Astur – rodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w obrębie rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Zamknij
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce, Eurazji i Afryce[9].
Długość ciała 31,5–63 cm, rozpiętość skrzydeł 58–122 cm; masa ciała samic 342–2200 g, samców 190–1010 g[9].
Rodzaj zdefiniował w 1799 roku francuski przyrodnik Bernard Germain de Lacépède w publikacji własnego autorstwa poświęconej klasyfikacji systematycznej ptaków[1]. Gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) jastrząb zwyczajny (A. gentilis)[10].
Etymologia
- Astur: łac. astur, asturis ‘jastrząb’, od gr. αστεριας asterias ‘jakiś rodzaj jastrzębia’, od αστηρ astēr, αστερος asteros ‘gwiazda’ (por. średniowiecznołac. austurcus, asturcius lub asturcus ‘jastrząb zwyczajny’)[11].
- Daedalion: w mitologii greckiej Daedalion, syn Lucyfera, tak bolał nad śmiercią swego syna Filonisa, że rzucił się z wysokości góry Parnas i został przemieniony w sokoła przez Apolla (por. gr. δαιδαλεος daidaleos ‘nakrapiany, oznaczony’)[12]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Falco palumbarius Linnaeus, 1758 (= Falco gentilis Linnaeus, 1758)[13].
- Sparvius: fr. Épervier ‘krogulec’, od średniowiecznołac. sparverius ‘krogulec’[14]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Falco palumbarius Linnaeus, 1758 (= Falco gentilis Linnaeus, 1758)[13].
- Asterias: gr. αστεριας asterias ‘jakiś rodzaj jastrzębia’, od αστηρ astēr, αστερος asteros ‘gwiazda’ (cf. αστεριας asterias ‘czapla, bąk’)[15].
- Phabotypus: gr. φαβοτυπος phabotupos ‘rażący, zabijający gołębie’, rodzaj jastrzębia wspomniany przez Arystotelesa, od φαψ phaps, φαβος phabos ‘gołąb, synogarlica’; τυπτω tuptō ‘uderzyć, razić’[16].
- Cooperastur: zbitka wyrazowa epitetu gatunkowego Astur cooperii Bonaparte, 1828[17]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Astur cooperii Bonaparte, 1828[18].
- Leptohierax: gr. λεπτος leptos ‘delikatny, smukły’; ἱεραξ hierax, ἱερακος hierakos ‘jastrząb’[19].
- Neonisus: gr. νεος neos ‘nowy’; rodzaj Nisus Lacépède, 1799[20]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Accipiter melanoleucus A. Smith, 1830.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[21]:
Nowa nazwa dla Astur Lacépède, 1799.
Nowa nazwa dla Astur Lacépède, 1799 i Daedalion Savigny, 1809.
D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.accipi1.01 [dostęp 2020-06-02] (ang.), Accipiter.
- The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).