Paraluman
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ing paraluman (compass o mariner's compass king Ingles) metung yang kasangkapan king pamaglayag (navigational instrument) bang abalu ing nangan o direksiun king Yatu. Atin yang pánurung (pointer) magnetized o mebatubalani a timawang tumulid king magnetic field ning Yatu, at maragul yang saup king pamaglayag. Keraklan, makamarka la king lupa ning paraluman deng mamuntukan a nangan (cardinal directions o cardinal points) ning pangulu, mauli, aslagan ampong albugan. Maragul ing paniulung a miliari king kalakal king kadayatmalatan uli ning paraluman, uling meging mas ligtas ampong mas malagua ing pamaglakbe. Maliari yang gamitan ing paraluman ba yang carculan ing heading o direksiun/nangan a pupuntalan. Nung gamitan yang kayabe ya ing metung a sextant, maliari neng ibie ing latitude, at nung maki marine chronometer, ing longitude. Uli na niti, minasensu ing pamaglayag, dapot ngening bayu-bayu pamu, miyalilan ne kareng makabayung kasangkapan, anti ing gyrocompass ampo ing Global Positioning System (GPS).