planteart From Wikipedia, the free encyclopedia
Krutbrennar (Neotinea ustulata) er ei plante i krutbrennarslekta Neotinea i orkidéfamilien (marihandfamilien) Orchidaceae.[1] Ho veks ikkje i Noreg.
Krutbrennar | |||
Systematikk | |||
Rike: | Planteriket | ||
Klasse: | Einfrøblada | ||
Orden: | Aspargesordenen | ||
Familie: | Orkidéfamilien | ||
Slekt: | Neotinea | ||
Art: | N. ustulata | ||
Vitskapleg namn | |||
Neotinea ustulata
(Linné) R.M.Bateman, Pridgeon & M.W.Chase | |||
Økologi | |||
Utbreiing: | Eurasia | ||
Krutbrennar var tidlegare rekna til vårmarihandslekta Orchis med namnet Orchis ustulata,[2] men er, saman med fleire andre artar, flytta til slekta Neotinea.[3][4]
Arten har to økotypar som skil seg frå kvarandre i storleik og blømingstid.[5] Båe varietetane er kjende frå Danmark og Storbritannia:[6][7]
I Sverige (svensk namn krutbrännare) finst arten først og fremst på Öland og Gotland, der han er ganske vanleg, og arten har òg nokre funnstader på fastlandet. Arten er rekna som livskraftig (LC).[10]
I Danmark (dansk namn bakkegøgeurt) har krutbrennar vore kjend frå ein funnstad nord på Jylland. Arten er rekna som kritisk truga (CR), og er kanskje utgått.[6]
Krutbrennar (engelsk namn burnt orchid) veks spreidd i England og Wales, og er verna gjennom den britiske Handlingsplan for biodiversitet.[11] I den britiske raudlista har arten status som sterkt truga (EN).[12] Lokalt er han sterkt truga (EN) i England[13] og kritisk truga (CR) i Wales.[14]
I Estland (estisk namn tõmmu käpp) veks krutbrennar spreidde stader på øyane og i nord og er rekna som sterkt truga (EN).[15] I Latvia (latvisk namn deguma dzegužpuķe)[16] er arten sjeldan og er klassifisert som sårbar (kategori 2 – retas sugas).[17] I Litauen (litauisk namn smulkiažiedė gegužraibė) har arten berre nokre få veksestader med små populasjonar og er rekna som kritisk truga (CR).[18][19]
I Benelux er arten (nederlandsk namn aangebrande orchis, fransk namn orchis brûlé) borte frå dei siste veksestadene i Limburg i Nederland, sist funnen der i 1952. I Flandern i Belgia var han borte alt før år 1900, medan han framleis har eit par veksestader i Vallonia.[20][21] I den nederlandske raudlista er arten rekna som regionalt utdøydd (RE, verdwenen uit Nederland).[22] I Belgia er han rekna som regionalt utdøydd (RE, regionaal uitgestorven) i Flandern og kritisk truga (CR, menacé d'extinction) i Vallonia.[23][24] I Luxembourg er han òg rekna som regionalt utdøydd (RE).[25]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.