Loading AI tools
grupa izomerów Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Benzopireny, C20H12 – dwa organiczne związki chemiczne z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.
Zbudowane są z pięciu skondensowanych pierścieni benzenowych. Zawierają czteropierścieniowy szkielet pirenu z dołączonym dodatkowym pierścieniem benzenowym. Możliwe są dwa izomery strukturalne, różniące się miejscem przyłączenia pierścienia benzenowego do pirenu.
benzo[a]piren[1] C 20H 12 Tt 176–179 °C Tw 495 °C |
benzo[e]piren[2] C 20H 12 Tt 178 °C Tw ? |
2H-benzo[cd]piren C 19H 12 |
Występują w dymie podczas spalania niecałkowitego, m.in. w dymie tytoniowym (dym z 1 papierosa zawiera 0,16 μg tej substancji), w smogu powstającym w wyniku niskiej emisji – przede wszystkim wskutek spalania węgla, w mniejszym stopniu – śmieci (najczęściej tworzyw sztucznych) oraz także częściowo jako emisje transportowe[3]. Stężenie benzopirenów w powietrzu jest jednym z parametrów oceny jakości powietrza[4]. Z powodu obecności w dymie, benzopireny dostają się do żywności podczas wędzenia potraw.
Duża ilość benzopirenów, ok. 1,5%, znajduje się w smole pogazowej.
Oba izomery są klasyfikowane jako mogące wywoływać raka u ludzi (zwrot H350)[1][2].
Rakotwórczość benzo[a]pirenu stwierdzono we wszystkich przeprowadzonych badaniach na zwierzętach (badane były: mysz, szczur, chomik, świnka morska, królik, kaczka, traszka i małpa) przy narażeniu na ten związek różnymi drogami (doustnie, skórnie, inhalacyjnie, dotchawiczo, dooskrzelowo, podskórnie, dootrzewnowo i dożylnie)[5].
Wykazano, że benzo[a]piren jest powiązany z mutacjami charakterystycznymi dla raka płuc[6].
Wg analiz doniesień literaturowych nt. szkodliwości benzo[e]pirenu przeprowadzonej przez IARC, dane doświadczalne są niewystarczające do uznania tego związku za rakotwórczy dla zwierząt[7].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.