Waterstoftelluride

Waterstoftelluride is een anorganische verbinding van waterstof met telluur en heeft als brutoformule H₂Te. Het is een kleurloos toxisch en licht ontvlambaar gas, dat matig tot goed oplosbaar is in water. Het is een onstabiel zwak tweeprotisch zuur. Boven de −2 °C zal het ontleden in het stabiele anion HTe⁻ en een proton afstaan. De pK_a van deze ionisatie bedraagt 2,6.

Waterstoftelluride
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van waterstoftelluride
Molecuulmodel van waterstoftelluride
Algemeen
Molecuulformule	${\displaystyle {\ce {H2Te}}}$
IUPAC-naam	waterstoftelluride
Andere namen	telluurwaterstof, telluurhydride
Molmassa	129,61588 g/mol
InChI	1S/H2Te/h1H2
CAS-nummer	7783-09-7
EG-nummer	231-981-5
PubChem	21765
Wikidata	Q411266
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnen	H220 - H280 - H330
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P210 - P260 - P304+P340 - P315 - P377 - P381 - P403 - P405
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	gasvormig
Kleur	kleurloos
Dichtheid	3,310 g/cm³
Smeltpunt	−49 °C
Kookpunt	−2,2 °C
Oplosbaarheid in water	7 g/L
Matig oplosbaar in	water
Thermodynamische eigenschappen
ΔfHog	0,7684 kJ/mol
Evenwichtsconstante(n)	pKz1 = 2,64[1] pKz2 = 8,80
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Synthese

Waterstoftelluride kan bereid worden uit een reactie van een zout van tweewaardig telluur (Te²⁻), zoals natriumtelluride, met een sterk zuur.

Structuur

De structuur van de molecule is vergelijkbaar met die van waterstofselenide, met dat verschil dat de bindingshoek H-Te-H ongeveer 90° bedraagt (bij waterstofselenide is die iets groter). De bindingslengte is wel beduidend groter (169 pm). Dit is te wijten aan de grotere atoomstraal van telluur (142 pm).

Reactiviteit

Door de onstabiliteit van het tweevoudig hydride, is waterstoftelluride vrij reactief. Het kan eenvoudig geoxideerd worden tot water en zuiver telluur:

${\displaystyle {\ce {2 H2Te + O2 -> 2 H2O + 2 Te}}}$

Het is qua zuursterkte vergelijkbaar met fosforzuur (pK_a = 2,09) en chloorazijnzuur (pK_a = 2,87). Waterstoftelluride reageert met een groot aantal metalen tot de overeenkomstige telluriden, waarbij waterstofgas vrijkomt.^[2] Een voorbeeld is de reactie met zilver, zodat zilvertelluride wordt gevormd:

${\displaystyle {\ce {2Ag + H2Te -> Ag2Te + H2}}}$

Zie ook

• Dimethyltelluride
• Lijst van toxische gassen
• Water
• Waterstofsulfide
• Waterstofselenide
• Waterstofpolonide

Bronnen, noten en/of referenties

1. D'Ans-Lax, Taschenbuch für Chemiker und Physiker, 4. Auflage, Band 3, Springer Verlag 1998, ISBN 3-540-60035-3.
2. Henry Enfield Roscoe (1878). A treatise on chemistry. Appleton, 367–368.