Don Giovanni

Don Giovanni (K. 527; komplett tittel: Il dissoluto punito, ossia il Don Giovanni (Uthalaraen straffa eller Don Giovanni) er ein opera i to akter med musikk av Wolfgang Amadeus Mozart og ein italiensk libretto av Lorenzo Da Ponte. Han hadde premiere i Praha i Teatro di Praga (i dag Estates Teater) den 29. oktober 1787. Librettoen til Da Ponte vart som mange på denne tida merka som dramma giocoso, eit uttrykk som syner til ei blanding av seriøs og komisk handlingn. Mozart skreiv verket inn i katalogen sin som ein «opera buffa».

Don Giovanni

K. 527 Opera av Wolfgang Amadeus Mozart
Sjanger	Opera
Periode	Wienerklassisismen
Komponert	1787
Urframføring	29. oktober 1787 29. oktober 1787
Typisk lengd	152:13
Satsar/akter	27 (2 akter)
Libretto av	Lorenzo Da Ponte

Operaen er ein viktig del av standardrepertoaret i opera og er i følgje Operabase den sjuande mest framførte operaen verda over.^[1] Operaen har òg vore eit tema for forfattarar og filosofar.

Komposisjon og premiere

Ouverturen til Don Giovanni framført av Fulda symfoniorkester

Verket var ferdig den 28. oktober etter at Da Ponte vart kalla attende til Wien for å arbeide på ein annan opera. Overturen til operaen vart skriven ferdig dagen før premieren. Instrumenteringa nyttar doble treblåseinstrument, horn og trompetar, paukar, basso continuo for resitativa, og dei vanlege strykarane. Mozart nytta òg tidvis spesielle musikalske effektar. For ballsalscenen mot slutten av førte akt nyttar Mozart ikkje mindre enn tre ensemble på scenne samstundes for å spele forskjellige dansemusikk synkronisert, kvar i sine respektive taktar. I akt to spela Giovanni mandolin.

Operaen hadde først premiere 29. oktober i Praha og fekk særs god mottaking. Mozart oversåg òg premieren i Wien, som fann stad den 7. mai 1788. For denne produksjonen skreiv han to nye ariar med tilhøyrande resitativ.

Roller

Skisse av Don Giovanni frå 1879

Framføring av Don Giovanni ved Florida Grand Opera

Rolle	Stemme	Premierebesetning, 29. oktober 1787[2] Dirigent: Wolfgang Amadeus Mozart	Premierebesetning i Wien, 7. mai 1788[3] Dirigent: Wolfgang Amadeus Mozart
Don Giovanni, ein ung, ekstremt tøyleslaus adelsmann	baryton	Luigi Bassi	Francesco Albertarelli
Leporello, tenaren til Don Giovanni	bass	Felice Ponziani	Francesco Benucci[4]
Il Commendatore (Don Pedro)	bass	Giuseppe Lolli	Francesco Bussani
Donna Anna, dottera hans, trulova med Don Ottavio	sopran	Teresa Saporiti	Aloysia Weber[5]
Don Ottavio	tenor	Antonio Baglioni	Francesco Morella
Donna Elvira, ei dame frå Burgos som vart forlaten av Don Giovanni	sopran	Katherina Micelli	Caterina Cavalieri
Masetto, ein bonde	bass	Giuseppe Lolli	Francesco Bussani
Zerlina, Masetto sin trulova	sopran	Caterina Bondini[6]	Luisa Mombelli
Kor: bønder, tenarar, unge damer, musikarar og demonar