ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା

ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା ଏକ ମୃଦୁ ଅର୍ବୁଦ ଯାହା ପିଟୁଇଟାରି ଗ୍ରନ୍ଥିରୁ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନ ତିଆରି କରୁଥିବା କୋଷରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।^[2] ଉଚ୍ଚ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନ ସ୍ତର କିମ୍ବା ଆଖପାଖ ତନ୍ତୁମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅର୍ବୁଦ ଜନିତ ଚାପରୁ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ | ^[1] ଉଚ୍ଚ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନ୍ ସ୍ତର ହେବା ଫଳରେ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୌନ ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ; ମହିଳାମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଋତୁସ୍ରାବର ଅନ୍ତର କମିଯାଏ, ଅନୁର୍ବରତା, ଏବଂ କମ୍ କ୍ଷୀର ହୁଏ; ଏବଂ ପିଲାମାନଙ୍କର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହ୍ରାସ ପାଏ | ^[1] ଚାପର ପ୍ରଭାବରେ ଦୃଷ୍ଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ତୃଟି ହୁଏ, କ୍ରାନିଆଲ ପାଲ୍ସି, ଏବଂ ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା ହୋଇପାରେ | ^[1] ରୋଗ ଜଟିଳ ହେଲେ ବାତ, କିମ୍ବା ପିଟୁଇଟାରି ଆପୋପ୍ଲେକ୍ସି ହୋଇପାରେ ^[1]

Prolactinoma
ବିଭାଗ	Endocrinology, neurosurgery[1]
ଲକ୍ଷଣ	High prolactin: sexual dysfunction in males; decreased periods, infertility, milk production in females; decreased growth in children[1] Pressure effects: visual field defects, cranial nerve palsy, headaches[1]
ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ	Around 30 years[1]
କାରଣ	Generally unclear[1]
ବିପଦ କାରକ	Family history, multiple endocrine neoplasia type 1[1]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି	Based on lab tests and medical imaging after ruling out other causes[1]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ	Pregnancy, certain medications, hypothyroidism[1]
ଚିକିତ୍ସା	Periodically monitored, cabergoline, bromocriptine, hormone replacement therapy, surgery, radiation therapy[1]
Prognosis	Small (excellent), larger (mixed)[1]
ପୁନଃପୌନିକ	2 per 10,000 people[1]

ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାର କାରଣ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ରହିଛି। ^{[2] [3]} ବିପଦ କାରକଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ ଏବଂ ଏକାଧିକ ଏଣ୍ଡୋକ୍ରାଇନ ନିଓପ୍ଲାସିଆ ଟାଇପ ୧ ଥିବା ଯୋଗୁ ହୋଇପାରେ | ^[1] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ଭାବ୍ୟ କାରଣକୁ ଏଡ଼ାଇବା ପରେ ଲ୍ୟାବ ପରୀକ୍ଷା ଏବଂ ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଙ୍ଗ ଉପରେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଆଧାରିତ ହୁଏ |^[1] ସେଗୁଡିକ ତିନି ପ୍ରକାର ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଯଥା: ମାଇକ୍ରୋ (<10 ମିମି ବ୍ୟାସ), ମାକ୍ରୋ (୧୦ରୁ ୪୦ ମିମି ବ୍ୟାସ), ଏବଂ ବିଶାଳ (> 40 ମିମି ବ୍ୟାସ) ।^[1]

ଲକ୍ଷଣ ବିହୀନ ଛୋଟ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା କେବଳ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ନିରୀକ୍ଷଣ କରାଯାଇପାରେ | ^[2] ବଡ଼ କିମ୍ବା ଲକ୍ଷଣ ଥିବା ରୋଗଗୁଡିକ କାବେରଗୋଲିନ ଓ ବ୍ରମୋକ୍ରିପ୍ଟିନ ଦେଇ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇପାରେ | ^[1] ହରମୋନ ପୁନସ୍ଥାପନ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ | ^[1] ଏହି ଚିକିତ୍ସା ସଫଳ ନ ହେଲେ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କିମ୍ବା ବିକିରଣ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ |^[1] ଛୋଟ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା ଚିକିତ୍ସା ଫଳାଫଳ ସାଧାରଣତଃ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଥିବାବେଳେ ବୃହତ ଅର୍ବୁଦଗୁଡିକର ମିଶ୍ରିତ ଫଳ ମିଳିଥାଏ ।^[1]

ପ୍ରତି ୧୦,୦୦୦ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା ପ୍ରାୟ ୨ ଜଣକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ | ^[2] ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ମହିଳାମାନଙ୍କଠାରେ ତିନି ଗୁଣ ଅଧିକ ଦେଖାଯାଏ । ^[1] ପ୍ରାୟ ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ | ^[1] ଏହା ପିଟୁଇଟାରି ଅର୍ବୁଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଅର୍ବୁଦ | ^[4] ୧୯୫୦ ଏବଂ ୧୯୬୦ ଦଶକରେ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା ପ୍ରଥମେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲା | ^{[5] [6]}

ଆଧାର

1. Yatavelli, RKR; Bhusal, K (January 2020). "Prolactinoma". PMID 29083585. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
2. Yatavelli, RKR; Bhusal, K (January 2020). "Prolactinoma". PMID 29083585. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
3. "Prolactinoma | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 28 January 2021. Retrieved 21 January 2021.
4. Glezer A, Bronstein MD (2015). "Prolactinomas". Endocrinol Metab Clin North Am. 44 (1): 71–78. doi:10.1016/j.ecl.2014.11.003. PMID 25732643.
5. Kronenberg, Henry (2007). Williams Textbook of Endocrinology (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 186. ISBN 978-1-4377-2181-2. Archived from the original on 2021-08-29. Retrieved 2021-01-21.
6. Welbourn, Richard Burkewood; Friesen, Stanley R.; Johnston, Ivan D. A.; Sellwood, Ronald A. (1990). The History of Endocrine Surgery (in ଇଂରାଜୀ). Greenwood Publishing Group. p. 115. ISBN 978-0-275-92586-4. Archived from the original on 2021-08-29. Retrieved 2021-01-21.