Remove ads
De Viviparidae zijn een familie van zoetwaterkieuwslakken die met ruim 60 soorten over de hele wereld, met uitzondering van Zuid-Amerika, voorkomen. Viviparidae zijn ovovivipaar: het moederdier houdt de eieren bij zich tot de jonge dieren uit het ei komen.
| Viviparidae | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Viviparus contectus met operculum | ||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Familie | ||||||||||||
| Viviparidae J. E. Gray, 1847[1] | ||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons | ||||||||||||
Viviparidae op  Wikispecies | ||||||||||||
| (en) World Register of Marine Species | ||||||||||||
| ||||||||||||
Viviparus Montfort, 1810 is het typegenus van deze familie.
De schelp is meestal conisch van vorm, hoger dan breed en regelmatig gewonden. De windingen zijn doorgaans bol, soms met kielen die glad maar ook geknobbeld kunnen zijn. Bij veel soorten is de kiel op de periferie geprononceerd. Vaak is de mondopening ovaal tot vrijwel rond. De mondrand is scherp, niet verdikt en niet omgeslagen. De schelp heeft een navel die echter geheel bedekt kan zijn.
In hoogte variëren de meeste soorten tussen ongeveer 1 en 6 cm.
Hoewel de dieren van gescheiden geslacht zijn (zie onder) is nog niet aangetoond dat dit zich uit in geslachtelijke dimorfie van de schelp zoals van andere slakkensoorten (bijvoorbeeld Lithoglyphus naticoides) bekend is.
Moerasslakken hebben een (meestal dun) hoornachtig operculum dat concentrisch is opgebouwd.
Remove ads
De dieren zijn van gescheiden geslacht. Zoals de Latijnse naam aangeeft, zijn deze dieren levendbarend. Er is echter geen sprake van echt levendbarend maar van zgn eierlevendbarend (ovovivipaar).
De meeste soorten leven in zoet zuurstofrijk water, er zijn er ook die zwak brak water verdragen.
Voorouders van de moerasslakken komen met zekerheid sinds het Juratijdperk voor, de modernere soorten zijn zich sinds het Krijttijdperk beginnen te ontwikkelen.
Wereldwijd verspreid met uitzondering van Zuid-Amerika.
In Noordwest-Europa komen twee levende soorten voor: de Spitse moerasslak (Viviparus contectus) en de Stompe moerasslak (Viviparus viviparus). Daarnaast zijn van deze regio uit het Cenozoïcum (vooral uit het Kwartair) enkele fossiele soorten bekend.
De familie kent de volgende indeling:[2][3]
- Onderfamilie Viviparinae Gray, 1847
- Geslacht Angulyagra Rao, 1931[4]
- Geslacht Taia Annandale, 1918[4]
- Taia crassicallosa Annandale & Rao[4]
- Geslacht Viviparus Montfort, 1810 - typegeslacht
- Viviparus acerosus (Bourguignat, 1862)[5]
- Viviparus ater (De Cristofori & Jan, 1832)[6]
- Viviparus contectus (Spitse moerasslak) (Millet, 1813)
- Viviparus diluvianus † (Kunth, 1865)
- Viviparus georgianus (Lea, 1834)[7]
- Viviparus glacialis (Wood, 1872)
- Viviparus mamillatus (Kuster, 1852)[8]
- Viviparus teschi † (T. Meijer, 1990)
- Viviparus viviparus (Stompe moerasslak) (Linnaeus, 1758)
- Geslacht Tulotoma Haldeman, 1840 (1 soort))
- Tulotoma magnifica (Conrad, 1834)[9]
- Onderfamilie Bellamyinae Rohrbach, 1937
- Geslacht Apameaus Sivan, Heller & van Damme, 2006[10] Dit Pliocene-Pleistocene geslacht bevat slechts één soort
- Apameaus apameae Sivan, Heller & van Damme, 2006
- Geslacht Bellamya Jousseame, 1886 - typegeslacht van de onderfamilie
- Bellamya bengalensis (Lamarck, 1822)[4]
- Bellamya crassispiralis (Annandale)[4]
- Bellamya crassa (Benson)[4]
- Bellamya dissimilis (Mueller)[4]
- Bellamya hilmandensis (Kobelt, 1909)[11]
- Bellamya micron (Annandale)[4]
- Geslacht Cipangopaludina Hannibal, 1912[4]
- Cipangopaludina chinensis
- Cipangopaludina japonica
- Cipangopaludina lecythis (Benson)[4]
- Geslacht Apameaus Sivan, Heller & van Damme, 2006[10] Dit Pliocene-Pleistocene geslacht bevat slechts één soort
- Onderfamilie Lioplacinae Gill, 1863
- Geslacht Lioplax Troschel, 1856
- Lioplax cyclostomaformis
- Lioplax pilsbryi
- Lioplax subcarinata
- Lioplax sulculosa
- Lioplax talquinensis
- Geslacht Campeloma Rafinesque, 1819
- Campeloma brevispirum F. C. Baker, 1928
- Campeloma crassulum Rafinesque, 1819
- Campeloma decampi (W. G. Binney, 1865)
- Campeloma decisum (Say, 1817)
- Campeloma exile (Anthony, 1860)
- Campeloma floridense Call, 1886
- Campeloma geniculum (Conrad, 1834)
- Campeloma gibbum (Currier, 1867)
- Campeloma leptum Mattox, 1940
- Campeloma lewisi Walker, 1915
- Campeloma limum (Anthony, 1860)
- Campeloma milesi (I. Lea, 1863)
- Campeloma parthenum Vail, 1979
- Campeloma regulare (I. Lea, 1841)
- Campeloma rufum (Haldeman, 1841)
- Campeloma subsolidum Anthony
- Campeloma tannum Mattox, 1940
- Geslacht Lioplax Troschel, 1856
- Onderfamilie niet bekend
- Geslacht Albianopalin † Hamilton-Bruce, Smith & Gowlett-Holmes, 2002[12]
- Geslacht Anulotaia Brandt, 1968
- Geslacht Centrapala Cotton, 1935[13]
- Geslacht Filopaludina Habe, 1964
- Geslacht Heterogen Annandale, 1921 - met één soort
- Heterogen longispira (E. A. Smith, 1886)
- Geslacht Idiopoma Pilsbry, 1901
- Geslacht Larina Adams, 1851[13]
- Geslacht Margarya Nevill, 1877
- Geslacht Mekongia Crosse & Fischer, 1876
- Geslacht Neothauma E. A. Smith, 1880 - met één soort
- Neothauma tanganyicense E. A. Smith, 1880[14]
- Geslacht Notopala Cotton, 1935[15]
- Geslacht Rivularia Huede, 1890
- Geslacht Siamopaludina Brandt, 1968
- Geslacht Sinotaia Haas, 1939
- Geslacht Trochotaia Brandt, 1974
Indeling in onderfamilies volgens WoRMS
- Bellamyinae Rohrbach, 1937
- Lioplacinae Gill, 1863
- Viviparinae Gray, 1847
Viviparus viviparus, in aquarium
Viviparus viviparus
met operculum
Orne bij Caen (Frankrijk).
Viviparus glacialis
Boring Rosmalen, Nederland; Ouderdom: Laat Tiglien
Heterogen longispira
met operculum
Biwa Meer, Japan.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads