From Wikipedia, the free encyclopedia
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (27 d'aost de 1770, Stuttgart - 14 de novembre de 1831, Berlin) es un filosòf alemand de la premiera partida dau sègle XIX. Influenciada per Baruch Spinoza (1632-1677), Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) e Immanuel Kant (1724-1804), sa pensada se situa entre la Revolucion Francesa e la Revolucion Industriala. Hegel assaièt de teorizar aquelei rompeduras en desvolopant una vision metafisica e estetica dins la prolongacion de Platon e de Kant. En particular, es considerat coma un dei creators de l'idealisme alemand e desvolopèt fòrça leis otís dialectics. Figura centrala de l'istòria de la filosofia, influencièt d'autrei pensaires importants coma Karl Marx, Friedrich Engels, Theodor Adorno e Francis Fukuyama.
.jpg) | |
| Profession: | filosòf |
|---|---|
| País: |  Alemanha |
| Data de naissença: | 27 d'agost de 1770 |
| Luòc de naissença: | Stuttgart, Baden-Württemberg |
| Data de decès: | 14 de novembre de 1831 |
| Luòc de decès: | Berlin, Prússia (actualament Alemanha) |
Georg Wilhelm Friedrich Hegel nasquèt lo 27 d'aost de 1770 dins una familha protestanta de Stuttgart. Son paire, Georg Ludwig Hegel (1733-1799), èra foncionari a la Cort dei Còmptes dau duc de Württemberg e sa maire, Maria Magdelena Fromm (1741-1783) èra eissida d'una familha de juristas. S'ocupèt de l'educacion iniciala de seis enfants, mai moriguèt prematurament. Hegel realizèt donc la màger part de seis estudis au gymnasium de sa vila e mostrèt rapidament de capacitats intellectualas importantas. Foguèt donc largament iniciat a la literatura, ai lengas, a la logica e ai sciéncias[1][2][3]. En 1788, aquò li permetèt d'intrar au seminari de Tübingen per i seguir d'estudis de teologia. Un an pus tard, foguèt entosiasmat per la Revolucion Francesa, mai desaprovèt la Terror.
Diplomat en 1793, venguèt pas pastor e acceptèt durant tres ans una carga de preceptor dins una familha de Bèrna. Se sa posicion èra aquela d'un varlet, aviá pron de temps per menar de trabalhs personaus dins la bibliotèca dau domeni[4]. De fragments de sei reflexions d'aqueu periòde indican de recèrcas sus lo cristianisme e l'ellenisme, probablament per conciliar lei filosofias pròprias ai dos corrents. De 1797 a 1800, prenguèt una autra carga de preceptor a Francfòrt. I redigiguèt un assai politic sus la constitucion de Württemberg onte se prononcièt en favor de l'eleccion dei magistrats per lo pòble.
Hegel demorèt a Jena de 1801 a 1807. Gràcias a l'eiretatge de son paire, defuntat en 1799, poguèt venir independent, de començar una carriera universitària e se consacrar entierament a la filosofia. Amb un amic, Friedrich von Schelling (1775-1854), fondèt un jornau, lo Jornau critic de filosofia, que permetèt ai dos òmes de publicar plusors articles sus sei teorias. Fins a 1803 e la partença de Schelling dins l'universitat de Würzburg, Hegel limitèt sei trabalhs a la defensa dei tèsis de son amic. Per exemple, foguèt l'autor d'una tèsi en astronomia qu'assaièt d'illustrar una vision novèla de la fisica, en oposicion amb la mecanica newtoniana. Lo resultat foguèt principalament de trufariás car sei trabalhs èran erronèus[5]. Pasmens, après aquela data, comencèt de trabalhar sus de teorias pus personalas. Abandonèt ansin pauc a cha pauc la critica de la religion per s'interessar mai a la politica. Puei, desvolopèt lei sieus concèptes, çò que menèt a la publicacion de La Fenomenologia de l'Esperit qu'es una partida majora de son òbra. En parallèl, comencèt d'estructurar sei cors e de bastir son sistèma de pensada[6].
Après la Guèrra de la Quatrena Coalicion e la batalha de Jena, Hegel deguèt quitar la vila. Mai e mai famós en Alemanha, ocupèt de pòstes dins d'universitats mai e mai prestigiosas (Bamberg, Nuremberg, Heidelberg e Berlin) fins a sa mòrt. Se maridèt tanben en 1811 amb Marie von Tucher, la filha d'una familha patriciana de Nuremberg. Lo pareu aguèt dos enfants : Karl Hegel (1813-1901) que venguèt un istorian reconegut e Immanuel Hegel (1814-1891)[7]. Durant aqueu periòde, de 1812 a 1816, Hegel redigiguèt lei tres volums de la Sciéncia de la Logica que complèta la Fenomenologia de l'Esperit. A partir de 1818, son installacion a Berlin li permetèt d'estructurar definitivament sei cors. En revènge, a l'excepcion dei Principis de la Filosofia dau Drech en 1821, publiquèt plus d'obratges teorics. Dins aquò, vengut rector de l'Universitat de Berlin en 1829, èra a la fin de sa vida una figura intellectuala centrala de l'espaci germanic. Moriguèt lo 14 de novembre de 1831 dins la capitala prussiana durant una epidèmia de colerà[8].
A sa mòrt, leis ensenhaments de Hegel èran mai ò mens venguts la filosofia oficiala de Prússia. Aquò li permetèt de tocar un public larg, mai lo quadre universitari menèt a una institucionalizacion de sei cors e de sa pensada. Aguèt ansin un ròtle centrau dins lo desvolopament de plusors corrents politics e filosofics dau sègle XIX coma lo marxisme. Pasmens, la filosofia hegeliana ela meteissa foguèt pauc a cha pauc victimas de de desvolopaments escolastics pauc novators. L'interès tornèt aparéisser après la publicacion deis escrichs de jovença de Hegel. Dempuei aquela data, son eiretatge es l'objècte de combats filosofics e ideologics entre pensaires conservators e revolucionaris. Mai aquelei conflictes an permés d'estructurar mai lo còrpus hegelian en definissent d'un biais pus clar lei diferentei partidas de son trabalh.
Una autra particularitat de l'òbra de Hegel es sa dificultat conceptuala, generalament en causa de l'utilizacion d'una sintaxi complèxa e de son estructura dialectica. Aquel estile jutjat pauc clar es donc una causa de critica recurrenta còntra son trabalh. Per exemple, Schopenhauer diguèt : « Hegel met lei mots, lo legeire deu trobar lo sens »[9].
Lei premiereis escrichs de Hegel regropan un ensemble de tèxtes redigits entre 1793 e 1807. Son marcats per sei lecturas e son interès per lei problemas dau periòde. Dins un premier temps, Hegel foguèt influenciat per lei trabalhs de Johann Gottlieb Fichte (1762-1814) qu'aviá exprimit la sieuna vision dau racionalisme eissit de l’Aufklärung (lei Lutz alemandas) e de la filosofia d'Immanuel Kant. Pasmens, Hegel abandonèt lèu aqueu vision e denoncièt lo caractèr autoritari e abstrach dau moralisme que demanda d'obeïr a de lèis, eissidas de la rason, qu'ignòran la realitat. Aquò lo menèt a estudiar lei fachs religiós nascut d'un eveniment istoric reau. Per eu, aquelei fachs èran lo contrari de la religion deducha per la rason que, en causa de son caractèr formau, pòu se transformar en liura pensada e en ateïsme. Opausèt ansin la religion e la filosofia e veguèt lo divin coma una causa liada a la vida que pòu unicament èsser compresa per la vida e non per l'ensenhament ò l'aprendissatge. Aquò èra una rompedura amb l’Aufklärung e un raprochament amb Schelling.
Dins aquò, Hegel rompèt rapidament amb lei posicions de Schelling car contunièt sei recèrcas per assaiar de comprendre coma fonciona l'union dau concèpte divin e de la vida. En cercant, trobèt un ponch permetent l'union de la rason e de l'amor inconscient, çò que li permetèt d'acuelhir de concèptes rebutat per lei racionalistas deis Aufklärung coma lei mistèris de la religion. Aquela capacitat de conciliar d'elements opausats per desgatjar una idèa novèla venguèt una caracteristica de la pensada hegeliana.
