ਮਿਤ੍ਰਵਿੰਦਾ

ਮਿਤ੍ਰਵਿੰਦਾ ਅਸ਼ਟਭਰੀਆ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਅਤੇ ਦਵਾਰਕਾ ਦੇ ਰਾਜਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਨੌ ਮੁੱਖ ਪਤਨੀਆਂ ਸਨ।^[1] ਇਹ ਦਵਾਪਰ ਯੁੱਗ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਮਿਤ੍ਰਵਿੰਦਾ
Ashtabharya with Krishna - 19th Century Mysore painting depicting Krishna with his eight principal consorts
ਜਾਣਕਾਰੀ
ਪਤੀ/ਪਤਨੀ(ਆਂ}	Krishna

ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਨਾਮ

ਭਾਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਵਿਚ, ਮਿਤ੍ਰਵਿੰਦਾ ਨੂੰ ਅਵੰਤੀ ਰਾਜ ਦੇ ਰਾਜਾ ਜੈਸੇਨਾ ਦੀ ਧੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਮਿਤ੍ਰਵਿੰਦਾ ਨੂੰ "ਧਰਮੀ" ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਦੁਆਰਾ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ੈਬੀਆ ਜਾਂ ਸ਼ੈਵਿਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰਿਵਮਸਾ ਵਿਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਸੂਦੱਤਾ, ਸ਼ਿਬੀ ਦੀ ਧੀ, ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[2] ਉਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਧਰਮੀ, ਨੇਕ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਲੜਕੀ ਸੀ।^[3] ਭਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਦੋ ਭਰਾ ਵਿੰਦਾ (ਵਿੰਦਿਆ) ਅਤੇ ਅਨੁਵਿੰਦਾ (ਅਨੁਵਿੰਧਿਆ) ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਵੰਤੀ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਵਿਆਹ ਸਮੇਂ ਸਹਿ-ਰਾਜ-ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਵਜੋਂ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਦੁਰਯੋਧਨ, ਕੌਰਵਾਂ ਦਾ ਆਗੂ, ਦੇ ਕਾਮਰੇਡ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਮਿਤ੍ਰਵਿੰਦਾ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਪਾਂਡਵਾਂ, ਕੁੰਤੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਕੌਰਵਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕੀਤਾ ਸੀ।^[4][5][6]

ਬਾਅਦ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ

ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਰਾਣੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੁੰਤੀ, ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਪਾਂਡਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਪਤਨੀ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਹਸਿਤਨਾਪੁਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਕੁੰਤੀ ਕਹਿਣ ਅਨੁਸਾਰ, ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਨੇ ਮਿਤ੍ਰਵਿੰਦਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਉਪਹਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। ਮਿਤ੍ਰਵਿੰਦਾ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ।^[4][7][8]

ਭਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਿਤ੍ਰਵਿੰਦਾ ਦੇ ਦਸ ਪੁੱਤਰ: ਵਰਿਕਾ, ਹਰਸ਼ਾ, ਅਨੀਲਾ, ਗਰਿਧਰਾ, ਵਰਧਨਾ, ਉਨਨਾਡਾ, ਮਹਾਮਸਾ, ਪਵਨ, ਵਾਹਨੀ ਅਤੇ ਕਸ਼ੁਧੀ ਸਨ।^[9][10] ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸਦੇ ਸੰਗ੍ਰਾਮਜੀਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁੱਤਰ ਹਨ।^[2]

ਹਵਾਲੇ

1. Mani, Vettam (1975). Puranic Encyclopaedia: a Comprehensive Dictionary with Special Reference to the Epic and Puranic Literature. Motilal Banarsidass Publishers. p. 62. ISBN 978-0-8426-0822-0.
2. Horace Hayman Wilson (1870). The Vishńu Puráńa: a system of Hindu mythology and tradition. Trübner. pp. 79–82. Retrieved 22 February 2013.
3. "Five Ques married by Krishna". Krishnabook.com. Retrieved 25 January 2013.
4. V. R. Ramachandra Dikshitar (1995). The Purana Index. Motilal Banarsidass. pp. 705–. ISBN 978-81-208-1273-4. Retrieved 7 February 2013.
5. Henk W. Wagenaar; S. S. Parikh; D. F. Plukker; R. Veldhuijzen van Zanten (1993). Allied Chambers Transliterated HindiHindiEnglish Dictionary. Allied Publishers. pp. 995–. ISBN 978-81-86062-10-4. Retrieved 7 February 2013.
6. Vallabhācārya (2003). Śrīsubodhinī. Sri Satguru Publications. ISBN 978-81-7030-824-9. Retrieved 7 February 2013.
7. Prabhupada. "Bhagavata Purana 10.71.41-42". Bhaktivedanta Book Trust. Archived from the original on 11 September 2006.
8. Prabhupada. "Bhagavata Purana 10.83". Bhaktivedanta Book Trust. Archived from the original on 18 October 2012.
9. "The Genealogical Table of the Family of Krishna". Krsnabook.com. Retrieved 5 February 2013.
10. Prabhupada. "Bhagavata Purana 10.61.16". Bhaktivedanta Book Trust. Archived from the original on 21 October 2010.