Pèire Cardenal

Pèire Cardenal ( Lo Puèi Nòstra Dòna 1180- Montpelhièr 1278), foguèt un trobador de Velai. Sa vida, coma la de fòrça trobadors, es mal coneguda. Sa biografia anciana, establida per Miquel de la Tor cap a l'an 1300, se resuma a un dozenat de frasas.
Son paire, un cavalièr respectat e poderós, lo faguèt dintrar encara enfant a la canorga del Puèi Nòstra Dòna per èsser canonge. Ailà, aprenguèt a legir e a cantar.
A vint e tres ans, daissèt los òrdres e dintrèt a la cor dels comtes de Tolosa (Raimon VI, puèi Raimon VII). Maridat cap a l'edat de cinquanta ans^[1], aguèt al mens dos filhs^[2].
E mai qu'installat a la cor dels comtes de Tolosa, viatjèt sovent (causa escassa per un trobador) acompanhat de son joglar. Sa correguda s'acava a Montpelhièr, ont lo rei d’Aragon Jacme lo Conquistaire apara los trobadors e los joglars^[3].
Son òbra es rica e satirica. Es un trobador engatjat, moralista, rebèl, que denóncia las mors politicas e ecclesiasticas de son temps. Es l'autor de fòrça sirventeses e de qualques cansons^[4].
« Mèstre incontestat del sirventés politic, moral e religiós, daissèt 96 poesias, siá 4 393 verses. Sa poesia prepausa una morala de tolerància e emprenhada de l'esperit critic de la societat occitana d'abans la conquista francesa (crosada dels Albigeses : 1209-1244) e d'abans l'Inquisicion. Denoncia l'imoralitat d'una partida del clergat de son epòca. »^[5]

Remove ads

Faguèt una satira contra los dominicains ("jacopin") coma se pòt legir dins la quatrena cobla del poèma XXVIII ("Ab votz d'angel ", publicat en 1229):

Religïos fon, li premieir', enpreza,
Per gent que treu ni bruida non volgues,
Mas jacopin apres manjar n'an queza,
Ans desputan del vin, cals mieillers es,
Et an de plaitz cort establía,
Et es Vaudes qui-ls ne desvía;
E los secretz d'ome volon saber
Per tal que miels si puescan far temer.

Clicatz sus una vinheta per l’agrandir.

Sas òbras e sa vida, en occitan e en francés

[1]
Robèrt et Christian Anatole, Nouvelle histoire de la littérature occitane, tome 1 (PUF, 1970), Publications de l’Institut d’études occitanes, cité par www.cardenal.org.
[2]
Encyclopædia Universalis (édition 1998) (in « Thesaurus index »), cité par www.cardenal.org.
[3]
Encyclopædia Universalis (édition 1998) (in « Thesaurus index »), cité par www.cardenal.org
[4]
Des rumeurs lui attribuent, sans que ce soit avéré, la partie anonyme de la Canson de la crozada.
[5]
{{{títol}}}. ISBN 2-910432-35-1. .