Sant Martin de Les

Sant Martin de Les (Saint-Martin-Lys en francés) es una comuna lengadociana de Fenolhedés situada dins lo departament d'Aude e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Vilatge d'Occitània

Sant Martin de Les Saint-Martin-Lys
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Vista generala.
Geografia fisica
Coordenadas	42° 49′ 42″ N, 2° 13′ 36″ E
Superfícia	9,99 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	1 041 m 380 m 340 m
Geografia politica
País	Lengadòc
Estat	França
Region 76	Occitània
Departament 11	Aude
Arrondiment 112	Limós
Canton 1114	La Val Nauta d'Aude (Quilhan abans 2015)
Intercom 200043776	CC dels Pirenèus audencs
Cònsol	Rose-Marie Manaud (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	25 ab. Evolucion de la populacion 27 ab.
Densitat	3,1 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	11500
Còde INSEE	11358

Geografia

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de Sant Martin de Les

	Bèlvianes e Cavirac
Quirbajon		La Pradèla e Puèglaurenç
Calhan	Atsat

Toponimia

Las fòrmas ancianas son Domus Sancti Martini, cujus basilica sita est in territorio Fenioletense, en 898, Monasterium Sancti Martini quod vocatur Alenis, en 955, Cœnobium Sancti Martini de Lenis, en 1038, Cœnobium almi confessoris et presulis Martini, quod es fundatum..., in valle antiquitus vocata Bollecarne, quod alio nomine vocatur Lenis, en 1045, Sanctus Martinus de Petra Lesia, en 1360, Sainct Martin de la Pierre, en 1547, Sainct Martin, quarante maisons pauvrement basties, ensemble vingt-quatre patus, ayant ledit lieu esté bruslé, les guerres passées, par ceux de la religion préthendue refformée, Sainct Martin del Lez..., maison de Sainct Martin del Lez, assise au lieu dit à la val de Volcarnie..., Sainct Martin del Lez à présent Sainct Martin de la Pierre, en 1639, Sanctus Martinus de Leso, de 1208 al sègle XVIII, Saint Martin de Pierre Lis, en 1781 ^[1].
Bollecarne e Volcarnie sont lo meteis mot e n'es atal del nom Alenis, vengut Lenis per aferèsi, puèi Les (per l'intermediari de *Lens). La latinizacion Alenis es benlèu en relacion ambe'l nom gallic d'òme Alenos ^[2] (las tèrras d'Alenos ?). En francés, Pierre-Lys representa la frau (la gòrja, l'estreit). Les es le nom d'una anciana circonscripcion territoriala en partida sul canton de Quilhan e en partida sul canton d'Atsat. Las fòrmas ancianas de Les son : In Alaceitia en 898, Lenis en 954, Vallis Bolecarnea en 955, Vallis Bolecarne quae alio nomine vocatur Lenis en 1045, val de Volcarnie en 1639 ^[3]. Les autres noms son misterioses.
Sant Martin, avesque de Tors, èra un evangelizator de las Gàllias al sègle IV ^[4],[5] e las parròquias que pòrtan son nom datan sovent de la Nauta Edat Mejana.

Artòsol(s)

Artòsol es un ancian vilatge e un ancian priorat del vocable de Sant Miquèl unit a l'abadiá de Sant Martin de Les, situat al sud-èst de Sant Martin, dins un site extraordinàriament penjalut. Demòra una paret de la glèisa ^[6]. Las fòrmas ancianas son Attosol en 954, Artosolum en 955, Ecclesia Sancti Michaelis de Artosolo en 1045, Artosol en 1594, Sainct Michel d'Artosal en 1049-1639, Au lieu d'Artoul en 1076-1639, Ortosol en 1138-1639, Ortosels en 1639, Artozoul en 1781, Artauzouls (cadastre). Antòni Savartés ne parla coma d'una bòria (començament del sègle XX) ^[7]. Lo nom es d'origina gallica, format d'arto- e de -ialon. Lo primièr element pòt èsser artos « ors », mes per Artheuil, Delamarre ne fa lo vilatge d'Artos, d'un nom de persona ^[8]. Fondar un vilatge supausa de desbosigar un bòsc, d'aquí lo sens d'« esclairada, espaci descobèrt » per ialon, que, a la fin, èra benlèu utilizat coma un simple sufixe per un vilatge ^[9]. -S finala sembla recenta.
Per la fonetica de -ialon en -òsol(s) e pas en -òjol(s) o en -uèjols, conferir ambe Conòsols, a un quinzenat de km.

Istòria

L'abadiá a l'origina del vilatge existissiá dempuèi la debuta del sègle IX al mens. Es protegit pels comtes de Rasés puèi pels comtes de Cerdanha e Besalú, mèstres del Fenolhedés dempuèi 950. Contarotlava las glèisas e vilatges d'Artosol (a Sant Martin de Les), Coronda (a Calhan), Combret (a Escolobre), Pèiralada (Sant Pau de Fenolhet) o encara Voluda (a Marçan, País de Saut). En 1066 èra vengut sonqu'un priorat del monastèri de Sant Ponç de Tomièiras. La vida monastica desaparéis segurament al sègle XII abans que son patrimòni passa a l'arquevescat de Narbona en 1271. Les bastiments serián estats destrusits dins la guèrras religiosas al sègle XVI.
Las roïnas de l'abadiá son al lòc nommat Le Couvent dins lo cadastre ^[1], le Vieux Couvent sus la mapa de Cassini, al nòrd de Sant Martin.

Administracion

Lista dels cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
mai de 2020	(2026)	Rose-Marie Manaud[10]
març de 2008	2020	Francine Aicart	Front d'Esquèrra (FG)
març de2001	2008	Emile Rios	PS
	2001
Totas las donadas son pas encara conegudas.

• A la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna, qu'èra del canton de Quilhan, i demorèt. Tornèron batejar lo canton Canton de la Val Nauta d'Aude (traduccion) per decret del 27 de decembre 2015.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 31, totala: 33
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
158	181	231	205	235	247		238	242
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
216	243	234	220	202	204	214	185	448
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
212	184	166	110	82	82	74	36	90
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
66	67	44	40	31	46	47	49	50 52
2009	2010
45 49	40 42
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• Los trabalhs de construccion del camin de fer (linha dubèrta en 1904) explican probablament la populacion de 1896.
• En 2018 la populacion èra de 25 abitants e la densitat èra de 2,5 ab/km².

Lòcs e monuments

Personalitats ligadas amb la comuna

Véser tanben

• Comunas d'Aude

Ligams extèrnes

• Sant Martin de Les sul site de l'Insee

Nòtas

1. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 406, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f498.item.texteImage
2. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 45
3. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, p. 210, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f302.image.texteImage
4. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 614-615
5. https://nominis.cef.fr/contenus/saint/13/Saint-Martin-de-Tours.html
6. https://teuliere.github.io/artosoul/artosoul.html
7. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 13, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f105.item.texteImage
8. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 62
9. Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2008, p. 185
10. https://teuliere.github.io/temps/temps.html?#tempsmaire

• Portal de Lengadòc