Roślina zielna osiągająca do 60 cm wysokości. Z rozgałęzionego kłącza wyrasta co roku jeden lub kilka pędów. Łodygi są prosto wzniesione lub łukowato podnoszące się, rozgałęziające się w górnej połowie. Łodyga jest zielona lub czerwono nabiegła, w dole odstająco, a w górze przylegająco owłosiona[6].
Odziomkowe są łopatkowe, u nasady zwężone w długi ogonek. Łodygowe liście są lancetowate, zwężone w krótki ogonek, najwyższe są siedzące. Liście osiągają do 10 cm długości i 2,5, rzadko 3 cm szerokości. Są całobrzegie, rzadko z pojedynczymi, grubymi ząbkami, trójnerwowe, szorstko owłosione (włoski szczecinkowate, odstające)[6].
Zebrane w okazałe koszyczki o średnicy 3,5–5 cm. Okrywa złożona z kilku szeregów listków osiągających 7 mm długości i 2 mm szerokości. Zewnętrzne listki okrywy są zielone i mają zmienny kształt – od jajowatego z zaostrzonym końcem do łopatkowatego z tępym końcem. Zmienne jest też ich owłosienie – bywają nagie lub gęsto owłosione. Wewnętrzne listki okrywy są błoniaste, zwykle z fioletowymi końcami. Brzeżne kwiaty języczkowate żeńskie, zwykle fioletowe lub niebieskie. Mają języczek do 20 mm długości i do 2,5 mm szerokości. Wewnętrzne kwiaty rurkowate, obupłciowe są żółte. Ich rurki osiągają do 4 mm i zakończone są 5 ząbkami o długości 1 mm[6].
Siedlisko: miejsca nasłonecznione, suche, gleby żyzne, bogate w wapń. Rośnie na słonecznych wzgórzach, skałach, w widnych zaroślach. Gatunek kserotermiczny.
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Cirsio-Brachypodion pinnati, Ass.Inuletum ensifoliae[8].
Roślina objęta w Polsce od 2004 ścisłą ochroną gatunkową. Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[10]. W ostatnich latach wyraźnie spada liczba naturalnych stanowisk. Zagrożeniem dla gatunku jest zarastanie muraw kserotermicznych, w których występuje, przez krzewy i drzewa, a także ich wykorzystywanie gospodarcze[11].
Zastosowanie
Roślina ozdobna uprawiana na kwiaty cięte i na rabatach. W ogrodnictwie uzyskano wiele różnobarwnych kultywarów, m.in.: 'King George' o ciemnofioletowych kwiatach, 'Violet Quen' o jasnofioletowych kwiatach, czy 'Sonia' o jaskraworóżowych kwiatach[12].
Sposób uprawy
Przez podział w okresie wiosny (kwiecień, maj) lub ewentualnie przez sadzonki pobierane w maju. Co 4 – 5 lat wymaga rozsadzania, gdyż bryła korzeniowa nadmiernie zagęszcza się. Roślina w Polsce w pełni mrozoodporna (strefy mrozoodporności 3-9)[12].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA.Zając, MariaM.Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 78, ISBN83-915161-1-3, OCLC831024957.
KrzysztofK.RostańskiKrzysztofK., Aster L., Aster, [w:] BogumiłB.Pawłowski, AdamA.Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XII, Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 127-130.
WładysławMatuszkiewicz:Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski.Warszawa:Wyd. Naukowe PWN,2006. ISBN83-01-14439-4. Brak numerów stron w książce
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.:Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants.Kraków:Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk,2016. ISBN978-83-61191-88-9. Brak numerów stron w książce
GeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN3-8331-1916-0, OCLC271991134.
