Wimanius

Wimanius^[1] is een geslacht van uitgestorven mixosauride ichthyosauriërs en het enige geslacht in de familie Wimaniidae. Het leefde tijdens het Trias in wat nu Zwitserland is. Het werd beschreven door Maisch en Matzke in 1998 op basis van fossielen gevonden in de Monte San Giorgio-formatie.

Wimanius Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Trias
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Onderklasse: Diapsida Superorde: Ichthyopterygia Orde: Ichthyosauria Familie: Wimaniidae
Geslacht
Wimanius Maisch & Matzke, 1998
Typesoort
Wimanius odontopalatus
Portaal    Biologie Herpetologie

Naamgeving

De typesoort Wimanius odontopalatus werd in 1998 benoemd en beschreven door Michael Werner Maisch en Andreas Theodor Matzke. De geslachtsnaam eert Carl Wiman. De soortaanduiding betekent 'met tanden op het verhemelte'.

Het holotype is GPIT 1797, een schedel met onderkaken gevonden op de Monte San Giorgio in een laag van de Besanoformatie die dateert uit het Anisien-Ladinien. Maisch & Matzke viel de schedel op tijdens het onderzoeken van vermeende mixosaurusexemplaren in de collectie van de Universiteit van Tübingen.

Beschrijving

Grootte

Het holotype van Wimanius is een kleine ichthyosauriër van een meter lang en vier kilogram zwaar. De onderkaak is vijfentwintig centimeter lang.

Onderscheidende kenmerken

In 1998 werden enkele kenmerkende eigenschappen aangegeven. De tanden in de bovenkaken staan in aparte tandkassen. Er zijn slechts negen maxillaire tanden. De tanden zijn kegelvormig zonder snijranden en hebben alle dezelfde bouw. De snuit is lang en slank, ongeveer twee derden van de schedellengte beslaand. De maxillaire tandrij eindigt nog voor de processus postnarialis. De processus postnarialis is lang, slank en slechts iets naar achteren gekromd. Het jukbeen is extreem lang en slank met een extreem lange opgaande tak. De inkeping tussen jukbeen en quadratojugale is vermoedelijk goed ontwikkeld. Het quadratojugale heeft een duidelijk afstaande maar korte tak naar het quadratum. Het supratemporale heeft een grote beenplaat op het achterhoofd. Het verhemeltebeen is groot en draagt een onregelmatige rij kleine puntige kegelvormige tandjes. Het pterygoïde is achteraan zeer slank, kennelijk met een kleine tak die naar achteren en binnen uitsteekt, terwijl de binnenrand van het achterste gedeelte vrijwel recht is, wat erop wijst dat de centrale opening tussen de pterygoiden klein is en deze de schedelbasis bedekken.

Ryosuke Motani stelde in 1999 dat het unieke vermeende tanddragende gedeelte van het verhemeltebeen in feite een deel was van het pterygoïde. De tandjes zijn maar een millimeter lang. De oogkassen zijn zeer groot maar dat kan komen doordat het een jong dier betreft.

Fylogenie

De fylogenie van Wimanius is omstreden. In 1998 werd de soort incertae sedis geplaatst, in 1999 in een eigen Wimaniidae. Andere onderzoekers opperden een positie in de Mixosauridae of Shastasauridae. Het is ook gesuggereerd dat het om materiaal van Besanosaurus gaat.

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

• MAISCH, M. W. & MATZKE, A. T. (1998): Observations on Triassic ichthyosaurs. Part II. A new ichthyosaur with palatal teeth from Monte San Giorgio. – N. Jb. Geol. Paläont. Mh., 1998(1): 26–41, 4 figs.; Stuttgart.
• MAISCH, M. W. & MATZKE, A. T. (1999): Observations on Triassic ichthyosaurs. Part V. The skulls of Mikadocephalus and Wimanius reconstructed. – N. Jb. Geol. Paläont. Mh., 1999(6): 345–356, 2 figs.; Stuttgart.

Noten

1. Fossilworks: Wimanius. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 11-02-2023.

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Wimanius op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.