl. [dostęp 2022-03-13].
2. Jerzy S. Majewski: Warszawa na starych pocztówkach. Warszawa: Agora, 2013, s. 120. ISBN 978-83-268-1238-5.
3. Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 142. ISBN 978-83-240-1057-8.
4. Ślady Powstania Warszawskiego: Reduta Bank Polski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2024-09-30]. (pol.).
5. BANK POLSKI OBECNIE PRAKTYCZNIE NIE ISTNIEJE. warszawa1939.pl. [dostęp 2022-03-14].
6. Jan Zachwatowicz: Problemy zachowania historycznych budynków [w:] Warszawa współczesna. Geneza i rozwój. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 276. ISBN 83-01-02892-0.
7. Rafał Bielski, Jakub Jastrzębski: Utracone miasto. Warszawa wczoraj i dziś. Warszawa: Skarpa Warszawska, 2016, s. 177. ISBN 978-83-63842-27-7.
8. Karol Kobos: Płaski Senator. ITI, 2012-07-24. [dostęp 2012-09-14].

Linki zewnętrzne

• Strona dotycząca historii Reduty. reduta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-26)].