Lo luòc de l'accion: la Puszta, l'immensa plana ongresa.
Lo temps de l'accion: la fin del sègle XIX.
L'accion: d'unes obrièrs agricòlas, de rafis, confles e pro lasses, excedits per l'agression patida los escadajorns pels mèstres de l'endrech, se revòltan contra los "lors" senhors e se ne tenon d'esperats responsa a las lors reivindicacions...
O fan en tot dançar e musiquejar e cantar, e balar, farandolejar, mazurquejar... amai quitament pregar... etc.
Pressions e intimidacions dels gendarmas, pas res ne va poder cambiar la situacion.
De soldats, mesclats dins d'abòrd amb la preissa, la se rodejan e encerclan, e tiran.
Es lo chaple total, general.
Mas l'accion es pas tot...
Que l'istòria contada es just d'aquelas que dintran pas dins los libres d'Istòria, anecdotica çò diràn, quitament se n'es pertocanta, per ailò tot que d'uman implica, de simple e mèr respîèch de la dignitat perduda del pòble.
E lo biais de contar, e mostrar, e testimoniar, o fa tot.
Pater Noster socialisticus
....... Paire Nòstre que sètz president en la vòstra persona
Que santificada ne siá la vòstra persona pel sacrifici, l'avodament e l'onestetat que li mostratz al pòble!
Socialisme, qu'arribe lo tiu règne, en çò nòstre coma dins lo mond entièr!
Pòble, que ta volontat siá facha, e que, per la reduccion de las talhas, lo nòstre companatge amai la nòstra existéncia ne sián del tot facilitats!
Òi, Pòble, desliura-te dels oprimeires comuns dels dreches umans, mas li ne perdone pas jamai los lors pecats als tirans, que se n'ameritan e del tot lo castig que s'atrasèron en oprimir drech e paratge!
Argent, nos ne daisse pas cap tombar dins la temptacion, que per tu fòrça ne véndon los lors principis e se ne fan los esclaus dels opressors del pòble!
Que la claror de Sciéncia esclaire lo nòstre esperit dins la realizacion d'aicesta causa sacrada !Amèn![1]
citacions
citacions
... Fau de filmes subre la victòria dels paures... [2]
Títol: Még kér a nép, çò es literalament Çò, ailò tot que lo pòble vòl, exigís...N'es subremalaisida la traduccion d'aiceste títol, trach d'un poèma del poèta nacional e nacionalista ongrés Sándor Petöfi.Lo quite Miklós Jancsó li n'aclarèt al critic cinematografic francés André Cornand [4] qu'es sosentendut tanben çò tot que li donan pas, amai tot parièr, afanatz-vos, que lo pòble se ne ten tostemps de demandat...
Per çò que n'atanh al títol Salme roge, lo tanben critic francés Claude Beylie çò ne notèt que foguèt lo quite Jancsó lo que trobèt lo títol francés Psaume rouge que ne faguèt tant flòri puèi per n'èsser lo sol, traduch, levat lo siu original ongrés, dins lo mond entièr. [5]
Hungarian Film Critics Award per Melhora actritz na Drahota Andrea
Hungarian Film Critics Award per Melhor actor en Zala Mark
en Euròpa
Los maelströms de la libertat... (Claude Beylie, in revista cinematografica Ecran 72, citada çaijós)
La coralada fabulosa dels borrèls e de sas victimas... (Robert Benayoun, in setmanièr Le Point, 13 de novembre de 1972)
Roge, blanc, roge... (Jean-Louis Bory, in setmanièr Le Nouvel observateur, 11-19 de novembre de 1972)
Salme roge: un cant biblic per simbolizar la revolucion socialista... (Michel Estève, in cronica Le Figaro Littéraire, 25 de novembre de 1972)
La Tactica e lo rite... (Jean-Loup Passek, in revista Cinéma 72, numèro 171, decembre de 1972)
Cap al corpus sacrat de la revolucion... (Jean-Pierre Jeancolas, in revista cinematografica Positif, num.147, febrièr de 1973)
Un "Roge" negre sus blanc... (Marcel Martin, in Ecran 72, op cit)
Un conte popular... (François Maurin, in quotidian L'Humanité, 18 de novembre de 1972). . .
Per un sol filme aital, ieu ne balhi 50 ans d'Hollywood... (Un amic de l'autor d'aiceste article, en sortir de veire lo filme... 1972)...
Cristic... (Un autre amic idem idem)
endacòm mai
Stultitia universalis: Very Hungarian.Very socialist.Very difficult. (sic... dixit un " utilizaire " anonim de l'International Movie Database... no comment!!)
numèro especial Miklós Jancsó de la revista études cinématographiques, nums 104-108, cò en Minard, París, 1975
Yvette Biró Jancsó, edicions Albatros, id 1977
Veire tanben bibliografia detalhada dins l'article en Miklós Jancsó
Magyar Népzene 2. / Hungarian Folk Music: Cofret de 4 disques, vinil, coeditats per Hungaroton & UNESCO, d'a la Colleccion de l'Acadèmia Ongresa de Sciéncias / Magyar Tudományos Akadémia...:
Disc I:
La sisa anciana (Régi réteg) (9 tròces) (22')
idem (idem) (8 idem) (21' 30)
Disc II:
Un eiretatge europèu (Európai réteg) (5 id) (21' 50)
Cançons dins l'estil novèl (Újtílusú dallamok) (14 id) (21')
Disc III:
Musica instrumentala (Hangszeres zene) (14 id) (20' 40)
idem (idem) (10 id) (21' 42)
Disc IV:
Aires estacats a la costuma populara (A népszokások dallamai) (1 Nativitat d'al ròdol de Székely...) (20' 05)
idem (idem) (21 tròces) (23' 40)
Se tracha aicí del volum numèro VII de l'Òbra grand, l'opera magna d'en Kodály Zoltán e'n Bartók Béla, id est A Magyar Népzene Tára / Corpus Musicæ Popularis Hungaricæ... (mai de 70 ans de recerca, e gaireben 10000 melodias collectadas..., d'un ensemble gaireben exaustiu (mas pas del tot çaquelà...) de la tradicion magiara d'a fins a la debuta del sègle XX...)
N'es acompanhat lo cofret per un libre d'acompanhament rèirecomplet signat en Rajeczki Benjámin, 71 pp (format subrebèl) amb istoric, tèxtes e particions, en ongrés e anglés (mas amb notícia istorica e ensenhador general en alemand, francés & rus), Budapèst sd (circa 1970...)
Tal coma citat pel quite cineasta dins lo numèro especial Miklós Jancsó de la revista études cinématographiquesnums 104-108 en las pp 110-111... op cit