From Wikipedia, the free encyclopedia
Pedagués, ancianament Podagués[1][N 1], es un parçan d'Occitània[2] situat en Lengadòc (País de Fois), entre las vals de Lesa, d'Arisa e d'Arièja, en riba esquèrra d'aquesta darrièra[3].
Tipe | Region naturala de França e contrada d'Occitània |
---|---|
Estat | França |
Unitat administrativa | Arièja |
Exemple d'una tèrrafòrt, en francés l'apellacion Podaguès o Pedaguès es remplaçada al sègle XXI per la denominacion geografica de Terrefort ariégeois (Tèrrafòrt ariegenca)[4][N 2] malgrat que los vejaires divergiscan sus la localizacion precisa de las doas entitats[5] e que lo tèrme tèrrafòrt qualifica tanben las sèrras mollassicas se perlongant al nòrd dins lo departament de Nauta Garona, quitament las de la riba drecha d'Arièja (sèrras del país de Mirapeis sustot),[6] e mantes autres luòcs en Occitània.
Sa vila principala actuala es Lo Mas, mas son nuclèu ancian es probablament un Puèg—uèi desparegut—a Unzent.
Aquesta region d'aperaquí 450 km² s'opausant atal pel relèu a l'Agarnagués, espaci de plana a l'entorn de Pàmias.
Los sòls de la region son de "costals argilocalcaris accidentats", "terrassas ancianas", e—al sud—de "monts calcaris".[7]
Segon l'Atlàs dels païsatges d'Arièja-Pirenèus, Pedagués fa partida d'una centura de costals que s'esten d'èst en oèst a travèrs lo departament. Aquelas regions de costals son de "sòls pesants", ocupats per de "culturas cerealièras, oleaginosas, pradariás artificialas", e d'elevatge bovin e ovin que constituís l'essencial de la produccion lachièra dins Arièja.[7]
Tota la region ten una precipitacion annadièra de mens de 1000 mm, mas mens de 800 mm al nòrd.[7]
La Wikipèdia francesa inclús dins Pedagués de territòris de Daumasanés e de partidas de Siuranés e Asiliense [Asilhés? Asilhenc?] defòra la region medievala de Pedagués... Segon la Wikipèdia francesa:
|
Inclús probablament tanben Senta Susana, Vilanava del Laton e Daumasan.
Podagués èra, a l'Edat Mejana, una region qu'èra lo ressòrt d'una vigariá del meteis nom, situada dins la partida meridionala del Tolosan, compresa entre Arièja e Lesa, als pès dels Pirenèus. Anciana territòri dels comtes de Carcassona, auriá agut per senhor una familha del Puèg, del latin Podio (puèg, podium, elevacion).[8]
Entre los senhors coneguts i a:[N 3]
Segon d'unes, Puèg e l'eponim Podagués son lo meteis que lo Poig/Pog Manasse (uèi part d'Unzent) e Potamianense (latin) / Potamianés (romanic) atestat a l'Edat Mejana.[10] Un autre nom latin medieval es Podiensis Pagus [sègle XI o XII?].[11]
Las atestacions ancianas son doncas ("ministerium" e "terminium" son abreujat en "m." e "t." per lectura rapida):
Potamianés confronta:[10]
Potamianés, Podagués o Podagués inclús totjorn aquestes territòris:
|
|
En 944, la glèisa de Sent Ibarç e son alòdi (totes dos part de la villa de Laton, en Potamianés) son donadas al monastèri e ministerium de Lesat (Lesadés) pel comte Arnaud de Carcassona e sa femna Arsenda.[10]
Vèrs 1010,[N 10] qualques villae a l'entorn de la glèisa de Sent Medard (territòris comunals actuals de Le Fossat e Le Carlar de Baile) forman una enclava de Lesadés en Potamianés.[10]
|
L'abadiá de Fredelas es probablament estada fondada per la donacion d'una partida de Potamianés e de sos abòrds vacants, pel comte de Carcassona (Arnaud o son filh Rogièr), alara titular, al qual lo comte de Tolosa apondèt Le Carlaret (amb una pichòta corredor de La Bastida de Lordat).[10]
|
Al sègle XI apareissèt lo Ciurenense (Siuranés) a las frontièras sud-oèst de Potamianés, encambant a l'encòp sus aqueste e sus Daumasanés.[10]
Al corrent d'istòria, sembla que la definicion culturala e territoriala de Podagués se siá desplaçada cap a l'oèst, mantenent la pèrta del país de Fredelàs e de la val d'Arièja, mas s'espandissent per inclure una partida granda de Daumasanés e Lesadés fins a la termièra del departament: las tèrrafòrts de l'oèst d'Arièja defòra Volvèstre.[7]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.