ਸੁਨ ਯਾਤ ਸਨ

ਸੁਨ ਯਾਤ-ਸਨ (ਚੀਨੀ ਉਚਾਰਨ:ਸੁਨ ਯੀ ਸ਼ੀਐਂ; 12 ਨਵੰਬਰ 1866 – 12 ਮਾਰਚ 1925)^[1][2] ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਇਨਕਲਾਬੀ, ਮੈਡੀਕਲ ਅਭਿਆਸੀ ਅਤੇ ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਬਾਨੀ ਸੀ। ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੋਢੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸੁਨ ਨੂੰ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿੱਚ "ਕੌਮ ਦਾ ਪਿਤਾ" ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ "ਲੋਕਰਾਜੀ ਇਨਕਲਾਬ ਦਾ ਮੋਹਰੀ" ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨੇ ਸ਼ਿਨਹਾਈ ਇਨਕਲਾਬ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਛਿੰਙ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦੀ ਤਖ਼ਤਾ-ਪਲਟੀ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਰੋਲ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। 1912 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਮਗਰੋਂ ਇਹਨੂੰ ਇਹਦਾ ਆਰਜ਼ੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨੇ ਹੋਰਾਂ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼ ਕੇ ਕਵੋਮਿਨਤਾਂਙ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਹਦਾ ਪਹਿਲਾ ਆਗੂ ਬਣਿਆ।^[3] ਚਿਆਂਗ ਕਾਈ ਸ਼ੇਕ

ਸੁਨ ਯਾਤ ਸਨ
孫文 / 孫中山 / 孫逸仙
ਚੀਨ ਗਣਰਾਜ ਦਾ ਆਰਜ਼ੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1 ਜਨਵਰੀ 1912 – 10 ਮਾਰਚ 1912
ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ	ਲੀ ਯੁਆਨਹੋਂਙ
ਤੋਂ ਬਾਅਦ	ਯੁਆਨ ਸ਼ੀਕਾਈ
ਕਵੋਮਿਨਤਾਂਙ ਦਾ ਆਗੂ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 10 ਅਕਤੂਬਰ 1919 – 12 ਮਾਰਚ 1925
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ	ਖ਼ੁਦ (ਚੀਨੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ)
ਤੋਂ ਬਾਅਦ	ਚਾਂਙ ਰਨਚੀ (ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ)
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ	(1866-11-12)12 ਨਵੰਬਰ 1866 ਚਿਆਂਙਸ਼ਾਨ ਕਾਊਂਟੀ, ਗੁਆਂਙਦੋਂਙ
ਮੌਤ	12 ਮਾਰਚ 1925(1925-03-12) (ਉਮਰ 58) ਬੀਜਿੰਗ
ਕਬਰਿਸਤਾਨ	ਸੁਨ ਯਾਤ ਸਨ ਮਕਬਰਾ, ਨਾਨਛਾਂਙ, ਚਿਆਂਙਸ਼ੀ
ਕੌਮੀਅਤ	ਚੀਨੀ ਅਮਰੀਕੀ (੧੯੦੪–੧੯੦੯)
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ	ਕਵੋਮਿਨਤਾਂਙ
ਹੋਰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸੰਬੰਧ	ਚੀਨੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਪਾਰਟੀ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ	ਲੂ ਮੂਚਨ (1885–1915) Kaoru Otsuki (1903–1906) Soong Ching-ling (1915–1925) Chen Cui-fen (1892-1925)
ਬੱਚੇ	ਸੁਨ ਫ਼ੋ ਸੁਨ ਯਾਨ ਸੁਨ ਵਾਨ ਫ਼ੂਮੀਕੋ ਮੀਆਗਾਵਾ (ਜ. 1906）
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ	ਚੀਨੀਆਂ ਲਈ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ
ਕਿੱਤਾ	ਡਾਕਟਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲੇਖਕ
ਦਸਤਖ਼ਤ

ਹਵਾਲੇ

1. Singtao daily. Saturday edition. 23 October 2010. 特別策劃 section A18. Sun Yat-sen Xinhai revolution 100th anniversary edition 民國之父.
2. "Chronology of Dr. Sun Yat-sen". National Dr. Sun Yat-sen Memorial Hall. Archived from the original on 16 ਅਪ੍ਰੈਲ 2014. Retrieved 12 March 2014. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
3. Derek Benjamin Heater. [1987] (1987). Our world this century. Oxford University Press. ISBN 0-19-913324-7, ISBN 978-0-19-913324-6.