Adam Michał Zamoyski

Adam Michał Ludwik Gonzaga Marek Zamoyski (ur. 18 czerwca 1873 w Podzamczu, zm. 23 października 1940) – hrabia, ziemianin, II ordynat kozłowiecki, wojskowy, działacz społeczno-polityczny.

Ten artykuł dotyczy działacza społeczno-politycznego. Zobacz też: inne osoby o tym samym imieniu i nazwisku.

Adam Zamoyski

Adam Zamoyski w mundurze prezesa ZTG „Sokół” (1923-1936)
Data i miejsce urodzenia	18 czerwca 1873 Podzamcze
Data śmierci	23 października 1940
Zawód, zajęcie	ziemianin, działacz społeczno-polityczny
Odznaczenia

Życiorys

W 1892 ukończył Stand-Gimnazjum w Rydze. Podczas pobytu w Rydze zetknął się z niemiecką szlachtą nadbałtycką, poznał jej zwyczaje oraz pragmatyczne podejście do życia. W l. 1893/1894 odbył służbę wojskową w 39. Narwskim Pułku Dragonów. Naukę kontynuował jako wolny słuchacz w „Szkole Leśnej” (Królewskiej Saskiej Akademii Leśnej w Tharandt k. Drezna). W początkowym okresie wojny rosyjsko-japońskiej Zamoyski organizował w Warszawie szpital dla powracających z wojny zmobilizowanych Polaków, za to był odznaczony przez Rosyjski Czerwony Krzyż. Następnie wziął udziału w ekspedycji sanitarnej na Daleki Wschód do Mandżurii i Wschodniej Syberii, na terenie objętym działaniami wojennymi przebywał od 8 IV do XII 1904^[1]. W czasie I wojny światowej kornet Lejb-Gwardyjskiego Pułku Ułanów Jego Wysokości (z 30.12.1914) i adiutant wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza Romanowa, później rotmistrz i fligel-adiutant cara Mikołaja II Romanowa^[2], a następnie łącznik z attaché wojskowymi innych państw. Współdziałał przy tworzeniu Armii Polskiej we Francji i podczas organizacji plebiscytu na Warmii i Mazurach. Uczestnik powstań na Górnym Śląsku^[3][4][5].

W 1922 roku posiadał majątki ziemskie o powierzchni 13 660 ha^[6].

Adam Zamoyski był założycielem i prezesem wielu organizacji i stowarzyszeń, m.in. prezesem Zjednoczenia Polskich Stowarzyszeń w Rzeczypospolitej (1918–1924), prezesem Resursy Obywatelskiej, prezesem Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego, wiceprezesem Ligi Obrony Powietrznej Państwa, prezesem Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce (1923–1936), prezesem Międzynarodowej Federacji Gimnastycznej (1935–1940)^[3][7][4][5], wiceprezesem Związku Sokolstwa Słowiańskiego^[8]. Od 1919 piastował prezesurę Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Angielskiej, funkcja, ze względu na negatywny stosunek rządu brytyjskiego wobec polskich aspiracji terytorialnych i opowiedzenie się Londynu w po stronie Ukraińców w toczącym się konflikcie zbrojnym o Małopolskę Wschodnią, nie przynosiła mu splendoru, raczej stała się źródłem problemów i ironicznych komentarzy^[9], zasiadał także w pierwszym zarządzie Polskiego Białego Krzyża, był członkiem Towarzystwa Resursy Kupieckiej^[10].

Rodzina

Syn Stanisława Kostki i Róży Marii z hr. Potockich, mąż Marii Pelagii z hr. Potockich, ojciec Aleksandra Leszka, Michała^[7] i Heleny.

Odznaczenia

• Krzyż Walecznych^[3][4]
• Krzyż Powstańczy za Górny Śląsk^[7]
• Odznaka Honorowa I Polskiego Legionu w Rosji^[4]
• Odznaka I Korpusu Polskiego w Rosji (nr 2714)^[4]
• Odznaka Ofiarnych O.K.O.P. (nr 1216)^[4]
• Odznaka Miecze Hallerowskie^[7]
• Order Świętego Włodzimierza IV klasy z mieczami i kokardą (Rosja)^[4]
• Order Świętej Anny II klasy z mieczami (Rosja)^[4]
• Order Świętego Stanisława II klasy (Rosja)^[4]
• Medal za wojnę rosyjsko-japońską 1905 (Rosja)^[4]
• Medal Rosyjskiego Czerwonego Krzyża 1905 (Rosja)^[4]
• Odznaka Rosyjskiego Czerwonego Krzyża (Rosja)^[4]
• Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja)^[3][4]
• Krzyż Wojenny z Palmą (Francja)^[3][4]
• Krzyż Wojskowy (Wielka Brytania)^[3][4]
• Krzyż Oficerski Orderu Orła Białego z mieczami (Serbia)^[3][4]
• Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy z mieczami (Rumunia)^[3][4]
• Krzyż Oficerski Orderu Lwa i Słońca (Persja)^[4]
• Wielka Wstęga Orderu Portretu Władcy (Persja)^[4]
• Wielka Wstęga Orderu Świętego Sawy (Jugosławia)^[3]
• Wielka Wstęga Orderu Zasługi Cywilnej (Bułgaria)^[3]
• Krzyż Komandorski I Klasy Orderu Białej Róży (Finlandia)^[3]