![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Sonia_Gandhi_%2528cropped%2529.jpg/640px-Sonia_Gandhi_%2528cropped%2529.jpg&w=640&q=50)
ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ (ਜਨਮ: 9 ਦਸੰਬਰ, 1946[1] ਜਨਮ ਨਾਮ: Antonia Edvige Albina Maino (ਇਤਾਲਵੀ)[2][3][4]) ਇੱਕ ਇਤਾਲਵੀ-ਭਾਰਤੀ ਨੇਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ।[5] ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ੧੪ਵੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਬਲਕੀ ਯੁਨਾਇਟੇਡ ਪਰੋਗਰੇਸਿਵ ਅਲਾਇੰਸ ਦੀ ਵੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ। ਉਹ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪੂਰਵ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਸੋਨੀਆ ਮੈਨਾਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਟੁਰਿਨ, ਇਟਲੀ ਵੱਲ ੮ ਕਿ.ਮੀ. ਦੇ ਅੰਤਰ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤਓਰਬਸਾਨੋ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਉਦੋਂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਰਾਜੀਵ ਕੈੰਬਰਿਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਣ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਆਹ ੧੯੬੮ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਜਿਸਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗੀ।
ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ, ਲੋਕ ਸਭਾ | |
---|---|
![]() | |
ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 10 ਅਗਸਤ 2019 – 17 October 2022 | |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 14 ਮਾਰਚ 1998 – 16 ਦਸੰਬਰ 2017 | |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਸੀਤਾਰਾਮ ਕੇਸਰੀ |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ |
ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ ਦੀ ਚੇਅਰ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਸੰਭਾਲਿਆ 16 ਮਈ 2004 | |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਦਫਤਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ |
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੀ ਚੇਅਰ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 29 ਮਾਰਚ 2010 – 25 ਮਈ 2014 | |
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਦਫਤਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਸਥਿਤੀ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤੀ ਗਈ |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 4 ਜੂਨ 2004 – 23 ਮਾਰਚ 2006 | |
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਦਫਤਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਸਥਿਤੀ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤੀ ਗਈ |
ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ (ਭਾਰਤ) | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 19 ਮਾਰਚ 1998 – 22 ਮਈ 2004 | |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਡਵਾਨੀ |
ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ, ਲੋਕ ਸਭਾ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਸੰਭਾਲਿਆ 2004 | |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਸਤੀਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ |
ਹਲਕਾ | ਰਾਏਬਰੇਲੀ |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 10 ਅਕਤੂਬਰ 1999 – 17 ਮਈ 2004 | |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਸੰਜੇ ਸਿੰਘ |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ |
ਹਲਕਾ | ਅਮੇਠੀ |
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
ਜਨਮ | ਸੋਨੀਆ ਮਾਇਨੋ (1946-12-09) 9 ਦਸੰਬਰ 1946 (ਉਮਰ 77) ਲੁਸਿਆਨਾ, ਵੈਨੇਤੋ, ਇਟਲੀ |
ਨਾਗਰਿਕਤਾ | ਇਟਲੀ(1946–1983) ਭਾਰਤ (1983–ਹੁਣ ਤੱਕ) |
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ |
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | |
ਸੰਬੰਧ | ਦੇਖੋ ਨਹਿਰੂ-ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ |
ਬੱਚੇ | |
ਰਿਹਾਇਸ਼ | 10 ਜਨਪਥ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ |
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਬੈੱਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਟਰੱਸਟ |
ਇਟਲੀ ਦੇ ਵਿਸੇਂਜ਼ਾ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਇੱਕ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਥਾਨਕ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਲਈ ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1968 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਫਿਰ ਉਹ ਭਾਰਤ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸੱਸ - ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਸਥਿਤ ਰਿਹਾਇਸ਼ 'ਤੇ, ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੀ।
ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1997 ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲੋਂ ਬਹੁਤ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਗਈ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਜਿਤੇਂਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦਾ ਉੱਤੇ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ (ਯੂ.ਪੀ.ਏ.), ਜੋ ਕਿ 2009 ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਾਂਧੀ ਨੇ 2004 ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ; ਉਸਨੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਗਠਜੋੜ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।
ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਸੂਚਨਾ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ, ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਿੱਲ, ਅਤੇ ਮਨਰੇਗਾ ਵਰਗੀਆਂ ਅਧਿਕਾਰ-ਅਧਾਰਤ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਗਠਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਬੋਫੋਰਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਸਕੈਂਡਲ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹੈਰਾਲਡ ਕੇਸ। ਉਸ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਜਨਮ ਵੀ ਬਹੁਤ ਬਹਿਸ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਦਸੰਬਰ 2017 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਅਗਸਤ 2019 ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਜਨਤਕ ਅਹੁਦਾ ਨਹੀਂ ਸੰਭਾਲਿਆ, ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।