Champanhac lo Velh

Champanhac lo Velh^[1] (Champagnac-le-Vieux en francés) z-es una comuna auvernhassa situada dins lo departament del Naut Léger e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe.

Vilatge d'Occitània

Champanhac lo Velh Champagnac-le-Vieux
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Geografia fisica
Coordenadas	45° 21′ 31″ N, 3° 30′ 13″ E
Superfícia	20,61 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	980 m 880 m 640 m
Geografia politica
País	Auvèrnhe
Estat	França
Region 84	Auvèrnhe Ròse Aups
Departament 43	Naut Léger
Arrondiment 431	Briude
Canton 4302	de Sainte-Florine (Auson davant 2015)
Intercom 244301099	Auson Comunautat
Cònsol	Évelyne Miche (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	199 ab. Evolucion de la populacion 201 ab.
Densitat	10,77 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	43440
Còde INSEE	43052

Geografia

La baissa demografica de Champanhac lo Velh z-es impressionanta : 186 abitants en 2021 contra 520 en 1962. S'explica en partida per l'exòde rural, sevère dins aquelas contradas d'altitude nauta. Solament, i a mai : la visita de l'aglomeracion e, dins una certana mesura, la que se pòt faire sobe Street View (los imatges en junh de 2024 dtan de 2009 e la tombada comerciala s'es agravada desempueis) mòstra una granda quantitat de comèrces abandonats e, çò qu'es encara mai caracteristique, lo nombre important d'ancians otèls, excepcionau per una vilòta demorada totjorn de petita talha. Aquò's un indici que Champanhac èra la « viala » de las rotas. Z-es avòra quasi una viala-fantauma.
Las charrèiras en direccion de Champanhac son nombrosas :

• La RD 588 (anciana RN 588), vès Briude e vès La Chaa Dieu;
• La RD 5 pueis RD 16 vès Auson e l'ancian bacin charbonèir; l'axe oèst-èst RD 5-RD 588 z-es avòra lo pus important;
• La RD 56, NE-SO, d'un costat vès Sent Jarman l'Arm, Sent Amanç de Ròcha Savina, etc, de l'autre vès Paulhaguet e Lanjac, amb una brancha vès La Vòuta;
• Las autras direccions, vès Chaniat e Javaugues (RD 126), vès Anhac, vès Chassanhòlas e V-Olèiras (RD 566), son pus segondàrias.
  

I a doncas 8 direccions a partir de Champanhac. La seguida z-es dins la partida Istòria.

Placa sus la RN 588 a Champanhac

Comunas vesinas

Distanças e posicion relativa

Champanhac lo Velh

Saint-Vert
(2,7 km)

Chassinhòla
(4,5 km)

Agnat
(4,6 km)

Laval-sur-Doulon
(4,6 km)

Chaniat
(4,7 km)

Sant Alari
(5,7 km)

Perimètre delh territòri

Comunas confrontantas de Champanhac lo Velh

Sant Alari	Chassanhòlas|	Sent Ver
		Laval-sur-Doulon
Anhac	Chaniat	Sant Desdèir de Dolon

Toponimia

Las fòrmas ancianas son : In loco Campaniaco, ecclesia fund. in hon. S. Petri, sans data, Prior de Champanhac en 1259, Champanhac-lo-Velh en 1300, Champanhacus Vetus en 1385, Champaignac-le- Viel en 1401, Champaignac en 1456 ^[2].
Segon Dauzat, Champanhac ven delh nom latin d'òme Campanius, ambelh sufixe -acum ^[3].
La prononciacion aproximativa, a Graneirs, z-es [tsampa'ɲa] ^[4].

Istòria

En 1789, Champanhac dependiá de la província d'Auvernhe, de l'éleccion de Soire, de la subdelegacion de Lende e delh ressòrt delh presidiau de Riam. Sa gleisa parochala, diocèsi de Sant Flor e archipreirat de Briude, èra delh vocable de Sant Pèire ^[2].
Entre las annadas 80 e avòra, la charrèira de Briude a la Chaa Dieu, que passava per Champanhac, saguèt desviada per Javaugues (RD 19). Champanhac a donc perduda sa pauta d'aucha Briude-La Chaa Dieu, Auson (e ancian bacin charbonèir)-La Chaa Dieu; la partida Briude-Champanhac z-es venguda mai que mai una viá d'accès. Mas aquò z-es pas tot e sufiriá pas a explicar la brutala tombada de l'activitat comerciala e de la demografia de la comuna. Alh secle XIX, Champanhac èra un caireforc important. Sus la mapa d'Estat-Major (segonda meitat delh secle XIX : i a los chamins de ferre), la RD 588 èra la charrèira de Sant Flor a Lion, doncas una nacionala importanta. La RD 56 vès Sent Jarman l'Arm, Sent Amanç de Ròcha Savina, en seguela de Briude-Champanhac, ne'n preniá probablament pus d'importància. La pèrda de la foncion de crosament saguèt, en realitat, progressiva.
Fòra de son activitat de passatge (otèls, restaurants, cafès...), Champanhac aviá, probablament, pauc d'activitats urbanas. Meime alh secle XIX, la comuna despassèt pas los 1200 abitants per mai de 20 km². En 1801 e meime en 1790-91, Champanhac saguèt pas chapluòc de canton. Aviá doncas pas los emplecs administratius (gendarmariá, perceptor, etc) associats a aquela foncion e beneficiava pas de la consideracion implicita de l'administracion departamentala. Una foncion administrativa z-es un element d'estabilitat, mai que l'activitat economica, per natura chamjanta, e lo ròtle de crosament. Tanben, pas un sole còp, un abitant de Champanhac saguèt conselhèir generau. Quand perdèt pauc a pauc sa foncion de crosament, Champanhac saguèt pas sostengut e, per manca d'autra foncion, li demorèt pas grand chausa.

Administracion

Lista delhs cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2020	(2026)	Évelyne Miche
març de 2008	2020	Michel Mignot
març de 2001	2008	Denis Marchand	divèrs esquèrra
	2001
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 222, totala: 232
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
805	1 054	981	1 008	1 045	1 107	1 085	1 127	1 140
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
1 083	1 044	1 055	1 005	1 005	976	978	974	936
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
920	896	870	721	728	711	702	564	535
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
520	486	415	340	301	277	244	241	237 245
2009	2010
234 244	232 242
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 2018 la populacion èra de 199 abitants e la densitat èra de 9,66 ab/km².

Luòcs e monuments

Personalitats ligadas amb la comuna

Veire tanben

Ligams extèrnes

• Champanhac sobelh site de l'Insee

Nòtas

1. Institut d'Estudis Occitans, Comission Toponimica Occitana, Luòcs, basa de donadas de toponimia occitana. Cèrca «Champanhac lo Velh».
2. Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire topographique... de la Haute-Loire, 1907, p. 59 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f108.item
3. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 136, a Campagnac
4. Enquèsta delh contributor en 2024

• Portal d'Auvèrnhe