ZB ABe 130

Het elektrisch treinstel ABe 130, gebouwd door Stadler Rail en ook wel Spatz genoemd, is een lichtgewichttrein met lagevloerdeel voor het regionaal personenvervoer van de Zentralbahn (ZB) in Zwitserland.

SPATZ ABe 130
Zentralbahn ABe 130 007 op 9 september 2006 in Stansstad
Aantal	10
Aantal bakken	3
Nummering	130 001 - 010
Fabrikant	Stadler Rail AG Bussnang
In dienst	2005
Asindeling	2'Bo'Bo'2'
Spoorwijdte	1000 mm (meterspoor)
Massa	68.5 ton
Lengte over buffers	51.93 m
Breedte	2.65 m
Aantal zitplaatsen	1e klas: 19 2e klas: 115
Maximumsnelheid	100 km/h
Stroomsysteem	~ 15.000 volt 16 2/3 Hz
Aandrijving	elektrisch, mechanisch
Tandradsysteem	niet aanwezig
Vermogen	1150 kW
Trekkracht	100 kN
Portaal    Verkeer & Vervoer

Geschiedenis

In 2004 bestelde Zentralbahn 10 treinstellen voor meterspoorlijnen van het type Spatz bij Stadler Rail. Het acroniem Spatz staat voor Schmalspur PAnorama TriebZug en is bovendien een van de Duitse woorden voor mus. Het treinstel kan gecombineerd worden met een stuurstandrijtuig van het type ZB ABt8. De 'roll out' vond op 23 oktober 2004 plaats in Bussnang, de vestigingsplaats van Stadler Rail.

Constructie en techniek

Het driedelige treinstel is opgebouwd uit een aluminium frame met een frontdeel van glasvezel-versterkt kunststof. Het treinstel bestaat uit een motorrijtuig voorzien van panoramisch uitzicht in het dak in het midden, met aan beide einden een aangekoppeld koprijtuig met lagevloerdeel. De treinstellen zijn uitgerust met een automatische koppeling van GF. Deze treinstellen kunnen tot drie stuks gecombineerd in treinschakeling rijden. Zij zijn uitgerust met luchtvering. Zij hebben geen tandrad voor tandradspoorwegen.

Treindiensten

Het treinstel wordt door de Zentralbahn ingezet op de trajecten:

• Luzern - Giswil
• Luzern - Engelberg (sinds december 2010)
• Interlaken Ost - Meiningen

Literatuur

• Gerrit Nieuwenhuis, Richard Latten: Spoorwegen. De Alk, Alkmaar, diverse jaarboeken.
• Andrian Walter: Neue Talpendelzüge „Spatz“ für die Brünigbahn, in Eisenbahn-Revue International 2002, Heft 12, blz. 570–572. ISSN 1421-2811
• Brünigbahn-„Spatz“ vorgestellt. In: Eisenbahn-Revue International, Heft 11/2004, ISSN 1421-2811, S. 502 f.
• Theo Stolz: Triebfahrzeuge der Schweiz. Minirex, Luzern, 2007, ISBN 978 3 907014 31 8.

Externe link

• (en) (de) Officiële website van Stadler Rail

Foto's

• 
  Stuurstandrijtuig ABt 941 op 9 september 2006 in Stansstad
• 
  Deuren met omklapbare plank

Bronnen, noten en/of referenties

• ZB ABe 130 van Stadler Rail;
• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel ZB ABe 130 op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Treinen van de Zentralbahn (ZB)

de voormalige spoorwegondernemingen SBB Brünigbahn en Luzern-Stans-Engelbergbahn (LSE)

Stoomlocomotief:	G 3/3 (101-110) · G 3/4 (201-208) · HG 2/2 (1001-1013) · HG 3/3 (1051-1068
Elektrische locomotief:	HGe 101 (961-968)
Voormalige locomotief:	Deh 4/6 (901-916) · HGe 4/4 I (1991-1992) · HGe 4/4 II (1951-1952)
Elektrisch treinstel:	BDeh 4/4 (1-8) · ABe 130 (001-010) · ABReh 150 (ABeh 150 001-004) · ABeh 160 + ABeh 161 (ABeh 160 001-006 en ABeh 161 011-015)
Rangeerlocomotief:	HGm 104 001 · Te I (198-199) · Tm II (596-598 + 980-984) · Te III (201-203) · Tmh (985-986)
Sneeuwfrees:	Xrotm (51)
Spoorwegrijtuig:	ABt8 (941 - 943) · EW III Brünigbahn · Panoramawagen Golden Pass-Express