Loading AI tools
pociąg do więcej niż jednej płci Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Biseksualność[1][2] (z łac. bi „oboje, dwa” oraz z łac. sexualis „płciowy”), także: biseksualizm – romantyczny lub seksualny pociąg, oraz zachowania seksualne wobec zarówno mężczyzn, jak i kobiet[3][4][5], bądź też wobec więcej niż jednej płci biologicznej lub kulturowej[6][7][8]. Jest również definiowany jako romantyczny lub seksualny pociąg do osób każdej płci lub tożsamości płciowej, których poprawnym określeniem jest panseksualność[9][10][11] lub omniseksualność.
Termin „biseksualizm” jest używany głównie w kontekście ludzkiego pociągu, w celu określenia romantycznych lub seksualnych uczuć wobec kobiet i mężczyzn[4], a pojęcie to jest jedną z trzech głównych kategorii orientacji seksualnej wraz z heteroseksualizmem i homoseksualizmem, z których wszystkie istnieją na kontinuum heteroseksualno-homoseksualnym. Tożsamość biseksualna nie musi być równoznaczna z jednakowym pociągiem seksualnym do obu płci; zazwyczaj osoby, które mają wyraźną, ale nie wyłączną preferencję seksualną dla jednej płci w stosunku do drugiej, również identyfikują się jako biseksualne[12].
Naukowcy nie znają dokładnej przyczyny orientacji seksualnej, ale przewidują, że jest ona spowodowana złożoną interakcją wpływów genetycznych, hormonalnych i środowiskowych[13][14][15], a także nie postrzegają jej jako wyboru[13][14][16]. Chociaż żadna pojedyncza teoria dotycząca przyczyny orientacji seksualnej nie zyskała jeszcze powszechnego poparcia, naukowcy preferują teorie oparte na podstawach biologicznych[13]. Istnieje znacznie więcej dowodów na poparcie pozaspołecznych, biologicznych przyczyn orientacji seksualnej niż przyczyn społecznych, zwłaszcza w przypadku mężczyzn[17][18][19].
Możliwe, że w przypadku biseksualizmu o wyborze partnera nie decyduje płeć biologiczna, lecz wiele cech fizycznych i psychicznych od niej niezależnych[20].
Biseksualizm występował w różnych ludzkich społecznościach[21], a także w królestwie zwierząt[22][23][24][25] na przestrzeni całej zarejestrowanej historii. Jednak termin biseksualizm, podobnie jak terminy hetero- i homoseksualizm, powstał dopiero w XIX wieku[26].
Biseksualizm polega na romantycznym lub seksualnym pociągu wobec mężczyzn i kobiet. Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne stwierdza, że „orientacja seksualna występuje na pewnym kontinuum. Innymi słowy, ktoś nie musi być wyłącznie osobą homoseksualną lub heteroseksualną, ale może odczuwać w różnym stopniu oba rodzaje pociągu. Orientacja seksualna kształtuje się w ciągu całego życia danej osoby — różne osoby w różnych momentach życia zdają sobie sprawę, że są heteroseksualne, biseksualne lub homoseksualne”[12][27].
Alfred Kinsey w raportach z badań – Sexual Behavior in the Human Male (1948) i Sexual Behavior in the Human Female (1953), krytykuje podział ludzi tylko na dwie grupy homoseksualną i heteroseksualną[28][brak potwierdzenia w źródle].
Używanie do oznaczenia skali Kinseya ze stopniem środkowym jako wyznacznikiem biseksualizmu prowadzi do niewłaściwej interpretacji, ponieważ zawęża grupę do jednej siódmej możliwych wyników. Naukowcy do identyfikacji osób biseksualnych stosują kwestionariusze z pytaniem o orientację seksualną/tożsamość seksualną. Jeszcze innym sposobem identyfikacji jest tabela orientacji seksualnej Kleina pozwalająca wyznaczyć grupy według pociągu seksualnego, zachowania i przynależności społecznej[29]. Osoby biseksualne często różnie opisują swoją orientację w zależności od sytuacji. Takie zachowania zadeklarowało 83% biseksualnych mężczyzn i 67% biseksualnych kobiet[30].
Pod względem pociągu seksualnego może być stosowanych więcej kategorii niż uznawanych orientacji seksualnych. W badaniu z 2002 roku w USA wyznaczono następujące grupy pod względem pociągu seksualnego dla kobiet w wieku 18-44 lat[31]:
i dla tej samej grupy wiekowej mężczyzn:
Tożsamość seksualna wyznaczona w tym samym badaniu dla kobiet była następująca:
a dla mężczyzn:
Jakiekolwiek kontakty seksualne z płcią przeciwną deklarowało 94,1% kobiet i 93,8% mężczyzn. Zachowania seksualne z osobą tej samej płci deklarowało 11,2% kobiet i 6% mężczyzn.
Osoby biseksualne, prawdopodobnie wskutek społecznej wrogości, stygmatyzacji i dyskryminacji[32][33][34][35] cechuje większe ryzyko zaburzeń psychicznych, myśli i prób samobójczych, samobójstw, nadużywania środków psychoaktywnych oraz samookaleczenia[32][36][37][33][34][35][38]. Przyczyny tych problemów nie zostały w pełni wyjaśnione.
Najbardziej znanym symbolem biseksualizmu są zachodzący na siebie różowy trójkąt jako znak osób homoseksualnych i granatowy jako znak osób heteroseksualnych tworzące fioletową część reprezentującą biseksualizm. Są jednak tacy, którym różowy trójkąt źle się kojarzy, bowiem właśnie tak oznaczano homoseksualnych mężczyzn więzionych w hitlerowskich obozach koncentracyjnych. Na analogicznej zasadzie kolorystycznej powstała także flaga dumy: dwa szerokie paski, różowy i granatowy, złączone w środku cieńszym, fioletowym.
Biseksualizm występuje poza ludźmi u innych gatunków zwierząt, między innymi u bonobo, orek lub delfinów[39][40][41]. Biseksualizm rozumiany jako posiadanie cech anatomicznych lub zachowań obu płci poza ssakami występuje także u płazińców i niekiedy u ptaków[42].
Niektóre zwierzęta, pomimo możliwości wyboru, czasami preferowały przedstawicieli tej samej płci (gazele, antylopy, bizony). W innych przypadkach zwierzęta decydowały się na aktywność seksualną z przedstawicielami różnych płci w różnych etapach swojego życia. Aktywność homoseksualna u tych gatunków może być też sezonowa, jak w przypadku samców morsów, które angażują się w homoseksualną aktywność seksualną poza sezonem godowym i powracają do aktywności heteroseksualnej podczas okresu godowego[43].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
