Empèri Pèrsa
From Wikipedia, the free encyclopedia
Pèrsia (en grèc ancian ἡ Περσίς / hê Persis’) es lo nom metonimic[1] eritat dels Grècs de l'Antiquitat per designar lo territòri governat pels reis aquemenidas. L'apogèu de la Pèrsia antica foguèt jos la dinastia aquemenida que los conquerents Dàrius Ièr e Xèrxes Ier espandiguèron lor territòri fins a venir lo mai grand territòri alara conegut .
Cobejada, aquela region foguèt conquerida entre autres per Alexandre lo Grand al sègle IV, pels Parts dins la segonda mitat del sègle II abC, per las tropas musulmanas al sègle VII, per Genghis Khan al sègle XIII, per Barlan a sègle XIV. Los Iranians pasmens contunhan de parlar persan. La relacion de Pèrsia al monde arabi fa pensar a aquela de Grècia e regard de Roma: conquistada militarament, balhèt la cultura a son vencedor coma mejans los pensaires Omar Khayyam, Avicena, Al-Khawarizmi, etc...
Al sègle III, jos la dinastia sassanida, apareis lo mot Ērān o Ērānšahr, que significa « país dels Arians », tradusit tanben per « país dels Iranians ». Al sègle VII, aprèp la casuda dels sassanidas, lo país torna prendre a l'estrangièr le nom de « Pèrsia », qu'èra utilizat fins a 1934, quand Reza Pahlavi demandèt a las representacions diplomaticas de nomenar lo país Iran, coma los iranians totjorn nomenèron lor país.
Lo gentilici es pèrsa o persan -a[2].