ਸਿਮਰਨ Punjabi: ਸਿਮਰਨ, ਹਿੰਦੀ:सिमरण, सिमरन
ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ਬਦ स्मरण (ਸਮਰਣ) ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਜੋ "ਯਾਦ, ਸਿਮ੍ਰਤੀ ਜਾਂ ਚੇਤੇ ਦਿਵਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਜ" ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਪਹਿਲੂ ਅਤੇ ਉਦੇਸ਼ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੇ ਉੱਤਮ ਪਹਿਲੂ ਜਾਂ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਯਾਦ (ਜਾਂ ਭਾਵਨਾ) ਕਰਨਾ ਹੈ, ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਨੂੰ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਵਸਥਾ ਬਾਹਰ ਦੁਨਿਆਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਵੀ ਨਿਰੰਤਰ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।[1]
ਸਿਮਰਨ ਨੂੰ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿੱਚ ਕਿਰਿਆ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਰੱਬ ਦੇ ਨਾਮ ਜਾਂ ਨਾਮ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨਾ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਆਸਥਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਪੁਜਾਰੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਾਧਕਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਰਸਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੇ ਬਗੈਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ੁੱਧ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ 'ਸਿ-ਮਰ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਨਿਸ਼ਾਵਰ ਹੋਣਾ', ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਹਉਮੈ ਦੀ ਮੌਤ ਵੱਲ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸੱਚ ਨੂੰ ਆਖਰੀ ਸੱਚ ਮੰਨਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੰਨਾ 202 ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:
ਸਿਮਰਨ ਕਰਦਿਆਂ ਮੈਨੂੰ ਸੁੱਖ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਈ ਹੈ- 'ਸਿਮਰ ਸਿਮਰ ਸੁਖ ਪਾਇਆ'।
ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਇਸ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਣ ਤੋਂ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਉਸ ਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਪਰੇ ਰਹਿ ਕੇ ਉੱਚ ਰੂਹਾਨੀ ਅਵਸਥਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਦੁਹਰਾਉਣ, ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਜੀਵਣ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਕੇ ਬ੍ਰਹਮ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਸੱਚ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਦਿਲੋਂ ਲੱਭਦਾ ਹੈ:
ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਸਾਰੰਗ ਕੀ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ (ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, 1242):
ਨਾਮ ਅਨਾਦਿ ਸਾਡੀ ਸਮਝ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ।
ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਇਹ ਸਾਡਾ ਨਿਰੰਤਰ ਸਾਥੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜਾਹਿਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਿਲਾਂ ਅੰਦਰ ਵੇਖਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੇ ਸੱਚ ਨਾਲ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਸੰਤ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੁਆਰਾ ਦੀਖਿਆ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਮੰਤਰ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਮੰਤਰ ਨੂੰ ਸਿਮਰਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਸਿਮਰਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਨੂੰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[2] ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੰਤਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਈਸ਼ਵਰ ਦੀ ਅਸਲ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਜਪ ਦੁਆਰਾ ਇਕਸਾਰਤਾ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਕਾਰਨ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ।
- ਵਿਪੱਸਨਾ
- ਧਿਆਨ
- ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
