Blatnica (Słowacja)

Blatnica (w latach 1927–1946 Turčianska Blatnica) – gmina wiejska (obec) na Słowacji, w powiecie Martin, w kraju żylińskim. Miejscowość leży u podnóża Wielkiej Fatry, u wylotu dolin Blatnickiej i Gaderskiej. Jest uznawana za najstarszą miejscowość rejonu Turiec.

Blatnica

Centrum miejscowości
Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	żyliński
Powiat	Martin
Starosta	Ivica Súkeníková[1]
Powierzchnia	86,19[2] km²
Wysokość	495[3] m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość	1 081[4] 12,61[5] os./km²
Nr kierunkowy	+421 43[3]
Kod pocztowy	038 15[3]
Tablice rejestracyjne	MT
Położenie na mapie kraju żylińskiego Blatnica
Położenie na mapie Słowacji Blatnica
48°56′13″N 18°55′36″E
Strona internetowa

Historia

Pierwsze ślady ludzkie w tej okolicy sięgają okresu chalkolitu. Podczas wykopalisk archeologicznych znaleziono rzeczy z epoki brązu i czasów rzymskich oraz resztki słowiańskiej osady z VIII i IX wieku, która mogła wchodzić w skład Księstwa Nitrzańskiego.

Blatnicę po raz pierwszy wzmiankowano w 1230 jako Blathnicha (później pojawiają się jeszcze nazwy – Blatnicze w 1323, Plathnicha w 1361), a pobliski zamek wybudowano pod koniec XIII wieku (po najeździe Tatarów). W późniejszych wiekach mieszkańcy Blatnicy, podobnie jak ludność innych wsi w Turcu, zaczęli trudnić się olejkarstwem i szafranictwem. Po 1808 przyłączono sąsiednie miejscowości: Sebeslavce oraz Svätý Ondrej.

W 1910 w Blatnicy żyło 1057 mieszkańców, w większości Słowaków.

W 2001 na 861 mieszkańców 99% stanowili Słowacy. Większość mieszkańców (53,54%) była wyznania ewangelickiego – jest to jedna z niewielu gmin słowackich, w której nie przeważają katolicy. 32,06% mieszkańców było wyznania rzymskokatolickiego, a 0,35% greckokatolickiego.

Atrakcje turystyczne

Wieś położona jest wzdłuż Blatnickiego Potoku. Wśród zabudowy dominują zabytkowe domy z charakterystycznymi bramami prowadzącymi na wewnętrzne podwórze, będącymi świadectwem dawnej zamożności mieszkańców.

W Blatnicy są również:

• dwa kasztele – barokowo-klasycystyczny z I połowy XVIII wieku oraz późnobarokowy z końca XVIII wieku
• zamek Blatnica – 2 kilometry od centrum wsi
• kościół ewangelicki z lat 1785–1786 (wieżę dobudowano w XIX wieku)
• kościół katolicki, pierwotnie gotycki z XIV wieku, przebudowany na klasycystyczny w wieku XIX,
• Muzeum Karola Plicki, słynnego fotografika i filmowca dokumentalisty (w tzw. Dworze Pronay'ów)
• stary młyn wodny

Z miejscowości wychodzi kilka znakowanych szlaków turystycznych w pobliskie doliny i góry.

Galeria zdjęć

• 
  Widok na wioskę
• 
  Kościół ewangelicki
• 
  Późnobarokowy kasztel
• 
  Wejście do muzeum, mieszczącego się w barokowo-klasycystycznym kasztelu
• 
  Jedna z ulic
• 
  Budynek urzędu gminy

Przypisy

1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 86,19S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
3. Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
5. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.

Bibliografia

• WiesławaW. Rusin WiesławaW., BarbaraB. Zygmańska BarbaraB., Słowacja, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2006, ISBN 83-7304-679-8, OCLC 749501739. Brak numerów stron w książce

Ogólny widok