Kiloorofiilii

Kiloorofiiliin ( Qammagarroo ykn magariisee ) Sibaakduu magariisa biqiltoota keessatti argamudha. Halluu magariisa jirmaafi baala dargaggootaaf itti gaafatamummaa qaba.Jechi kiloorofiil jedhu jecha Giriikii khloros (magariisa) fi phyllon (baala) jedhu irraa kan argamedha. Kiloorofiiliin sibaaka(bilfee) magariisaa akka siribdiftina(photoreceptor) ta’ee hojjetudha. Innis sibaaka anniisaa ifa xuuxee footosintesis keessatti gargaarudha. Kiloorofiiliin bifa hedduudhaan kan jiru yoo ta’u, kan akka kiloorofiilii a, kiloorofiiliin b fi kkf. Kiloorofiiliin anniisaa ifa dheerina dambalii diimaa fi cuqulisa qabu xuuxa. Yeroo ta’u, ifni magariisaa hin xuuxamnee fi duubatti calaqqisa. Haala kanaan baalli isaanii magariisa ta’ee mul’ata.Piigmentiin kiloorofiilii orgaaneelii seelii kilooropilaastii jedhamu keessatti argama. Kilooroopilaastoonni kun biqiltootaa fi waabara magariisa halluu diimaa qabu keessatti akka iddoo adeemsa footosinteesii ta’ee hojjetu.

Kiloorofiilii iskeelii adda addaa irratti

Kiloorofiiliin halluu magariisa biqiltootaa fi algee hedduudhaaf itti gaafatamummaa qaba.

</img>

Karaa maaykirooskooppiitiin yoo ilaalamu, kiloorofiiliin orgaanizimoota keessatti caasaa kilooropilaastii jedhaman keessatti walitti qabama – asitti seelii biqiltootaa keessatti garee ta’ee agarsiifama.

</img>

Biqiltoonni akka magariisaatti kan fudhataman kiloorofiiliin baay’inaan dheerina dalgee halluu diimaa fi diimaa waan xuuxuuf garuu ifni magariisaa caasaa biqiltootaa akka dallaa seeliitiin calaqqisu xiqqaadha. ^[1]

</img>

Kiloorofiiliin gosa hedduu qaba, garuu hundi isaanii ligaandii maagniziyeemii kilooriinii kan gama mirgaa diyaagiraamii kanaa uumu qooddatu.

wabii

1. Virtanen O, Constantinidou E, Tyystjärvi E (2020). "Chlorophyll does not reflect green light – how to correct a misconception". Journal of Biological Education. 56 (5): 1–8. doi:10.1080/00219266.2020.1858930.