Nes kyrkjeruinar

60°8′56″N 11°27′22″E

Nes kyrkjeruinar

kyrkjeruinar

Foto: Lars Bjørn Hansen

Nes kyrkjeruinar 60.14898694°N 11.456755°E / 60.14898694; 11.456755

Wikimedia Commons: Nes kirkeruiner

Video av Nes kyrkjeruinar

Nes kyrkjeruinar er restane etter ei mellomalderkyrkje i Nes kommune. Dei står på neset der elvane Glomma og Vorma renn i hop, ved Vormsund. Kyrkjestaden har gjeve namn til kommunen og kyrkja vart vald ut som tusenårsstad for kommunen.

Historie

Kyrkja på Nes vart bygd over ein tidlegare heidensk offerplass på 1100-talet.^{[treng kjelde]} Det kan ha stått ei trekyrkje på staden før det rundt år 1100 vart bygd ei steinkyrkje i romansk stil. Frå utgravingane i 1957 veit ein at det opphavleg var ei kyrkje med eit skip i vest, noko smalare kor og ein apsis i aust. Seinare vart dette bygd til langkyrkje i romansk stil ved at koret og apsisen vart rivne.^[1] Nes kyrkje var hovudkyrkja på denne delen av Romerike og var ei av tre fylkeskyrkjer på Romerike. I 1567, under sjuårskrigen mot Sverige, vart ho stukken i brann. Kyrkja vart bygd opp att og utvida til krosskyrkje i 1697.

Då lynet slo ned i kyrkja i 1854 brann ho ned att. På grunn av at kyrkja låg slik til at det var fare for at ho kunne rase ut i elva, vart ho ikkje reist igjen, men ny kyrkje vart bygd om lag 1 km lenger nord. Noko av inventaret vart redda og flytta til nye Nes kyrkje. I dag brukar ein kyrkjeruinane til å halda bryllaup, gudstenester og konsertar.

Galleri

Nes kirkeruin i 2005.

• 
• 
• 
• 

Nes kirkeruin før restaureringa i 1936.

• 
  Austveggen og nordveggen på nordre tverrskip. Foto: Cato Enger / Riksantikvaren
• 
  Vestre del av skipet.Foto: Cato Enger / Riksantikvaren
• 
  Koret, sett frå nordaust. Foto: Cato Enger / Riksantikvaren
• 
  Skip og kor, sett frå vest. Foto: Cato Enger / Riksantikvaren
• 
  Foto: Johannes Markus Holmsen / Riksantikvaren
• 
  Foto: Johannes Markus Holmsen / Riksantikvaren

Kjelder

• nb:Nes i Akershus
• kulturnett.no

Bakgrunnsstoff

• Norges Kirker: «Nes nye kirke» på nettstaden til Norsk institutt for kulturminneforskning^{[daud lenkje]}
• Om Nes sokn på nettstaden til Den norske kykjra
• Nes kyrkjeruinar i kulturminnesok.no, nettstaden til Riksantikvaren

1. Sigrid og Håkon Christie: Nes kirkeruiner, Gamle Nes, Nes historielag