Akrosom

Akrosom, ciało szczytowe^[1] – obszar w formie czapeczki zlokalizowany w przedniej części główki plemnika, wytwarzający enzymy hydrolityczne umożliwiające mu wniknięcie do komórki jajowej, a tym samym zapłodnienie^[1][2][3].

Nie mylić z: Akron.

Schemat przedstawiające kolejne etapy reakcji akrosomalnej (elementu zapłodnienia).

Powstaje z aparatu Golgiego spermatydy i jest swoistą odmianą lizosomu. W pęcherzykach aparatu Golgiego pojawiają się ziarenka węglowodanów, następuje fuzja ich błon i wytworzenie jednego dużego pęcherzyka. Pęcherzyk okrywa część powierzchni jądra przyszłej główki plemnika. Akrosom zawiera nie tylko węglowodany, ale także białka enzymatyczne, w tym hydrolazy.

Reakcja akrosomalna

Szereg zmian prowadzących do wniknięcia plemnika do komórki jajowej nosi nazwę reakcji akrosomalnej. Zachodzi ona po ukończeniu kapacytacji, w bezpośrednim kontakcie plemnika i oocytu. Podczas reakcji akrosomalnej plemnik uwalnia z akrosomu enzymy trawiące:

• hialuronidazę – przenikającą wieniec promienisty
• trypsynopodobne enzymy i akrozynę – trawiące osłonkę przejrzystą
• kwaśne fosfatazy
• β-N-acetyloglukozaminidazę
• fosfolipazy
• kolagenazy
• neuraminidazy
• specyficzne esterazy

Przypisy

1. Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 6–7, ISBN 978-83-01-16530-7.
2. Encyklopedia Biologia. Agnieszka Nawrot (red.). Kraków: Wydawnictwo GREG, s. 11. ISBN 978-83-7327-756-4.
3. Wielka encyklopedia zdrowia. Wojciech Twardosz (red.). T. I: Ab–Az. Poznań: Wydawnictwo HORYZONT, 2002, s. 31–32. ISBN 83-89242-01-X.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Encyklopedie internetowe (część komórki):

• Britannica: science/acrosome
• DSDE: akrosom