Nàpols

Nàpols (/ˈnapuls/; en italian Napoli [ˈnapoli];^[2][3] en napolitan Napule [ˈnɑːpələ]) es la capitala de la region italiana de Campània. Sa populacion èra estimada a 975 139 abitants, en 2007. Sa superfícia totala es 117 km². Son cònsol se sona Gaetano Manfredi dempuèi lo 18 de octobre de 2021.

“	Veja Nàpols e puèi morís-te	”
— [1]

Nàpols Napoli Napule
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
.
Bandièra Armas
Geografia fisica
Coordenadas	40° 50′ 00″ N, 14° 15′ 00″ E
Superfícia	117 km²
Geografia politica
País	Itàlia
Region	Campània
Ciutat metropolitana	Ciutat Metropolitana de Nàpols
Geografia umana
Populacion (2016)	971 849 ab.
Autras informacions
Còde postal	80100
comune.napoli.it

La vila es situada a mitat camin entre Vesuvi e un autre airal volcanic, los Camps Flegrèus. Nàpols a una granda riquesa istorica, artistica, culturala e gastronomica. Lo napolitan es una lenga fòrça caracteristica e ben diferenciada de l'italian.

Istòria

Article detalhat: Istòria de Nàpols.

La vila foguèt fondada al sègle VIII abC,^[4] colonia grèga del nom de Parthenope, e mai tard Neápolis (ciutat nòva), Nàpols es una de las vilas pus vièlhas al mond, que joguèt un ròtle important dins la Magna Grècia; la cultura grèga de Nàpols foguèt essenciala dins la societat romana. Quand la vila venguèt una part de la Republica Romana dins la província centrala de l'Empèri Roman, èra un centre cultural major (Virgili es un dels simbòls de la libertat politica e culturala de Nàpols).^[5] Al sègle VII après lo Crist, la ciutat formèt un ducat autonòm, independent de l'Empèri Bizantin.

Nàpols foguèt la capitala d'un reialme que daissèt son nom entre 1282 e 1816: lo Reialme de Nàpols, puèi unit al Reialme de Sicília foguèt la capitala del Reialme de las Doas Sicílias fins a l'unificacion italiana (1861). La Guèrra Napolitana es considerada coma la primièra etapa que menèt a l'unificacion italiana. La vila aguèt una influéncia majora subre fòrça autres endreches en Euròpa o endacòm.^[6]

Galariá

• 
  Nàpols e lo Vesuvi.
• 
  Lo pòrt de Mergellina, a Nàpols.
• 
  Maschio Angioino a Nàpols.
• 
  Palais Real de Nàpols.
• 
  Catedrala Nòstra Senhora de l'Assompcion o Duomo di Napoli.
• 
  Escola militara "Nunziatella" - Complèxe militaire de la Nunzietella a Nàpols.

Nòtas e referéncias

1. Una maxima renduda celèbra per Goethe dins la letra del 2 de març de 1787 al Viatge en Itàlia : «Dirai pas un mot de la posicion de la vila e de sas meravilhas tan sovent descrichas e logadas. Veja Nàpols e puèi morís-te ! dison aicí".
2. Migliorini, Bruno. Entrada sul lèma «Napoli». In: Dizionario d'ortografia e di pronunzia. RAI, 2010. ISBN 978-88-397-1478-7. 
3. Canepari, Luciano. «Napoli». A: Dizionario di pronuncia italiana. Bologna: Zanichelli, 2009.  ISBN: 978-88-08-10511-0.
4. «Greek Naples».
5. «Napoli, La Storia della Città Napoli Musei - Napoli chiese - Napoli museo archeologico - Napoli monumenti - Napoli teatri - Napoli Italia».
6. «Centro Storico di Napoli».