La Fenomenologia de l'Esperit es un obratge complèx que foguèt l'objècte de plusors cambiaments entre lei diferenteis edicions estampadas durant la vida de Hegel. D'efiech, durant sa redaccion, lo libre èra vist coma una introduccion, mai evolucionèt pauc a cha pauc per venir la premiera partida d'un « sistèma de la sciéncia ». Pasmens, quauqueis ans pus tard, la segonda edicion foguèt amputada de tres capítols e perdiguèt son estatut de partida d'un sistèma. Per aquela rason, es pas simple de plaçar aqueu libre dins la pensada hegeliana. La Fenomenologia pòu èsser considerada coma una descripcion deis etapas d'un procès educatiu que permet de passar d'una consciéncia empirica limitada a la sensacion pura a un estat de saber absolut. Per aquò, Hegel seguís un plan de tres partidas que comença amb lo percors autobiografic de l'autor eu meteis e que contunha amb l'encaminament permetent d'arribar au saber absolut e, finalament, lo ròtle d'un esperit dotat d'un tau saber dins lo corrent de l'istòria dau monde. Pasmens, aqueu plan es pas totjorn ben respectat e lo contengut dau libre es mai que mai una filosofia de la consciéncia individuala.
La Sciéncia de la Logica es un obratge que s'interèssa a la sciéncia dau verai. Pasmens, coma la Fenomenologia, fa partida d'un sistèma non acabat e qu'es relativament complèx. Estúdia fòrça lei nocions de logica en destriant la logica objectiva relativa a l'ontologia e l'esséncia de l'èsser e la logica subjectiva qu'es liada ai concèptes estacats a una causa. Desvolopèt aqueleis aspèctes per lei definir d'un biais precís.
Lei Principis de la Filosofia dau Drech son un obratge important de la filosofia hegeliana en causa de son influéncia ulteriora sus lei teorias politicas e socialas qu'apareguèron durant lo rèsta dau sègle XIX e la premiera partida dau sègle XX (marxisme, liberalisme, faissisme, etc.). Hegel i desvolopèt leis idèas de drech abstrach, de moralitat subjectiva e de moralitat objectiva. Lo drech abstrach, relativament pròche dau drech naturau dei Lutz, es un drech de la persona definit per sei proprietats e per lei mejans que permèton de l'assegurar (contracte, formalisme juridic, etc.). La moralitat subjectiva es aquela de l'individú que reconoís unicament lo drech eissit de sa persona. Pasmens, per realizar sei projèctes, dèu leis expausar a d'estrangiers. Aquò entraïna de modificacions que menan l'individú a refusar la responsabilitat dei consequéncias de sei projèctes en causa de l'oposicion entre l'intencion, lei fins, l'accion e lei mejans. La moralitat objectiva compren lei costumas e lei practicas d'un pòble. Intègra de concèptes importants coma la familha, l'individú, l'Estat e lei relacions interestatalas. Hegel estúdia tanben lei relacions entre aqueleis entitats en utilizant d'oposicions per desgatjar d'idèas novèlas sus lor ròtle e lor natura.
Lei cors de Hegel son un ensemble de tèxtes postums publicats per de discípols dins lo corrent deis ans 1830. Son dedicats a la filosofia de l'istòria, a l'estetica, a la filosofia de la religion e a l'istòria de la filosofia. Aguèron una influéncia importanta dins aquelei domenis. En istòria, Hegel estudièt leis efiechs de la consciéncia aguent consciéncia d'ela meteissa e definiguèt tres zònas geograficas : una zòna sensa istòria (Africa), una zòna amb una istòria naissenta (Asia) e una zòna aguent una istòria li permetent de brilhar (lo monde occidental). Aquò èra confòrme a la vision dau periòde de la superioritat de l'Euròpa Occidentala sus lo rèsta dau monde. La teorica de l'estetica de Hegel es famosa per sa classificacion deis arts classics qu'es encara largament represa dins la societat actuala. Enfin, regardant lei religions, Hegel es l'autor d'una classificacion dei religions en foncion de l'oposicion entre l'idèa de Dieu e lei representacions, necessiàrament limitadas, d'aquela idèa. En acòrdi amb la pensada europèa dau sègle XIX, lei religions asiaticas ò indigènas (indoïsme, animisme, etc.) foguèron consideradas coma de religions naturalas inferioras ai religions capables de desvolopar una idèa vertadiera de Dieu (judaïsme, paganisme grèc, etc.). Lo cristianisme èra vist coma la religion suprèma gràcias a sa natura revelada.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
