Bolesław Kaczmarek

Bolesław Jan Kaczmarek (ur. 28 stycznia 1917 w Gnieźnie, zm. 25 października 1951 w Karaczi) – podpułkownik pilot, oficer Polskich Sił Powietrznych, dowódca dywizjonu 302, kawaler Virtuti Militari, odznaczony Distinguished Flying Cross.

Bolesław Jan Kaczmarek

Grzyb

2 zwycięstwa
podpułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	28 stycznia 1917 Gniezno
Data i miejsce śmierci	25 października 1951 Karaczi
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF Pakistańskie Siły Powietrzne
Jednostki	dywizjon 306 dywizjon 302 dywizjon 316 dywizjon 317
Stanowiska	dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Życiorys

W Gnieźnie ukończył szkołę powszechną i gimnazjum, w 1937 r. zdał egzamin maturalny. Zgłosił się do odbycia służby wojskowej, zdał egzaminy wstępne do Szkoły Podchorążych Lotnictwa. W 69. pułku piechoty w Gnieźnie odbył szkolenie. Od stycznia 1938 r. rozpoczął naukę w SPL. Skrócone szkolenie ukończył z 38. lokatą w ramach XIII promocji ze specjalnością pilota myśliwskiego^[1]. 13 września 1939 został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 1 września 1939 w korpusie oficerów lotnictwa^[2].

Po wybuchu II wojny światowej został ewakuowany do Rumunii, a następnie przez Bejrut dotarł do Francji. Został skierowany na przeszkolenie do szkoły lotniczej w Rennes^[3]. Latał w kluczu myśliwskim broniącym Clermont-Ferrand^[4]. Nie zdążył wziąć udziału w walkach, po upadku Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Zgłosił się do służby w Polskich Siłach Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF P-0536. Trafił do 55 Operational Training Unit w Unsworth, po ukończeniu przeszkolenia został w maju 1941 r. przydzielony do 306. dywizjonu myśliwskiego^[5]. Po ukończeniu tury lotów bojowych odszedł 29 maja 1942 r. na odpoczynek operacyjny w 58 OTU w Grangemouth^[6]. 8 grudnia dostał przydział do dywizjonu 302^[7].

W 302. dywizjonie służył do 17 czerwca 1943 r., następnie został przeniesiony do dywizjonu 316. Objął tam stanowisko dowódcy eskadry. Z dywizjonu 316 odszedł 12 marca 1944 r. Po odpoczynku, 1 listopada, trafił do dywizjonu 317. W jego składzie latał do 15 stycznia 1945 r., następnie został przeniesiony do dywizjonu 302^[8], 24 marca, po zestrzeleniu nad Holandią kpt. pil. Ignacego Olszewskiego objął dowództwo nad tym dywizjonem i pełnił tę funkcję do 1 sierpnia^[9].

Po zakończeniu działań wojennych nie zdecydował się na powrót do Polski, pozostał na emigracji. Szukając pracy w lotnictwie znalazł zatrudnienie w Pakistańskich Siłach Powietrznych. Zginął w katastrofie, podczas lotu szkoleniowego 25 października 1951 r. Został pochowany na cmentarzu chrześcijańskim Gora Qabristan^[10].

W czasie swej służby wykonał 380 lotów, w tym 91 lotów bojowych. Na liście Bajana został sklasyfikowany na 135. pozycji z wynikiem dwóch samolotów zestrzelonych na pewno i jednego prawdopodobnie^[11]. Bolesław Kaczmarek miał wśród kolegów przezwisko Grzyb, pod którym został upamiętniony w żołnierskiej poezji. Jerzy Mierzejewski uczynił go jednym z bohaterów swego satyrycznego wiersza pt. Poezja utylitarna, czyli Ballada nie-militarna o małym Grzybie, Pniaku chrobrym i Pawle Niemcu, Niemcu dobrym...^[12].

Orderu i odznaczenia

Za swą służbę otrzymał odznaczenia^[13][14]:

• Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 8424,
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie,
• Medal Lotniczy – trzykrotnie,
• Polowa Znak Pilota,
• Distinguished Flying Cross,
• Vliegerkruis.

Zobacz też

• historia polskich lotników w PAF

Przypisy

1. Pawlak 2009 ↓, s. 236.
2. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 6–7.
3. Dreja 1989 ↓, s. 420.
4. Śliżewski 2010 ↓, s. 48.
5. Matusiak 2003 ↓, s. 13.
6. Matusiak 2003 ↓, s. 26.
7. Matusiak 2003 ↓, s. 62.
8. Zieliński, Krzystek 2002 ↓, s. 93.
9. Król 1990 ↓, s. 122.
10. Bolesław Jan Kaczmarek. Niebieska eskadra - groby, cmentarze, pomniki, miejsca pamięci polskich lotników. [dostęp 2023-12-28]. (pol.).
11. Lista Bajana. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2023-12-28]. (pol.).
12. Sikora 2013 ↓, s. 277-278.
13. Kaczmarek Bolesław Jan. Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947. [dostęp 2023-12-27]. (pol.).
14. Zieliński, Krzystek 2002 ↓, s. 94.

Bibliografia

• Alojzy Dreja: Czyż mogli dać więcej : dzieje 13 Promocji Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Londyn: Koło Koleżeńskie 13 Promocji Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, 1989. OCLC 26632221.
• Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
• Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2009. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.
• Grzegorz Śliżewski: Gorzka słodycz Francji : polscy piloci myśliwscy wiosny 1940. Warszawa ; Piekary Śląskie: ZP Wydawnictwo - ZP Grupa, 2010. ISBN 978-83-61529-42-2. OCLC 750525221.
• Wojtek Matusiak: 306 Dywizjon Myśliwski Toruński. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09714-3. OCLC 830534634.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
• Piotr Sikora: Paweł Niemiec myśliwiec z Cieszyna. Gdańsk: Oficyna Wydawnicza FINNA, 2013. ISBN 978-83-62913-81-7. OCLC 840328929.
• Józef Zieliński, Tadeusz Krzystek: Dowódcy dywizjonów Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie = Commanders of the Polish Air Force squadrons in the West. Poznań: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09553-1. OCLC 52033660.