Isabella av Castilla

Isabella I (22. april 1451–26. november 1504), kjend som Isabella den katolske, var regjerande dronning av eit sameint Spania frå 1479 til 1504. Ho var fødd i Madrigal, og døydde i Medina al Campo.

Isabella
Isabella den katolske (la Católica). Måleri tillagt Juan de Flandes.
Regjeringstid	13. desember 1474– 26. november 1504
Spansk namn	Isabel I
Gammalspansk	Ysabel I
Fødd	22. april 1451
Fødestad	Monasterio de Nuestra Señora de Gracia
Død	26. november 1504
Dødsstad	Palacio Testamentario
Gravstad	Capilla Real, Sepulcher of Isabella I of Castile and Ferdinand II of Aragon
Føregangar	Henrik IV
Etterfølgjar	Johanna
Gift med	Ferdinand II av Aragón
Ektefelle	Ferdinand V
Kongehus	Huset Trastámara
Dynasti	Huset Trastámara
Far	Johan II av Castilla
Mor	Isabella av Portugal
Born	Johanna av Castilla, Isabella av Portugal, Johan av Aragón, Maria av Aragon og Castilla, Katarina av Aragón

Familie

Ho var dotter av Johan II av Castilla (1405–1454) og Isabella av Portugal. Isabella I gifta seg med syskenbarnet Ferdinand II av Aragonia den 19. oktober 1469, noko som la grunnen for ei spansk riksdanning. Ho etterfylgde broren Henrik IV av Castilla på Castilla si trone i 1474 men var tvinga til å forsvara arveretten sin mot brordottera Juana la Beltraneja.

Det katolske kongeparet tilber Madonna og Jesusbarnet. Måleri frå 1490-95 av Fernando Gallego eller ein elev.

Skipinga av Spania

I 1479 kom Ferdinand på trona i Aragón. Ekteskapet deira skapte ein personalunion mellom dei to rika deira,^[1] og same året tok Isabella og Ferdinand tittelen «konge og dronning av Spania». Paven tildelte dei tilnamnet «dei katolske».

Under Isabella og Ferdinand blei den kristne gjenerobringa (Reconquista) av den iberiske halvøya fullført. Den spanske inkvisisjonen vart etablert i 1478. I sin kamp mot kjetteri erobra dei spanske styrkane i 1492 det siste muslimske fotfestet på den iberiske halvøya, kongeriket Granada. Same året vart alle jødar utvist frå landet, eller tvinga til å konvertera til katolisismen.^[1]

Kongeparet er også kjend for å ha gjeve Christoffer Columbus støtte i forsøket hans på å finna ein sjøveg i vest til India. I staden oppdaga han Amerika, noko som danna grunnlag for det spanske imperiet.

Barn

• Isabella (1470–1498; gift med 1) arveprins Alfonso av Portugal, 2) Manuel I av Portugal
• Juan (1478–1498)
• Johanna den galne (1479–1555)
• Maria (1482–1517; gift med Manuel I av Portugal
• Katarina av Aragonia (1485–1536; gift med 1) Arthur, prins av Wales, 2) broren Henrik VIII av England

Kjelder

1. Imsen, Steinar. «Isabella den katolske» (16. mai 2013). I Store norske leksikon.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Isabella av Castilla

• Isabella I i Catholic Encyclopedia
• Medieval Sourcebook: Columbus sitt brev til kongen og dronninga av Spania i 1494
• Musikk ved Isabella sitt hoff Arkivert 2006-01-05 ved Wayback Machine.
• University of Hull: slektsinformasjon om Isabella I
  Denne historieartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.