Maurice Ravel

Joseph Maurice Ravel (7. mars 1875–28. desember 1937) var ein fransk komponist, truleg best kjend for orkesterverket Bolero. Han er òg godt kjend for Gaspard dei la nuit (Nattens fantom), ofte hevda å vere den mest krevjande komposisjonen for solo piano, og for det vidgjetne arrangementet for symfoniorkester av russaren Modest Mussorgskijs komposisjon for piano: Bilete på ei utstilling (fransk: Tableaux d'une exposition; engelsk: Pictures at an Exhibition).

Maurice Ravel
Fødd	7. mars 1875
Fødestad	Ciboure
Død	28. desember 1937 (62 år)
Dødsstad	Paris
Fødenamn	Joseph Maurice Ravel
Opphav	Frankrike
Aktiv	1888–1937
Sjanger	opera, klassisk musikk, impresjonisme
Instrument	piano
Verka som	dirigent, pianist, komponist
Mor	Marie Ravel
Far	Pierre-Joseph Ravel
Prisar	Prix de Rome, Ridder av Æreslegionen, Grammy Hall of Fame Award, Honorary Member of the International Society for Contemporary Music

Ravel blei fødd i Ciboure i Frankrike (nær Biarritz, ein del av den franske baskiske regionen, mot grensa til Spania). Mora var baskisk, mens faren hans var ein sveitsisk oppfinnar og industrialist. Foreldra oppmuntra han til å halde fram med musikken og sende han til Paris-konservatoriet. I studieåra i Paris heldt Ravel seg i lag med ei gruppe unge komponistar som kalla seg «Apachene» etter deira ville framferd. Gruppa var godt kjend for omgangen med alkohol.

Ved Paris-konservatoriet studerte Ravel under Gabriel Fauré. Han blei òg sterkt påverka av Debussy sin impresjonistiske stil, samt av musikk frå heile verda, blant anna amerikansk jazz, asiatisk musikk og tradisjonelle folkeviser frå heile Europa. Ravel var ikkje religiøs, og truleg ateist. Han mislikte andre komponistar sin «overreligiøsitet», som Wagner, og valde heller klassisk mytologi som si inspirasjonskjelde.

Ravel blei aldri gift, men ifølgje vener vitja han bordellar i Paris.

Under første verdskrig hadde ikkje Ravel høve til å verve seg grunna alderen og den svake helsa si, og blei i staden ambulansesjåfør. I 1932 var Ravel innblanda i ei bilulukke som reduserte han sterkt. Produktiviteten dalte dramatisk. I 1937 gjennomgjekk han ein operasjon som han håpa skulle betre helsetilstanden, men operasjonen var mislukka og han døydde like etter.

Då den amerikanske komponisten George Gershwin møtte Ravel, sa Gershwin at han skulle likt å bli studenten hans. Ravel skal ha svart: «Kvifor skulle du bli ein Ravel nummer to når du kan vere ein Gershwin av første klasse?»

Igor Stravinskij sa ein gong at Ravel var «den sveitsiske urmakaren», der han peika på dei komplekse verka med svært høg presisjon.

Verk i utval

• Pavane pour une infante defunte (Blir ofte omsett Pavane for ei død prinsesse, men ordrett tyder det Pavane for eit dødt barn)s
• Daphnis eit Chloé (Daphne og Chloé)
• Ma Mère L'Oye (Gåsemor)
• Gaspard dei la nuit (Nattens fantom)
• Rapsodie Espagnole (Spansk rapsodi)
• Valses nobles et sentimentales (Noble og sentimentale valsar)
• Shéhérazade (ouverture de feerie)

Ravel sitt mest berømte musikkstykke, Bolero, blei komponert i 1928. Gaspard de la nuit og Valses nobles et sentimentales var inspirasjon for Adam Donaldson Powell si fjerde diktsamling Three Legged Walz frå 2006.

Bakgrunnsstoff

• Epitonic.com: Maurice Ravel med lydklipp frå Gaspard De La Nuit

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Maurice Ravel» frå Wikipedia på bokmål, den 13. mai 2008.

Denne musikkartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.