Mannheim

Mannheim er ein by i Tyskland i delstaten Baden-Württemberg. Han har 320 000 innbyggjarar og er den tredje største byen i delstaten etter hovudstaden Stuttgart og Karlsruhe.

Mannheim
by
Våpenskjold
Land	Tyskland
Stat	Baden-Württemberg
Region	Karlsruhe
Landkreis	Kreisfri by
Del av	Rhine-Neckar Metropolitan Region, Regierungsbezirk Karlsruhe, Democracy Way, Bertha Benz Memorial Route, Castle Road
Høgd	97 m
Areal	144,97 km²
Folketal	316 877 (31. desember 2023)
Først nemnd i	766
Postnummer	68159–68309
Retningsnummer	0621
Bilnummer	MA
Mannheim 49.487777777778°N 8.4661111111111°E / 49.487777777778; 8.4661111111111
Wikimedia Commons: Mannheim

Mannheim ligg der elvane Rhinen og Neckar renn i saman, i det nordvestlege hjørnet av Baden-Württemberg. På andre sida av Rhinen ligg byen Ludwigshafen i Rheinland-Pfalz. Grensa til Hessen går nord for byen. Mannheim er den største byen i Rhinen-Neckar-området, eit storbyområde med 2,4 millionar menneske.

Mannheim er ein unik tysk by fordi sentrumsområdet er bygd som eit rutenett, som mange nordamerikanske byar. Hovudvegen gjennom rutenettet går fram til ein enorm plass frå 1700-talet. Det tidlegare setet til kurfyrstane av Pfalz husar i dag Universitetet i Mannheim.

Wasserturm (vasstårnet), landemerke i Mannheim.

Kart over Mannheim frå 1880, viser rutenettet rundt palasset.

Mannheim sitt bysymbol er Wasserturm (vasstårn), som ligg aust i sentrum av byen.

Historie

Mannheim vart først nemnd i skrivne kjelder frå 766, «Kodeks Laureshamensis» frå klosteret Lorsch, der han er lista som Mannenheim, heimstad til Manno. Han var ein landsby fram til Fredrik IV av Pfalz starta bygginga av festninga Friedrichsburg og bykjernen i rutenett.

Byen vart øydelagd under trettiårskrigen i 1622 av Johan t'Serclaes av Tilly sine troppar, og av franskmennene i 1689 i niårskrigen om arveretten til Pfalz.

Byen vart bygd opp att i 1720, og hovudstaden i Pfalz vart flytta frå Heidelberg til Mannheim. Det var då Karl III Filip av Pfalz byrja på Mannheimpalasset og Jesuitenkirche. Dei stod ferdig i 1760. På 1700-talet var Mannheim heimstad for den såkalla Mannheimskulen for klassiske komponistar. Han hadde rykte på seg for å ha eit av dei beste hofforkestra i Europa leidd av Carlo Grua.

Under den andre verdskrigen vart Mannheim kraftig råka av amerikanske og britiske bombefly. Byen vart okkupert av den amerikanske hæren 29. mars 1945, og det amerikanske militæret har sidan den gong hatt militære installasjonar her.

Flyfoto av Mannheim.

Foto: Dominik Lott

I 2007 feira byen 400-årsjubileum, sjølv om det var i 1606 at Fredrik IV la grunnlaget for festninga i Mannheim.