Bitwa o Iwo Jimę

Bitwa o Iwo Jimę – starcie zbrojne pomiędzy siłami Stanów Zjednoczonych i Japonii, które trwało od 19 lutego do 26 marca 1945 roku podczas wojny na Pacyfiku w czasie II wojny światowej.

Bitwa o Iwo Jimę

II wojna światowa, wojna na Pacyfiku
Amerykańscy żołnierze ostrzeliwują japońskie pozycje na górze Suribachi z 37 mm armaty przeciwpancernej M3
Czas	19 lutego – 26 marca 1945
Miejsce	Iwo Jima, Wyspy Kazan
Terytorium	Japonia
Przyczyna	potrzeba zdobycia pozycji wyjściowych do ataku na Wyspy Japońskie
Wynik	zwycięstwo Stanów Zjednoczonych
Strony konfliktu
Japonia  Stany Zjednoczone
Dowódcy
Tadamichi Kuribayashi † Takeichi Nishi † Clifton B. Cates Graves B. Erskine Marc Mitscher Chester Nimitz Keller E. Rockey Holland Smith Raymond Spruance
Siły
22 800 żołnierzy 110 000 żołnierzy, 116 okrętów, 1 200 samolotów
Straty
21 703 zabitych, 1 083 pojmanych 6 821 zabitych, 19 189 rannych, 494 zaginionych
Położenie na mapie Oceanu Spokojnego miejsce bitwy
24°46′48″N 141°19′12″E

Flaga Stanów Zjednoczonych na szczycie góry Suribachi

Bitwa

Podczas II wojny światowej wyspa Iwo Jima została silnie ufortyfikowana, z wieloma jaskiniami i punktami umocnionymi połączonymi ze sobą za pomocą podziemnych tuneli. Zbudowano m.in. dwa lotniska polowe dla wzmocnienia wewnętrznego pasa obronnego Wysp Japońskich, artyleria na zboczach góry Suribachi miała zapewnić bezpieczeństwo lotniska. Zbudowano również 18 km tuneli do szybkiego dyslokowania żołnierzy i wyposażenia bez narażania ich na ostrzał z samolotów oraz okrętów. Stacjonował tu około 21-tysięczny garnizon pod dowództwem generała Tadamichi Kuribayashiego.

19 lutego 1945 po czterodniowym ostrzale artyleryjskim i bombardowaniu lotniczym, Amerykanie rozpoczęli desant. Desant poprowadziła Piechota Morska po przeciwnych stronach wyspy, z północno-zachodniej i południowo-wschodniej plaży. Pierwszym zadaniem miało być zajęcie lotniska, a następnie zajęcie góry Suribachi skąd Japończycy prowadzili zaciekły ostrzał artyleryjski plaż i wód przybrzeżnych. Po zaciętych walkach 20 lutego zdobyto lotnisko. Po pięciu dniach walki zdobyta została góra Suribachi, choć walki trwały jeszcze 34 dni. 21 lutego w efekcie ataku około 20 kamikaze Amerykanie utracili lotniskowiec eskortowy USS Bismarck Sea. Bez wsparcia artylerii Japończycy 27 lutego stracili połowę wyspy. Formalnie walki trwały do 26 marca, do niewoli dostało się tylko 1 083 Japończyków (wliczając jeńców schwytanych w kwietniu i maju, podczas operacji wymiatających^[1]), a straty amerykańskie wyniosły ponad 6 800 zabitych.

Następstwa

Bardzo zacięte walki o wyspę wynikały z jej pośredniego położenia pomiędzy Marianami a Wyspami Japońskimi. Po zdobyciu Iwo Jimy startujące z Marianów bombowce B-29 miały osłonę samolotów myśliwskich – szczególnie P-51 oraz P-47. Lotnisko na Iwo Jimie, pomimo zbyt krótkiego pasa startowego dla ciężkich samolotów bombowych, uratowało życie wielu lotnikom, którzy szczęśliwie lądowali na postrzelonych maszynach podczas powrotu znad Wysp Japońskich. Tę ważną funkcję pełniło to lotnisko do końca działań wojennych na Pacyfiku. Pierwszy samolot wylądował tam jeszcze podczas trwania walk o wyspę.

Na podstawie zdjęcia Joego Rosenthala przedstawiającego zatknięcie amerykańskiego sztandaru na szczycie Suribachi przez grupę marines, w tym: Indianina Irę Hayesa oraz pięciu jego kolegów Franklina Sousleya, Johna Bradleya, Harlona Blocka, Michaela Stranka i Rene Gagnona, w 1954 rzeźbiarz Felix de Weldon stworzył pomnik Marine Corps War Memorial w Arlington w Wirginii.

Amerykańska okupacja Iwo Jimy trwała do 1968. Obecnie jest to baza Japońskich Morskich Sił Samoobrony, w zasadzie niedostępna dla cywilów.

Kultura masowa

Walkom zostały poświęcone:

• Film Piaski Iwo Jimy w reżyserii Allana Dwana z Johnem Wayne'em w roli głównej^[2];
• Dwa filmy Clinta Eastwooda: Sztandar chwały (bitwa z punktu widzenia Amerykanów) oraz Listy z Iwo Jimy (z perspektywy Japończyków)^[3][4];
• Serial telewizyjny Pacyfik (odcinek 8)^[5];
• Szwedzki zespół Civil War nagrał utwór Iwo Jima traktujący o tej bitwie^[6];
• Gra komputerowa Battlefield V (niektóre misje)^[7]

Przypisy

1. Whitman S. Bartley: Iwo Jima: Amphibious Epic, chapter IX The Final Phase. [w:] Marines in World War II Historical Monograph [on-line]. Historical Section, Division of Public Information Headquarters, U.S. Marine Corps, 1954. [dostęp 2011-06-10]. (ang.).
2. Piaski Iwo Jimy. Filmweb. [dostęp 2020-12-11].
3. Sztandar chwały. Filmweb. [dostęp 2020-12-11].
4. Listy z Iwo Jimy. Filmweb. [dostęp 2020-12-11].
5. Pacyfik. Filmweb. [dostęp 2020-12-11].
6. CIVIL WAR, Back To Iwo Jima. YouTube. [dostęp 2020-12-11]. (ang.).
7. Battlefield V. Gry-Online. [dostęp 2020-12-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Bartley, Lt. Col. Whitman S., USMC. Iwo Jima: Amphibious Epic, Marines in World War II Historical Monograph, Historical Section, Division of Public Information, United States Marine Corps, 1954. (ang.)
• Garand, George W. and Truman R. Strobridge. Iwo Jima w History of U.S. Marine Corps Operations in World War II Volume IV: Western Pacific Operations. (ang.)

Bibliografia

• Zbigniew Flisowski: Burza nad Pacyfikiem Tom 2. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989. ISBN 83-210-0412-1. Brak numerów stron w książce

Kontrola autorytatywna (bitwa):

• LCCN: sh85069136
• NDL: 00602115
• BnF: 13178354w
• NKC: ph165773
• BNE: XX557163
• J9U: 987007529257605171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/Battle-of-Iwo-Jima