Pèirahorada

Pèirahorada ^[1] o Pèira Horada segon Bénédicte Boyrie-Fénié ^[2] (Peirahorada en basco, Peyrehorade en francés) qu'ei ua comuna deu País d'Òrta, en Gasconha, administrada peu departament de las Lanas de la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Vila d'Occitània

Pèirahorada Peyrehorade
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Lo castèth de Montreiau.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 32′ 45″ N, 1° 05′ 56″ O
Superfícia	16,11 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	140 m 10 m 2 m
Geografia politica
País	Gasconha
Parçan	Modèl:País d'Òrta
Estat	França
Region 75	Navèra Aquitània
Departament 40	Lanas
Arrondiment 401	Dacs
Canton 4016	Òrta e Arrigans (caplòc deu Canton de Pèirahorada avant 2015)
Intercom 244000667	CC deu País d'Òrta e Arrigans
Cònsol	Didier Sakellarides (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	3 659 ab. Evolucion de la populacion 3 837 ab.
Densitat	224,21 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	40300
Còde INSEE	40224

Geografia

Que's situa enter las Lanas de Gasconha, lo Bascoat e Bearn. Las tèrras de la comuna que son adaigadas peu Gave de Pau e lo Gave d'Auloron.

Comunas a l'entorn.

Toponimia

La prononciacion qu'ei [,pɛjrəhu'raðə]. Las fòrmas ancianas que son ad petras cavas, en latin, cap a 1105, Pereforade en 1305, Pierrehourade (mapa deu sègle XVII, shens data), Peyrehourade (mapa de 1630), Peire Hourade (mapa de 1638), Peyrehourade (mapas de 1651 e deu començament deu sègle XVIII), Peirehourade (mapa de 1714), Peyrhourade (mapa de 1733) ^[3].

Dauzat e Rostaing que donan l'etimologia latina, Petra forata e lo sens : « traucada » ^[4].

Negre, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, que dona lo sens de pèiras [perqué au plurau ?] e de l'adjectiu horadas; que constata totun lo diccionari Palai dona a hourà lo sol sens de « marchar dessús » e que precisa lo sens de houradà. Astor, tanben citat per B. Boyrie-Fénié, que dona lo sens de pèira horada e que precisa la motivacion eventuala : preséncia d'anfractuositats, d'espelugas, de conduits sosterranhs ^[3].

Horada e horat que son los participis passats de l'ancian vèrbe horar, deu latin forare. Pr'amor de l'omonime horar (latin fullare « marchar dessús »), aqueth ancian vèrbe ei estat remplaçar per horadar, vèrbe format a partir deus participis passats precedents. Lo nom qu'ei benlhèu motivat per d'ancianas peirèras o de murs despeirats d'ancianas construccions. Que i a un bastiment preromanic arroeinat a Pardies (lo nom que significa « muralhas ») qui explica benlhèu lo nom de la vila, d'epòca romanica^[3].

Istòria

A la fin deu sègle XVI^au judius sefarditas refugiats arribats d'Espanha e subertot de Portugal que s'installèn a Baiona, d'on s'escampilhèn dens las tres petitas vilas de Pèirahorada, on los arcuelhó lo senhor d'Aspremont, e de Bidaishe e de La Bastida de Clarença (on los protegí lo purmèr duc de Gramont Antòni II).

Galeries

• Fichièr:"La vila"
• 
  Ofici de torisme
• 
• 
• 

• Fichièr:"La glèisa"
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2014	2026	Didier Sakellarides	divèrs dreta	gavidaire d'òbras
març de 2001	2014	Alain Siberchicot	PS	retirat Educacion Nacionala, ancian maire de Sent Lon (1977-2001), conselhèr generau (1979-2004)
	2001
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 3612, totala:
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
						2 742	-	-
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
-	-	-	-	2 507	-	-	-	-
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
-	-	2 578	-	-	-	-	-	-
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
2 584	2 591	2 861	3 093	3 056	3 017	3 435	3 477	3 465 3 601
2009	2010
3 466 3 611	3 467 3 626
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

Lòcs e monuments

Personalitats ligadas dab la comuna

Véder tanben

• Comunas de las Lanas

Ligams extèrnes

Nòtas

1. http://bdtopoc.org/?city_selected=Peyrehorade
2. http://www.institutoccitan.com/index.php?option=com_content&task=view&id=167&Itemid=0
3. Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 181-182
4. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 528-529, a Peyre

• Portau de Gasconha