ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ
ਪਹਿਲੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ / From Wikipedia, the free encyclopedia
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ (15 ਅਪਰੈਲ 1469 – 22 ਸਤੰਬਰ 1539), ਜਾਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ,[12] ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਮੋਢੀ ਸਨ ਅਤੇ ਦਸ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ (ਯਾਨੀ ਅਕਤੂਬਰ-ਨਵੰਬਰ) ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਗੁਰਪੁਰਬ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ | |
---|---|
ਨਿੱਜੀ | |
ਜਨਮ | ਨਾਨਕ 15 ਅਪਰੈਲ 1469 (ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ, ਸਿੱਖ ਪਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ)[1] |
ਮਰਗ | 22 ਸਤੰਬਰ 1539(1539-09-22) (ਉਮਰ 70) |
ਦਫ਼ਨ | ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਕਰਤਾਰਪੁਰ, ਕਰਤਾਰਪੁਰ, ਪੰਜਾਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ |
ਧਰਮ | ਸਿੱਖ ਧਰਮ |
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਮਾਤਾ ਸੁਲੱਖਣੀ |
ਬੱਚੇ | ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਲਖਮੀ ਦਾਸ |
ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ | ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਿਪਤਾ |
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ |
|
ਹੋਰ ਨਾਮ | ਪੀਰ ਬਾਲਗਦਾਨ (ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ)[2] ਨਾਨਕਚਰਿਆਯਾ (ਸ਼੍ਰੀ ਲੰਕਾ ਵਿੱਚ)[3] ਨਾਨਕ ਲਾਮ (ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ)[4] ਗੁਰੂ ਰਿਨਪੋਚ (ਸਿੱਕਮ ਅਤੇ ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ)[5] ਨਾਨਕ ਰਿਸ਼ੀ (ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ)[6] ਨਾਨਕ ਪੀਰ (ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ)[7] ਵਾਲੀ ਹਿੰਦੀ (ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ)[8] ਨਾਨਕ ਵਾਲੀ (ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ)[9] ਨਾਨਕ ਕਦਮਦਾਰ (ਰੂਸ ਵਿੱਚ)[10] ਬਾਬਾ ਫੂਸਾ (ਚੀਨ ਵਿੱਚ)[11] |
ਦਸਤਖ਼ਤ | |
ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨ | |
Based in | ਕਰਤਾਰਪੁਰ |
ਵਾਰਸ | ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ |
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਏਸ਼ੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਓਅੰਕਾਰ (ੴ, 'ਇਕ ਰੱਬ') ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਹਰ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਦੀਵੀ ਸੱਚ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।[13] ਇਸ ਸੰਕਲਪ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਹ (ਪਰਮਾਤਮਾ) ਸਮਾਨਤਾ, ਭਾਈਚਾਰਕ ਪਿਆਰ, ਚੰਗਿਆਈ ਅਤੇ ਨੇਕੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਅਧਿਆਤਮਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਸਥਾਪਤ ਕਰੇਗਾ।[14][15][16]
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ 974 ਕਾਵਿ-ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਰਦਾਸਾਂ ਜਪੁਜੀ ਸਾਹਿਬ ਹਨ; ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ; ਅਤੇ ਸਿਧ ਗੋਸਟਿ ਹਨ। ਇਹ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ, ਬ੍ਰਹਮਤਾ, ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਨੌਂ ਗੁਰੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਉੱਤੇ ਉਤਰੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਸੀ।