Simon van der Meer

Simon van der Meer (24. november 1925–4. mars 2011) var ein nederlandsk ingeniør og fysikar. Han blei tildelt Nobelprisen i fysikk i 1984 for bidrag til å finna elementærpartiklane W- og Z-boson.

Simon van der Meer
Simon van der Meer (til venstre) med dronning Beatrix, kona si og prins Claus.
Fødd	24. november 1925 Haag
Død	4. mars 2011 Genève
Nasjonalitet	Kongeriket Nederlanda
Område	fysikk
Yrke	fysikar, oppfinnar
Institusjonar	CERN Philips
Alma mater	Det tekniske universitetet i Delft Christelijk Gymnasium Sorghvliet
Ektefelle	Catharina M. Koopman
Medlem	American Academy of Arts and Sciences Academia Europaea Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen

Nobelprisen i fysikk
1984

Liv

Van der Meer vart fødd i Haag. Han fullførte allmennutdanninga si medan Nederland enno var okkupert av Tyskland. Han studerte teknisk fysikk ved det tekniske universitetet i Delft og tok ingeniørgrad der i 1952. Han jobba han ved Philips forskingslaboratorium i Eindhoven fram til han vart han tilsett ved forskingssenteret CERN i Sveits i 1956. Her blei han verande til han pensjonerte seg i 1990.

Simon van der Meer var gift med Catharina M. Koopman. Dei fekk to born, Esther og Mathijs.^[1]

Forsking

I 1968 utvikla van der Meer stokastisk kjøling av partikkelstråler.^[2] Metoden gjer at ein kan gje partikkelstråler meir einsarta energi og retning, og hadde avgjerande tyding for eksperimenta ved CERN. Han blei brukt i CERN sin partikkelakselerator Super Proton Synchrotron til å danna intense antiprotonstråler som kolliderte med mot-roterande protonstråler. Kollisjonane danna W- og Z-boson som blei observerte første gong i 1983 ved eit eksperiment]] leidd av Carlo Rubbia. Teorien om at bosona fanst hadde vore lagt fram nokre år tidlegare, og påvisinga av dei var ein viktig suksess for CERN. I 1984 delte van der Meer og Rubbia Nobelprisen i fysikk for dei viktige bidraga sine til prosjektet.^[3]

Kjelder

1. «Simon van der Meer - Biographical», nobelprize.org
2. Nobel Press Release. Nobelprize.org (17 October 1984). Retrieved on 3 April 2014.
3. The Economist, «Simon van der Meer», 19 March 2011, p. 96.

• «Simon_van_der_Meer» i Store norske leksikon, snl.no., skrive av Jan Olav Eeg.
• Delar av denne artikkelen bygger på «Simon van der Meer» frå Wikipedia på engelsk, den 6. januar 2015.