Auksyny
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Auksyny (ze stgr. αὔξω auksō lub αὐξάνω auksanō "powiększać") – grupa substancji chemicznych zaliczanych do hormonów roślinnych. Stymulują wzrost roślin oraz wpływają na kształtowanie się owoców partenokarpicznych i odgrywają istotną rolę w procesach adaptacji takich jak fototropizm i geotropizm. Auksyny wykazują cechy zarówno hormonów w znaczeniu zbliżonym do pojęcia używanego na określenie substancji regulacyjnych ssaków oraz cechy morfogenów, czyli substancji regulujących proces morfogenezy roślin[1]. Pierwszą odkrytą auksyną jest kwas indolilooctowy (IAA)[2]. Jest on syntezowany w merystemie wierzchołkowym pędu, młodych liściach, zarodku oraz w małych ilościach w korzeniu. Transport IAA przez parenchymę ma unikatowy charakter. Jest on wolny (5–20 mm/h) i kierunkowy (polarny), jednak nie jest zależny od grawitacji. Ponadto IAA przemieszcza się szybko i bezkierunkowo poprzez floem (5–20 cm/h).
Najważniejsze auksyny naturalne:
- kwas indolilo-3-octowy (IAA)[2],
- kwas indolilo-3-masłowy (IBA)[3],
- kwas fenylooctowy (PAA)[2],
- indoliloacetonitryl (IAN),
- kwas indolilo-3-propionowy (IPA);
syntetyczne regulatory wzrostu o właściwościach zbliżonych do auksyn:
- kwas naftylo-1-octowy (NAA)[3],
- kwas 2,4-dichlorofenoksyoctowy (2,4-D)[2],
- kwas 2,4,5-trichlorofenoksyoctowy (2,4,5-T),
- kwas 2-metoksy-3,6-dichlorobenzoesowy (dicamba),
- kwas 4-amino-3,5,6-trichloropikolinowy (picloran, tordon).
Auksyny mogą w organizmie roślinnym występować w postaci wolnej albo w połączeniu z cukrami, aminokwasami lub peptydami. Pochodne fitohormonów nazywane są koniugatami i zwykle nie wykazują aktywności biologicznej. Połączenie związków odbywa się przy udziale grupy karboksylowej IAA. U roślin dwuliściennych wykryto amidy IAA, zaś u jednoliściennych koniugatami są zwykle estry IAA. Tworzenie koniugatów umożliwia odwracalną inaktywację, powstałe związki są formą transportową hormonów. Odtworzenie aktywnej postaci fitohormonu jest możliwe dzięki obecności enzymów hydrolizujących. Wykazano, że w tkankach roślin obecne są enzymy hydrolizujące estry i amidy IAA[2].