Parçan d'Occitània From Wikipedia, the free encyclopedia
Aubrac (AFI: [awˈβrak]) es un replanat d'origina volcanica del Massís Central. Constituís una contrada d'Occitània[1]. Es despartit entre las regions istoricas de Gavaudan, Roergue e Auvèrnha (e entre los departaments de Losera, Avairon e Cantal).
  | |
 | |
| Tipe | Planastèl, region naturala de França, relleu volcànic (ca)  e contrada d'Occitània |
|---|---|
| Localizacion | |
| Estat | França |
| Unitat administrativa | Losera |
| Serrada | Massís Central |
 | |
| Donadas | |
| Altitud | 1 469 m |
| Punt culminant | Senhal de Malhe Biau |
| Superfícia | 1 300 km² |
| Material | roca volcànica (ca) |
S'Aubrac es plan tipat tan culturalament coma pels païsatges, a pas cap d'unitat istorica. Foguèt totjorn despartit entre Auvèrnha (per una pichòta part), Roergue e Gavaudan als quals succediguèron Cantal, Avairon e Losera. Lo punt d'encontre dels tres païses es la Crotz dels tres avesques.
L'Aubrac "pregond" es lo del naut platèu erbós, desboscat a l'Edat Mejana ont se tròban las estivas e qualques vilatges coma Las Binals. Mas a l'oèst coma a l'èst los cantons granitics e mai boscarut de La Guiòla o Autmont d'Aubrac son tanben considerats coma part d'Aubrac e fan transicion amb la Viadèna e Marjarida.
Al sud lo platèu davala plan bruscament cap a la val d'Òlt.
L'altitud mejana es compresa entre 1000 m e 1400 m, e los punts culminants ne son las Trucas d'Aubrac (1440 m) e lo Senhal de Malhe Biau (1469 m). Lo clima es un clima montanhòl rude amb temperaturas fredas e fòrça nevadas e ventadas l'ivèrn.
Aubrac es un massís volcanic relativament ancian (6 a 9 milions d'annadas) respècte als volcans dels Monts Domas qu'eles, an pas que qualques milièrs a desena de milièrs d'annada. Pren la forma d'una esquina basaltica alongada (30 km de long), de direccion nòrd-oèst/sud-èst, surmontant un sòcle granitic (lacolita de Marjarida), e eissit siá d'un volcanisme de tipe fissural (rift) siá, segon los autors mai recents, de mantun volcans de tipe awaïan (volcan roge) fòrça sarrats los uns dels autres. Las lavas emisas son basalticas o de composicion pròcha (basanita, traquibasalt, tefrita...). Òm pòt pasmens trobar localament de traças d'erupcions mai violentas, coma de piroclastitas jos forma de tufs o de bèrcas, especialament suls somalhs a l'entorn d'Aubrac e a Malhebiau.
Malgrat aquelas erupcions, los somalhs d'Aubrac son en general pauc marcats car las coladas volcanicas foguèron fluidas e an format pauques volcans plan individualizats (o aqueles foguèron saique erodats durant las fasas caudas de la fin del terciari). Qualquas nautors notablas son estadas desgatjadas puèi per l'accion dels glacièrs quaternaris (mesas) mas fòrça autres foguèron rabotats per los meteisses glacièrs, aumentant la mollèssa del relèu.
Somalhs principals :
| De 1 469 a 1 380 mètres | Inferiors a 1 380 mètres |
|---|---|
|
|
La crèsta basaltica domina al nòrd-èst un alt plan granitic (altitud mejan : 1 200 m) qu'a la particularitat d'esser estat recobèrt d'una granda calòta glaciària (500 km2 de superfícia e 200 m a 300 m d'espessor[2]) a l'èra quaternària (pleistocèn) e tres còps (glaciacion de Mindel, de Riss e de Würm). Los glacièrs an daissat de marcas vesedoiras un pauc pertot (val glaciària en periferia — coma la de Bèç al nòrd o de Biorièra al sud —, morenas, drumlins, blòts eratics, ròcas motonadas) e de depauses estenduts d'alluvions (sandur, kames[2], depauses fluvioglaciaris divèrs). Aqueles depauses son de còps que i a expleitats (sablièras d'Usanges). Per las zonas de surcavament glaciari (ombilic), son sovent ocupadas per des zonas umidas, dont un grand nombre de sanhas, e de còps que i a de lacs. Aqueles s'an tanben pogut formar en amont de paissièras morenicas. Al sud-oèst (costat avaironés), lo paisatge es caracterizat per de fòrtas pendas boscadas (faus) que contrastan amb las immensas pasturas nudas de l'Aubrac loserian. La crèsta d'Aubrac domina aicí la val d'Òlt per un bauç de 1 000 m de desnivelat. Es lo país de las boraldas, ribièras cortas e rapidas que rajan dins de gòrjas e s'escampan dins Òlt. Aquelas vals an entalhada lo sòcle d'Aubrac que ten la particularitat d'èsser aquí metamorfic[3] (micasistre, gneiss) alara qu'es pertot puslèu granitic.
Lo clima d'Aubrac es canin e lo plan es sovent fòrça ennevat l'ivèrn. Lo massís compta mai d'una pichona estacion d'esquí (La Guiòla, Bramalop[4], Las Binals, Sant Urcise). Pòt nevar en altitud d'octobre a mai e i pòt gelar la nuèch gaireben totes los meses de l'annada. Lo vent[5] encontra pas cap d'obstacle sul replanat e escoba la nèu, formant de congièras de còps que i a enòrmas que pòdon demorar tard dins la sason (entrò mai-junh). Las precipitacions son abondantas tot l'an e avesinan los 2 mètres suls versants expausats. Lo vent dominant es lo vent d'oèst mas lo vent de sud pòrta de còps que i a tanben nebla e marrit temps sul sud d'Aubrac (especialament durant las chavanas cevenòlas). Los estius pòdon èsser cauds mas son sovent auratjós, los auratges podent èsser violents coma dins totas las zonas de montanha.
Aubrac mena sas aigas pas que al bacin de Garona que siá per Òlt (los rius del Sud e Sud-oèst del replanat) o per Trueire (oèst, èst, centre e nòrd del replanat). Lo riu màger que a la font sus Aubrac es Bèç, orientat sud-nòrd e qu'amassa las aigas del replanat central.
Aubrac es conegut per sos lacs e laquets d'origina glaciària (Lac de Sant Andeòl, Lac de Bòrn, Lac de Salhens, Lac de Sovairòl).
Lo vestigi de l'espital d'Aubrac
La crotz dels tres avesques
Los masucs
Lo brau de La Guiòla
La cascada del Deròc
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
