Outside av David Bowie

Meldingar
Karakter
AllMusic
Blender
Encyclopedia of Popular Music
Entertainment Weekly	B–
Q
Rolling Stone
The Rolling Stone Album Guide
Select	2/5
Spin	6/10
Sputnikmusic	3.5/5

1. Outside (med undertittelen The Nathan Adler Diaries: A Hyper-cycle) er det nittande studioalbumet til den engelske musikaren David Bowie. Det kom ut 25. september 1995^[3] på Arista Records, BMG og RCA Records i Europa og Virgin Records i USA. Det markerte gjenforeininga mellom Bowie og Brian Eno, som han hadde arbeidd med på Berlintrilogien i 1970-åra.^[4] Outside krinsar rundt karakterar i ei dystopisk verd på nyårsaftan 1999. Albumet sette Bowie attende på musikk-kartet med singlane «The Hearts Filthy Lesson», «Strangers When We Meet» og «Hallo Spaceboy» (remiksa av Pet Shop Boys).

Meir informasjon David Bowie-kronologi, Studioalbum av David Bowie-kronologi ...

David Bowie-kronologi
Outside Studioalbum av David Bowie

Språk	engelsk
Utgjeve	25. september 1995
Innspelt	Mars 1994–februar 1995
Studio	Mountain (Montreux, Sveits) Westside (London) Brondesbury Villas (London) The Hit Factory (Manhattan, NY)
Sjanger	Kunstrock^[1] industriell rock^[2]
Lengd	74:36
Selskap	Arista BMG Virgin RCA
Produsent	David Bowie Brian Eno David Richards
Rarestonebowie (1995)	Outside	BBC Sessions 1969–1972 (Sampler) (1996)
Studioalbum av David Bowie-kronologi
Black Tie White Noise (1993)	Outside	Earthling (1997)

Singlar frå Outside
«The Hearts Filthy Lesson» Utgjeve: 11. september 1995 «Strangers When We Meet» Utgjeve: 20. november 1995 «Hallo Spaceboy» Utgjeve: 19. februar 1996

Lukk

Historie og utvikling

Outside markerte eit nytt samarbeid mellom Bowie og Brian Eno, som ikkje hadde arbeidd i lag sidan slutten av 1970-åra på «Berlintrilogien» til Bowie. Dei møtte kvarandre i bryllaupet til Bowie og Iman Abdulmajid i 1992, der dei kvar spelte stykke av sin eigen musikk på bryllaupsfesten og gleda seg over korleis par på dansegolvet kom og gjekk. På det tidspunktet visste Bowie at «me var begge interessert i å nappe i periferien av det kommersielle i staden for å hoppe inn. Me sende kvarandre lange manifest om kva som mangla i musikken og kva me burde gjere. Me valde å verkeleg eksperimentere og gå i studio utan eit fnugg av ein idé.»^[5] Bowie og Eno vitja Gugging psykiatriske sjukehus nær Wien tidleg i 1994 og intervjua og fotograferte pasientar, som var kjende for sin «Outsider-kunst».^[3] Ein av songane på albumet, «I'm Deranged», var direkte inspirert av ein av pasientane Bowie intervjua på sjukehuset.^[6] Bowie og Eno tok med seg noko av kunsten attende til studio^[3] då dei arbeidde i lag i mars 1994 og kom opp med eit tre timar langt stykke som hovudsakleg bestod av dialog. Seint i 1994 spurte magasinet Q Bowie om å skrive ei dagbok for ti dagar, som dei skulle publisere i magasinet. Bowie frykta at dagboka hans kom til å vere keisam («...drog til studio, kom heim og la meg»), og valde i staden å skrive ei dagbok for ein av dei oppdikta karakterane (Nathan Adler) frå den tidlegare improvisasjonen hans med Eno. Bowie sa «I staden for ti dagar, vart det 15 år av livet hans!» Dette danna grunnlaget for soga på 1. Outside.^[7]

«Alt eg hadde kjøpt eller pleidde å gå for å sjå eller lytta til, det var alltid ting på kanten. Eg var alltid langt meir interessert i ytterkantane av livet, enn det som skjedde i sentrum. Senteret verka som eit enkelt ordforråd eller noko. Det [midten] fanga ikkje fantasien min.»

David Bowie i 1995 om fascinasjonen for det som er «utafor» det kommersielle^[8]

Resultatet vart, i motsetnad til tidlegare Bowie-album,^[9] at ikkje ein einaste song, utanom «Strangers When We Meet», vart skriven før bandet gjekk i studio. I staden for skreiv Bowie mange songar i lag med bandet i improviserte økter.^[10] Bowie og Eno fortsette med dei eksperimentelle låtskrivarteknikkane dei hadde byrja med attende under Berlintrilogien. I 1995, då han snakka til pressa om albumet, sa Bowie «Det Brian gjorde, som verkeleg var nyttig, er han gav alle kort i byrjinga av dagen. På kvart kort stod det skildra ein karakter, som 'Du er eit misnøgd medlem av eit sørafrikansk rockeband. Spelt dei tonane som vart undertrykte.' ... Fordi det sette tonen for dagen, tok musikken seg inn i alle desse uklåre områda. Og det var sjeldan det fall inn i ein klisjé.»^[10]

Dei «tilfeldige utklippa» frå soga om Adler er ein del av teksten på albumet og platenotata i omslaget, skriven av Bowie. Han skreiv dei inn på Macintosh-maskina si og så gjennom eit program kalla Verbasizer. Verbasizer var eit program skriven av Ty Roberts, som var med å skipe Gracenote,^[11] og kunne kutte opp og setje saman att orda til Bowie elektronisk, på liknande vis som han hadde gjort med papir, saks og lim attende i 1970-åra. Han såg så på teksten medan bandet spelte ein song og avgjorde «om eg skulle synge, gjere ein dialog, eller bli ein karakter. Eg improviserte med bandet, verkeleg kjapt på beina, kome frå ei linje til ei anna og sjå kva som fungere.» Bowie hevda det tok kring tre og ein halv time å bruke denne metoden til å skape «praktisk talt heile opphavet» til albumet Outside.^[10]

Med ei lengd på nesten 75 minutt er albumet det lengste Bowie har laga. Då det kom ut visste Bowie at det kunne bli eit problem. Han sa «så snart eg gav det ut tenkte eg 'Det er altfor langt. Det kjem til å døy.' Det er for mykje på det. Eg skulle ha gjort det om til to CD-plater.»^[12]

Konsept og tema

Platenotata består av ei novelle av Bowie kalla «The diary of Nathan Adler or the art-ritual murder of Baby Grace Blue: A non-linear Gothic Drama Hyper-cycle.», som fortel ei noko dystopisk utgåve av året 1999, der styresmaktene gjennom kunstkommisjonen sin har skapt eit nytt byrå som etterforskar kunstkriminalitet. I denne framtida har mord og lemlesting blitt ein ny populær undergrunnskunst. Hovudkarakteren, Nathan Adler, arbeidde med å avgjere kva av dette som var juridisk akseptabelt og kva som var søppel. Albumet er fylt med referansar til karakterar og liva deira medan han undersøkjer dei kompliserte hendingane som førte opp til mordet på ei fjorten år gammal jente. Ein kan bli ført til å tru at Nathan Adler arbeider for britiske styresmakter på grunn av referansar til byane London og Oxford, men i platenotata viser det seg, i det minste somme stader, at stadane er London i Ontario og Oxford i New Jersey, som indikerer at staden finn stad i Nord-Amerika eller, at det ikkje lenger er mogeleg å skilje mellom dei to stadane.

Bowie hevda at albumet hadde «ein smak av Diamond Dogs ... Ideen om at denne postapokalyptiske verda er der på eit vis. Du kan på eit vis kjenne det.»^[13] I intervju sa Bowie at albumet var meint å reflektere angsten dei siste fem åra av tusenåret og sa «Totalt sett er ein langsiktig ambisjon å gjere det til ein serie album som strekker seg til 1999 - å prøve og fange, ved hjelp av denne innretninga, korleis dei siste fem åra av dette tusenåret kjennest. Det er ei dagbok i dagboka. Forteljinga og historiene er ikkje innhaldet - innhaldet er mellomromma mellom dei lineære bitane. Den urolege, rare teksturen .... Åh, eg har dei varmaste vonene for fin de siècle. Eg ser det som eit symbolsk offerritual. Eg ser det som eit avvik, eit heidensk ønske om å blidgjere gudar, så vi kan gå vidare. Det er ein ekte andeleg svolt der ute som blir fylt av desse mutasjonane av nesten gløymde ritual. Å ta plassen til tomrommet etterlaten av ei ikkje-autoritativ kyrkje. Vi har denne panikknappen som fortel oss at det kjem til å bli ein kolossal galskap på slutten av dette hundreåret.»^[14]

Bowie var inspirert av performancekunstnaren Ron Athey og dette kom ofte fram i diskuasjonane til Bowie kring Outside, mellom anna i publiserte samtalar med Brian Eno.^[15] Bowie refererte direkte til Athey i musikkvideoen til The Hearts Filthy Lesson (regissert av Samuel Bayer, 1995), der pornoskodespelaren Bud Hole framfører varemerket til Athey, «kirurgisk tornekrone» (utan løyve frå Athey, som tidlegare avslo å delta i videoen).^[16] Bowie laga òg eit digitalt manipulert portrett av Athey og Divinity Fudge (òg kjend som Darryl Carlton) til bidraget hans til ei spesialutgåve av magasinet Q same året.^[17] Portrettet tileigna seg eit fotografi av Dona Ann McAdams som dokumenterte Athey-framsyninga 4 Scenes in a Harsh Life ved PS122 i New York. McAdams vann eit søksmål mot Bowie for å ha brukte biletet hennar utan løyve.^[18]

I 1999 oppsummerte Bowie arbeidet sitt frå Outside og fram til då og sa «Kanskje den eine linja mellom nokre av greine på Outside og det kommande tusenåret er denne nye heidenske tilbedinga, heile søket etter eit nytt andeleg liv som pågår. På grunn av måten me har rive ideen om Gud med det triumviratet i byrjinga av hundreåret, Nietzsche, Einstein og Freud. Dei øydela verkeleg alt me trudde på. 'Tida bøyer seg, Gud er død, det indre eg er laga av mange personlegdommar' ... wow, kvar faen er me? [...] Eg lurer på om me har innsett at det einaste me kunne skapa som 'Gud' var hydrogenbomba og at fallet frå erkjenninga av at me som gudar berre ser ut til å forårsaka katastrofe, er folk som prøver å finne litt andeleg binding og universalitet med eit godt pleidd indre liv. Men det er òg denne positivismen du finn no som eigentleg ikkje var der på slutten av førre hundreåret. Deretter var det generelle slagordet blant det kunstnariske og litterære samfunnet at det var enda på verda. Dei følte verkeleg at det i 1899 ikkje var noko anna, at berre ein fullstendig katastrofe kunne følgje. Det er ikkje sånn no. Me kan vera litt forsiktige eller nervøse for det som er rundt hjørnet, men det er inga kjensle av at alt kjem til å ende i år 2000. I staden er det nesten ei festleg kjensle av 'rett', i det minste kan vi kome i gang og verkeleg dra det i land.'»^[19] Sjølv om han beklagelegvis sa «eg trur at alt kjem til å renne ut i sanden 1. januar. Å stå opp og bestemme kva du skal ete til frukost, det blir det mest spanande å gjere i Den nye tidsalderen.»^[20]

Plateomslag

Plateomslaget er eit nærbilete av eit sjølvportrett av ein serie på fem måleri av David Bowie i 1995. Sjølvportrett heitte «The Dhead – Outside» og er eit litografi på 25,5 × 20 cm. Det originale portrettet var i den private kunstsamlinga til Bowie.^[21]

Oppfølgjaralbum

Bowie hadde planlagt å lage eit album i året fram til slutten av hundreåret for å fortelje soga om korleis milleniet kjendest ut.^[3]^[13] Han sa «Dette er ein sjanse du berre får ein gang i livet, som eit forteljande instrument for å skrive ned dei siste fem åra av milleniet. Den overambisiøse intensjonen er å vidareføre dette til år 2000.»^[7] Han meinte han hadde spelt inn nok materiale under 1. Outside-innspelinga at han gav uttrykk for sin intensjon om å fortsette forteljinga gjennom ei samling på tre album.^[10] Han indikerte at han kom til å gje ut fleire album som heldt fram soga og sa «Eg føreser ganske godt at me neste år vil utvikle heilt andre karakterar, eller kanskje introdusere nokre av desse eller til og med fjernar nokre av dei. Kanskje me aldri finn Baby Grace. Kanskje blir Adler det neste offeret. Eg veit ikkje. Og det er det som er interessant. Kanskje me berre blir lei av drap som kunst og flyttar inn i eit anna område av samfunnet vårt. Det er alt å hente. Så eg er ganske interessert i framtida til denne saka.»^[10] Han meinte å kalle oppfølgjaren Contamination, og hadde skissert ut karakterar for albumet (inkludert nokre «1600-tals folk») og venta at albumet skulle kome ut våren 1997.^[22] I midten av 1996 sa Bowie i eit intervju at han tenkte å gå i studio i september eller oktober det året, berre han og Eno, for å arbeide på ein oppfølgjar til Outside, men skulle arbeide på eit studioalbum med turnébandet sitt i juli først.^[23] Trass i dette vart det aldri laga nokon direkte oppfølgjar til Outside , og det neste albumet til Bowie var det jungle- og drum and bass-påverka albumet Earthling (1997). Etter at ein assisterande lydteknikar lak lydband meint for prosjektet på internett, skrinla Bowie ideen i følgje musikaren Mike Garson.^[24]

Bowie nemnte òg at han kanskje skulle gje ut eit album kalla Inside som kom til å omhandle produksjonen av Outside: «Me kjem til å forklare arbeidsmetodane våre på det, og syne eit bar jammar og meir av desse stemmene. Den første monologen med Baby Grace var 15 minuttar lang og særs Twin Peaks.»^[25] Det kom derimot aldri eit slikt album.

Om all musikken som vart spelt inn for albumet, sa Bowie «Det einaste eg verkeleg kan sei, og seriøst tenkjer på for framtida, er at eg vil setje tenna mine i det - det er berre så overveldande - er resten av musikken som Eno og eg gjorde då me spelte inn Outside. Me improviserte i åtte dagar og hadde kring 20 timar med musikk som eg ikkje ein gong er i nærleiken av å byrje og lytte til. Men det er absolutt nokre juvelar der...»^[26]

I 2016, dagen etter Bowie døydde, sa Eno: «Me snakka om Outside kring eitt år sidan - det siste albumet me arbeidde på i lag. Me likte begge særs godt det albumet og følte at det hadde falle gjennom sprekkene. Me snakka om å dra attende til det og ta det ein ny stad. Eg såg fram til det.»^[27]

Mottaking

Kjappe fakta Meldingar, Karakter ...

Lukk

Rolling Stone gav albumet tre av fem stjerner då det kom ut og kritiserte dei forteljande spora som kom innimellom og sa «Det er dei overflødige orda - dei påtrengjande talte monologane - den jury-rigga cybernoir-soga, dei overarbeidde karakteriseringane - som nær søkk heile plata.»^[4] Magasinet likte derimot musikken og sa «det er utan tvil den beste musikken hans sidan 1970-åra»^[38] og «ei potent samling av avantgarde riff og rytmar». Dei sa vidare at dei likte tekstane til Bowie som «smarte», «effektive» og «lure», særskild på songane «I Have Not Been to Oxford Town» og «A Small Plot of Land».^[4]

Tom Doyle sa i Q at «Ein del av fansen kjenner kanskje at det manglar litt på melodifronten, og dei legionane som kom inn på Let's Dance vil heilt sikkert bli totalt og heilt forvirra. Men kanskje det er heile poenget.»^[32]

Magasinet Live! kalla albumet «risikabelt» men vurderte det til sjuande og sist som ein suksess.^[39] Etter Bowie døydde sa magasinet Prog at «albumet vart angripe av somme då det kom ut for å vere sjølvtilfreds, men Outside vil no bli vurdert på ny og rekna som eit av hans beste.»^[40] Consequence of Sound rangerte Outside på sjuandeplassen på lista si over dei beste studioalbuma til Bowie, over kritikarroste alubm som Blackstar eller Station to Station, og sa at albumet «lykkast fordi Bowie gjekk ullstendig inn i konseptet og underlegheita».^[41]

Konsertar

For meir om dette emnet, sjå Outside-turneen.

Bowie vurderte å gjere ei teatralsk framsyning av Outside, men var ikkje heilt sikker på korleis. Han sa «eg kjem ikkje til å presentere det nye albumet teatralsk, det vil vere altfor ambisiøst. For meg er det attraktivt å arbeide med noko som liknar på verka til Brecht, stykka han gjorde med Weill. The Rise & Fall of Mahagonny hadde alltid ein enorm innverknad på meg. Iden om å prøve å gjenskape den slags situasjonar i rocken har alltiv vore attraktivt og eg kjenner eg at det kanskje er det eg dreg attende mot.»^[7]

I staden for tok Bowie musikken sin på ein meir konvensjonell turné frå seint i 1995 til tidleg i 1996. Bowie turnerte med Nine Inch Nails for å marknadsføre albumet, kalla Outside-turneen.^[38] Morrissey varma opp for Bowie i Storbritannia i september, som enda med tre konsertar på Wembley Arena i London. Morrissey var òg meint å vere oppvarmingsartist på den europeiske delen av turneen i oktober, men han trekte seg like før turneen starta.^[38]