From Wikipedia, the free encyclopedia
ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਕੈਂਸਰ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਸ਼ਾਣੂਆਂ ਦੇ ਅਸਧਾਰਨ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਹਨਾਂ ਕੋਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਭਾਗਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਜਾਂ ਫੈਲਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[4] ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਾਅਦ 'ਚ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੌਰਾਨ ਅਸਧਾਰਨ ਯੋਨੀ ਦਾ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ, ਪੇਡ ਦਾ ਦਰਦ ਜਾਂ ਦਰਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[5] ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਸੈਕਸ ਪਿੱਛੋਂ ਖੂਨ ਵਗਣਾ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵੱਲ ਵੀ ਸੰਕੇਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।[6]
Cervical cancer | |
---|---|
Location of cervical cancer and an example of normal and abnormal cells | |
ਵਿਸ਼ਸਤਾ | Oncology |
ਲੱਛਣ | Early: none Later: vaginal bleeding, pelvic pain, pain during sexual intercourse |
ਆਮ ਸ਼ੁਰੂਆਤ | Over 10 to 20 years |
ਕਿਸਮ | Squamous cell carcinoma, adenocarcinoma, others |
ਕਾਰਨ | Human papillomavirus infection (HPV) |
ਜ਼ੋਖਮ ਕਾਰਕ | Smoking, weak immune system, birth control pills, starting sex at a young age, many sexual partners or a partner with many sexual partners[1] |
ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ | Cervical screening followed by a biopsy |
ਬਚਾਅ | Regular cervical screening, HPV vaccines, condoms |
ਇਲਾਜ | Surgery, chemotherapy, radiation therapy |
Prognosis | Five-year survival rate: 68% (US) 46% (India)[2] |
ਅਵਿਰਤੀ | 570,000 new cases (2018)[3] |
ਮੌਤਾਂ | 311,000 (2018) |
ਹਿਊਮਨ ਪੈਪੀਲੋਮਾਵਾਇਰਸ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ (ਐਚ.ਪੀ.ਵੀ.) 90% ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ;[7][8] ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਐਚ. ਪੀ.ਵੀ. ਦੀ ਲਾਗ ਹੈ, ਪਰ, ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।[9][10] ਹੋਰ ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਕ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ, ਇੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ, ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਗੋਲੀਆਂ, ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸੈਕਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜਿਨਸੀ ਸਾਥੀ ਹੋਣਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਘੱਟ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ।[11][12] ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਕੈਂਸਰ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 10 ਤੋਂ 20 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਪੂਰਵਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਤਕਰੀਬਨ 90% ਕੇਸ ਸਕੁਆਮਸ ਸੈਲ ਕਾਰਸਿਮਸ ਹਨ, 10% ਐਡੀਨੋਕੈਰਕਿਨੋਮਾ ਹਨ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗਿਣਤੀ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਹਨ।
ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਲੱਛਣਾਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਮੁਕਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[13][14] ਯੋਨੀ ਰਾਹੀਂ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ, ਕਾਨਟੈਕਟ ਖੂਨ ਵਹਿਣਾ (ਇੱਕ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਰੂਪ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ), ਜਾਂ (ਘੱਟ) ਜੰਮਣ ਕਾਰਨ ਯੋਨੀ ਦਰਦ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਯੋਨੀ ਡਿਸਚਾਰਜ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਮੱਧਮ ਦਰਦ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ।[15]
ਕੁਝ ਕਿਸਮ ਦੇ ਐਚ.ਪੀ.ਵੀ. ਨਾਲ ਲਾਗ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਕੈਂਸਰ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਜੋਖਮ ਕਾਰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[16] ਐਚਆਈਵੀ ਦੀ ਲਾਗ ਵੀ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕਾਰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਈ ਹੋਰ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਕ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।।[17]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.