Archiwum (łac.archīvum od gr.ἀρχεῖον „gmach urzędowy” od ἀρχή „na czele”, por. archont) – instytucja lub miejsce przechowywania i udostępniania dokumentów historycznych i współczesnych, które nie są używane na bieżąco. Jako archiwum określa się również uporządkowany zbiór tego typu dokumentów[1].
Instytucja powołana do gromadzenia, przechowywania, opracowywania i udostępniania archiwaliów; archiwum państwowe pełni funkcje instytucji zaufania publicznego, jest uprawnione do wydawania uwierzytelnionych odpisów archiwaliów;
Zbiór lub zespół archiwalny powstały w wyniku działalności instytucji, rodziny (archiwum rodowe, podworskie), prywatnej (archiwum prywatne, spuścizna) – warto tu zaznaczyć, że materiały nie muszą znajdować się w archiwach, by były uznane za archiwalne[3].
Archiwum (informatyka) – plik otrzymywany w procesie archiwizacji (często związana z kompresją) danych. Archiwa przygotowywane są przez programy archiwizujące i kompresujące. Po wykonaniu procesu archiwizacji dane źródłowe zajmują mniej miejsca i umieszczone są w jednym pliku, mającym zwykle rozszerzenia.tar lub .zip, .rar, .arj, .lha, .jar, .cab, a czasem .exe.
Miejsce przechowywania materiałów archiwalnych.
Zbiory archiwalne pełnią funkcje dowodowe lub prawno-administracyjne (np. dostarczanie dowodów prawnych zapisanych w archiwaliach; dostarczania świadectw i wzorów administrowania lub zarządzania), a także funkcje kulturowe (informacyjne, naukowe, edukacyjne, promocyjne)[3].
Archiwizacja – proces tworzenia, zabezpieczania i klasyfikowania zbioru. Może obejmować takie działania, jak:
Przechowywanie i konserwacja zbiorów – dbanie o stabilne warunki (szczególnie stałą temperaturę i poziom wilgoci w powietrzu[6]) celem przedłużenia żywotności materiałów.
Opracowanie – odpowiednia klasyfikacja i opisywanie zbiorów, nadawanie zdigitalizowanym plików metadanych, które pozwalają na późniejsze przeglądanie i wyszukiwanie archiwaliów.[7]
Wywiad, nagrywanie relacji historii mówionej – czyli nagrywanie, zachowywanie i interpretacja historycznych informacji, bazujących na osobistych przeżyciach i opiniach mówiącego.
Digitalizacja – przetwarzanie (kopiowanie) materiałów archiwalnych na format cyfrowy w celu udostępnienia ich na stronach internetowych.[8][9]