Śpiesznikowate

Śpiesznikowate (Oxyopidae) – rodzina pająków z podrzędu Opisthothela. Śpieszniktowate to pająki drapieżne, które żyją na roślinach, kwiatach i krzewach. Co najmniej jeden gatunek wykazuje zachowania społeczne. W Polsce występuje jeden gatunek – śpiesznik rysień (Oxyopes ramosus)^[1].

Śpiesznikowate

Oxyopidae
Thorell, 1870
Śpiesznik rysień (Oxyopes ramosus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Podrząd	Opisthothelae
Rodzina	śpiesznikowate
Zasięg występowania
9 rodzajów, ok. 450 gatunków

Rodzina Oxyopidae zawiera około 450 gatunków podzielonych na 9 rodzajów^[2]. Zazwyczaj różnią się w swoich zachowaniach i adaptacjach. Na przykład większość gatunków z rodzajów Oxyopes i Hamataliwa jest małych i średniej wielkości; przedstawiciele szczególnie tego drugiego rodzaju mają zwyczaj polowania z zasadzki w sposób przypominający ukośnikowate (Thomisidae). Niektóre z nich zajmują kwiaty i czekają na owady z je zapylające, inne czyhają na łodygach roślin lub na korze. Z drugiej strony, gatunki z rodzaju Peucetia – będące przeważnie większe, jaskrawozielone i smukłe – są aktywnymi biegaczami i skoczkami. Oxyopidae generalnie polegają na ostrym wzroku podczas polowania, czy to z zasadzki, czy w pogoni za zdobyczą, a także unikając ataków. Sześć z ich ośmiu oczu ułożonych jest w sześciokątny wzór, cechę charakterystyczną przedstawicieli tej rodziny. Pozostałe dwoje oczu są mniejsze i na ogół mieszczą się z przodu i poniżej pozostałych sześciu.

Śpiesznikowate mają również nogi pokryte kolcami, a u wielu gatunków te nogi, powiększone o kolce, wydają się pełnić rolę swego rodzaju kosza do odłowu latających owadów.

Niektórzy przedstawiciele rodzaju Oxyopes występują na tyle obficie, że są ważnym elementem w systemach rolniczych jako środek kontroli biologicznej. Szczególnie dotyczy to gatunku Oxyopes Salticus.

Jeden gatunek z rodzaju Tapinillus przejawia niezwykłe wśród pająków zachowania społeczne, żyjąc w koloniach^[3].

Rodzaje

Za The World Spider Catalog^[4]:

• Hamadruas Deeleman-Reinhold, 2009 (Azja Południowo-Wschodnia)
• Hamataliwa Keyserling, 1887 (obie Ameryki, Azja Południowo-Wschodnia, Afryka, Australia)
• Hostus Simon, 1898 (Madagaskar)
• Oxyopes Latreille, 1804 (kosmopolityczny)
• Peucetia Thorell, 1869 (kosmopolityczny)
• Pseudohostus Rainbow, 1915 (Australia)
• Schaenicoscelis Simon, 1898 (Ameryka Południowa)
• Tapinillus Simon, 1898 (Ameryka Środkowa i Południowa)
• Tapponia Simon, 1885 (Azja Południowo-Wschodnia)

Przypisy

1. Blick, T. et al. (2004).Checklist of the spiders of Central Europe. (Arachnida: Araneae). Version 1. Dezember 2004. (PDF)
2. Norman I.N.I. Platnick Norman I.N.I., COUNTS, [w:] The World Spider Catalog, Version 14.0, American Museum of Natural History., DOI: 10.5531/db.iz.0001 [dostęp 2013-08-25] (ang.).???
3. Aviles, Leticia : Social behaviour in a web-building lynx spider, Tapinillus spp. (Araneae, Oxyopidae) (1994) Biological Journal of the Linnean Society, 52 (2), pp. 163-176.
4. Norman I.N.I. Platnick Norman I.N.I., FAM. OXYOPIDAE, [w:] The World Spider Catalog, Version 14.0, American Museum of Natural History., DOI: 10.5531/db.iz.0001 [dostęp 2013-08-25] (ang.).???

Bibliografia

• Hedin, M. & Dellinger, B. (2005). Descriptions of a new species and previously unknown males of Nesticus (Araneae: Nesticidae) from caves in Eastern North America, with comments on species rarity.Zootaxa 904: 1-19.(PDF)

Encyklopedie internetowe (takson):

• Britannica: animal/lynx-spider

Identyfikatory zewnętrzne:

• BioLib: 783
• EoL: 199
• GBIF: 5636
• identyfikator iNaturalist: 83843
• ITIS: 871532
• NCBI: 93704
• identyfikator taksonu Fossilworks: 268751
• CoL: DT4