Olimp
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Lo mont Olimp (en grèc ancian Ὄλυμπος / en Latin Ólympos, en grèc modèrne Όλυμπος / (Ólimbos) es lo mont mai naut de Grècia, amb un suc a 2 917 mètres. Fa partit de la cadena del meteis nom. Olimp es tradicionalament lo domeni dels dieus de la mitologia grèga. Es dins l'un dels dètz pargues nacionals de Grècia.
|
Olimp | |
|---|---|
| OpenStreetMap | . |
 | |
| Geografia | |
| Altitud | 2 917 m |
| Massís | Massís d'Olimp |
| Coordenadas | 40° 04′ 55″ N, 22° 20′ 57″ E |
| Administracion | |
| País |  Grècia |
| Region | Macedònia, Tessalia |
| Subdivision | |
| Ascension | |
| Primièra | |
| Via pus aisida | v |
| Geologia | |
| Edat | |
| Ròcas | |
L'etimologia es pas fixada existís mai d'una:
- La primièra, se basariá sonque sus d'elements d'origina Indoeuropèus. Atal los tèrmes grèc ancian: ollumi (« copar », « rasar », « destruire »), oloos (« destructor », « mortal ») o oulē (« copadura », « talhada ») permet de pausar un tèma olu- significant : « copar », « talhar », « dalhar », « rasar ». E la finala -mpos, aquel sufixe es atestat dins mai d'una lengas indoeuropèas dins d'adjectius indicant una situacion, una posicion o una orientacion. Doncas Olumpos auriá podut significat d'en primièr: « situat en posicion talhada » o « copant lo passatge ». Se sap que l'Olimp èra gaireben pertot impassable e aquel mont longtemps foguèt considerat pels Ancians coma èssent una frontièra separant la Tessalia de la Macedònia o, melhor, la Grècia antica del continent europèu mai septentrional[1].
- La segonda, seriá qu'« Oulumpos » (coma per Omèr) vendriá de l'indoeuropèu e seriá constituit de las racinas *wel- (« tornar », « s'enrotlar » – a l'origina, per exemple, de l'alemand Wolke : « nívol »,) e *ombh- (« causa redonda », « suc » – vejatz per exemple lo latin « umbo » designant la partida bombuda d'un boclièr). Lo sens de Olympos seriá aquel de « mont que los nívols s'enròtlan a l'entorn del suc ». Lo mot vendriá del Protoindoeuropèu *wol-*omb e seriá estat desformat en Olumpos pels Grècs quand adoptèron aquel mot.
- Une origina comuna amb « cèl » (oc) o una autra amb « holy » (ang) e « heilig » (all) = « sant » son tanben possibles.
Remove ads
Lo mont Olimp s'espand al nòrd de Grècia prèp de la còsta Egèa, al tèrme de Tessalia e de Macedònia. L'Olimp es un mont d'aparéncia massissa, se levant subte en mai d'un luòc e bordada de grands vabres. Fòrça boscat suls penjals inferiors, son vaste som rocasut es cobèrt de nèu la majora partida de l'an.
La primièra pujada coneguda se faguèt en 1913 per D. Baud-Bovy, F. Boissonas et K. Kakalos.
Perque lo seu som demòra amagat als mortals pels nívols, l'Olimp es atal un luòc de vacanças que los dieus grècs aviá elegit per demorança per passar lor temps a festejar (lor bevenda favorita es lo celèbre nectar e consomavan l'ambrosia que los fasiá imortals) e a contemplar lo mond.
Omèr descrit aquel luòc coma ideal e pasible, isolat de los temperis coma la pluèja, la nèu o lo vent, que los dieus podavan viure dins un parfècte bonaür. Aqueles i avián causit lo domicili aprèp aver rebutat los Titans, Ofion e Tifon.
Als Olimpians de la primièra generacion, Zèus, Poseidon, Ades, Demetèr, Estia e Èra, s'apondèron sièis autres dieus de la generacion seguenta que descendon de Zèus, subretot per d'unions extraconjugalas. Malgrat que la tradicion compta los Olimpians al nombre de dotze, quatorze dieus an, segon las versions, èran d'aquel grop, jol contraròtle de Zèus. S'explica per exemple aquelas variacions del fach qu'Ades podava pas demorar sus l'Olimpe perque regnava sul monde sosterren dels Enfers. Efèst, Dionís, Poseidon e a vegadas Ermès s'absentèron torn a torn de la liste.
Cal pas confondre amb lo sanctuari d'Olimpia, situat dins lo Peloponés.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads