From Wikipedia, the free encyclopedia
Paleo-Tethys-havet var eit urhav i paleozoikum som låg mellom Gondwana og dei såkalla huniske terrana, av det som i dag dannar delar av Sentral-Europa, Den iberiske halvøya og Kina.
Paleo-Tethys-havet tok for då to små terran dreiv bort frå Gondwana i sein ordovicium og byrja å flytte seg mot Euramerika i nord. I denne prosessen for svann Rheichavet mellom Det gamle raude kontinentet og dei huniske terrana. I devontida opna den austlege delen av Paleo-Tethys-havet seg opp då Nord-Kina og Sør-Kina flytta seg nordover. Dette gjorde at Proto-Thetys-havet, ein forgjengar til Paleo-Tethys-havet, krympa fram til sein karbon, då Nord-Kina kolliderte med Siberia. I sein devon danna det seg ein subduksjonssone sør for dei huniske terrana, der botn av Paleo-Tethys-havet forsvann under. Gondwana starta å flytte seg nordover og lukka i prosessen den vestlege delen av Paleo-Tethys-havet.
I karbontida fann det stad ein kollisjon mellom Det gamle raude sandsteinkontinentet og dei europeiske, huniske terrana. Dette vert kalla den variskanske orogensen (alleghenianske orogensen i Nord-Amerika). Rheichavet hadde då heilt forsvunne og dei vestlege områda av Paleo-Tethys-havet lukka seg.
Seint i permtida braut den smale, lange kimmerske plata (i dag delar av Tyrkia, Iran, Tibet og delar av Søraust-Asia) bort frå Gondwana (som no var ein del av Pangea). Sør for Kimmeria danna det seg eit nytt hav, Tethyshavet. Seint i trias var det berre eit smalt sund igjen av Paleo-Tethys-havet. I tidleg jura, som ein del av den alpine orogensen, forsvann oseanskorpa i Paleo-Tethys-havet under den kimmerske plata og lukka havet frå vest til aust. Ein siste rest av Paleo-Tethys-havet utgjer kanskje ein del av havbotn i Svartehavet.
Paleo-Tethys-havet låg der Indiahavet og Sør-Asia i dag ligg.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
