Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ślimak obrzeżony (Helicodonta obvoluta) – europejski gatunek lądowego, leśnego ślimaka trzonkoocznego z rodziny Helicodontidae, dawniej klasyfikowanej jako podrodzina ślimakowatych (Helicidae). Gatunek typowy rodzaju Helicodonta.
Helicodonta obvoluta | |||
(O. F. Müller, 1774) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Gromada | |||
Podgromada |
Heterobranchia | ||
Rząd | |||
Nadrodzina | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Helicodonta | ||
Gatunek |
ślimak obrzeżony | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |||
Zasięg występowania | |||
Orientacyjny zasięg występowania gatunku (kolorem zielonym zaznaczono kraje, w których stwierdzono jego występowanie) |
Endemit kontynentu europejskiego. W Europie Środkowej i Wschodniej jest szeroko rozprzestrzeniony, miejscami liczny[1]. W Europie Zachodniej występuje od Pirenejów po Holandię i wyżyny Niemiec, w wewnętrznej części zachodnich Karpat i we Włoszech. Na południu kontynentu zasięg jego występowania obejmuje również południowo-zachodnie Bałkany. Izolowane populacje występują w południowej Anglii (South Downs) i północnych Niemczech (Szlezwik-Holsztyn)[2].
Jest to gatunek zasiedlający tereny górzyste. W Alpach spotykany na wysokościach do 1900 m n.p.m., ale powyżej 1500 m jest rzadki[2].
Obecność tego gatunku na terenie Polski odnotowano w południowo-zachodniej części kraju[3] (nieliczne stanowiska w Sudetach – w okolicach Wałbrzycha i na Ziemi Kłodzkiej[4]).
Ślimak obrzeżony występuje w wilgotnych i zacienionych miejscach, w kłodach gnijącego drewna, wśród opadłych gałęzi, między kamieniami, w leśnej ściółce (sporadycznie[3]), a także w zarośniętych ruinach i rumowiskach skalnych[4], zazwyczaj na wapiennym podłożu. Słabo wspina się na pnie drzew[2].
Muszla o wymiarach 5–7 x 11–15 mm, brązowa, z wierzchu płaska, z lekko zapadniętym wierzchołkiem. Włoski długości około 1 mm. Skręty w liczbie 5–6, wysokie, ciasno nawinięte. Dołek osiowy szeroki. Warga otworu muszli wyraźnie wywinięta, uzębiona[2].
Dojrzałość płciową osiąga po około roku życia[3] (około 10 miesiąca[4]). Kopulacja odbywa się w nocy i trwa 2–3 godziny[2]. W jednym złożeniu ślimak składa średnio 17 jaj[3] (13–27[4]) o średnicy 2,3–2,4 mm[2]. Umieszcza je w zbutwiałym drewnie, 2 razy do roku – wiosną (maj–czerwiec) i jesienią (wrzesień). Hibernuje ukryty głęboko w gnijącym drewnie. Jego pokarm stanowią grzyby i rośliny rozwijające się na butwiejącym drewnie[4]. Żyje do 3 lat[2][3][4].
W klasyfikacji IUCN gatunek uznawany jest za niezagrożony, o stabilnej populacji[1]. Stan populacji w poszczególnych krajach jest różny[2], ale w całym zasięgu występowania ślimak obrzeżony staje się coraz rzadszy[4] z powodu uzależnienia od obecności rozkładających się kłód drewna, w których odbywa się jego rozród i w których zimuje, a w gospodarce leśnej takie kłody są usuwane. W Polsce uznany został za gatunek zagrożony wyginięciem[3]. Został wpisany na Czerwoną Listę Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce oraz do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt (kategoria CR[4]). Na terenie Polski jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.