Loading AI tools
gemeente in Kreis Soest, Duitsland Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Warstein is een stadje en gemeente in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in de Kreis Soest. De stad telt, met inbegrip van de omliggende stadsdelen, 24.520 inwoners (31 december 2020)[1] op een oppervlakte van 157,91 km².
Stad in Duitsland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Deelstaat | Noordrijn-Westfalen | ||
Kreis | Soest | ||
Regierungsbezirk | Arnsberg | ||
Coördinaten | 51° 27′ NB, 8° 22′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 158,05 km² | ||
Inwoners (31-12-2020[1]) |
24.520 (155 inw./km²) | ||
Hoogte | 310 m | ||
Burgemeester | Manfred Gödde (BG) | ||
Overig | |||
Postcode | 59581 | ||
Netnummers | 02902 (Belecke, Hirschberg, Suttrop, Warstein), 02925 (Allagen, Mülheim, Niederbergheim, Sichtigvor, Waldhausen) | ||
Kenteken | SO, LP | ||
Stad | 9 Ortsteile | ||
Gemeentenr. | 05 9 74 044 | ||
Website | www.warstein.de | ||
Locatie van Warstein in Soest | |||
|
|
Warstein ligt op 30 km ten zuidoosten van Soest, in het noordelijke Sauerland.
De stad ligt aan een spoorlijntje naar Lippstadt. Hieroverheen rijden alleen goederentreinen.
De hoofdverkeersader van de stad is de Bundesstraße 55. In noordelijke richting loopt deze naar Belecke ( 6 km) en dan 12 km verder, langs Anröchte, naar afrit 58 van de Autobahn A44. In zuidelijke richting loopt de B 55 tien km naar Meschede (afrit 70 van de A46). Een tien km lange zijweg loopt van Warstein naar de B 516 in Rüthen.
Op de plek, waar het huidige Warstein ligt, woonden in de prehistorie al mensen, o.a. in en om de bij stadsdeel Hirschberg beschreven grot, de Bilsteiner Höhle.
In de 14e eeuw ontstond het huidige stadje rondom kleine ijzerertsmijnen en de op de heuveltop (Stadtberg) gelegen kerk ( de huidige Alte Kirche). Iets ten westen lag eerder al een nederzetting, die eerst Warstein, later Altenwarstein heette. Het stadje kende tot het midden van de 19e eeuw enige bloei door de ijzerertswinning en door de mogelijkheid om het ijzer meteen te smeden tot allerlei producten. Er zijn immers beken, waarop door waterkracht aangedreven hamermolens konden bestaan, en er is voldoende bos, dus brandhout voor de smidsovens. Ook werd het hout naar elders uitgevoerd. Zo kon Warstein zelfs geruime tijd lid zijn van de Hanze.
Rond 1850 verplaatste zich de metaalindustrie naar het Ruhrgebied. Warstein, waar ook nog in 1848/1849 sociale onrust onder de arbeiders voorkwam, nam in inwonertal af. Enkele kleine gespecialiseerde metaalbedrijven bleven er wel bestaan, evenals de in het midden van de 18e eeuw opgerichte, steeds belangrijker geworden bierbrouwerij. In 1802 werd de oude stad geteisterd door een grote stadsbrand. Een paar honderd meter verderop verrees in de loop van de 19e eeuw rondom de nieuwe Pancratiuskerk een nieuw stadshart. De vestiging in 1911 van wat toen een krankzinnigengesticht (zie hieronder) heette, deed de werkgelegenheid weer stijgen.
In 1944 vestigden de nazi's de divisie-staf van het V2-programma in Suttrop ten noordoosten van Warstein. Van 21 tot 23 maart 1945 vond in Warstein en omgeving een door o.a. de SS uitgevoerde massamoord op vooral Russische dwangarbeiders plaats. In Eversberg bij Meschede en in de omgeving van Warstein vielen hierbij 208 doden. Na de oorlog, in 1957-1958, vond in een casino in de stad, dat in die tijd als stadhuis fungeerde, een groot proces tegen de daders plaats. Een van de drie hoofddaders, de bevelhebber, SS-Obergruppenführer Hans Kammler, had al in 1945 zelfmoord gepleegd; de twee anderen kwamen er, mede door ontoereikende juridische mogelijkheden om hoge straffen op te leggen en door bewijsvoeringsproblemen, met relatief lichte straffen van af.
In 2013 brak, wellicht door de aanwezigheid van verontreinigd afvalwater van de brouwerij, in Warstein de grootste uitbraak van legionella-besmetting van Duitsland uit. Meer dan 100 mensen werden ziek, drie overleden er aan deze zgn. veteranenziekte.
De stad is vooral bekend door het aldaar gebrouwen Warsteiner Bier. Voor de grote brouwerij, die 2 à 3 km ten zuiden van het centrum ligt, is het al bestaande goederenspoorlijntje speciaal enige kilometers doorgetrokken.
Aan de oostzijde van Warstein, tussen het spoor en het stadsdeel Suttrop, staat sinds 1911 een zeer grote psychiatrische instelling, waar voor de Tweede Wereldoorlog ook tbc-patiënten werden verpleegd. Hier worden o.a. patiënten behandeld die aan verslavingen lijden. De instelling beschikt in een voormalige kerk op het terrein over een psychiatrie-museum. De instelling was in de tijd van Adolf Hitlers Derde Rijk berucht, omdat er 675 patiënten onder dwang sterilisatie moesten ondergaan en 1576 mensen uit deze inrichting na transport naar Euthanasiecentrum Hadamar door het nazi-euthanasie-programma om het leven kwamen. Om deze slachtoffers te gedenken, is op het instellingsterrein een monument de Treise-Kapelle, gebouwd.
O.a. vanwege de mooie omgeving en de bij stadsdeel Hirschberg beschreven grot, de Bilsteiner Höhle is ook het toerisme van belang.
Op diverse locaties rond de stad zijn steengroeven in bedrijf. De hier gewonnen kalksteen wordt vooral als grondstof voor cement gebruikt.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.