Umoja zwarte vrouwenkrant

Umoja zwarte vrouwenkrant, ook wel bekend als Umoja of Zwarte vrouwenkrant, was een feministisch tijdschrift voor en door zwarte vrouwen die in 1985 en 1986 is uitgegeven. Nadat Ans Sarianamual in december 1984 aan Audre Lorde had beloofd in Nederland een krant voor zwarte vrouwen te zullen gaan uitgeven, begon zij in 1985 Umoja uit te geven. De krant behandelde onderwerpen zoals feminisme, racisme en (arbeids)discriminatie en introduceerde in Nederland concepten zoals "Zwart" als politieke term (zie ook (en) political blackness op de Engelstalige Wikipedia) en dekoloniaal denken. De krant bracht intersectioneel denken in de praktijk voordat die term in 1989 door Kimberlé Crenshaw werd geïntroduceerd.^[1][2][3][4]

Stichting 'Zwarte Vrouwen & Racisme' Arnhem begon in 1985 met de publicatie van de krant vanuit Arnhem. Het eerste nummer verscheen op 26 januari 1985, de verjaardag van Angela Davis.^[5] Het blad werd verspreid via vrouwenboekwinkels en linkse boekenzaken.^[6] Enkele makers van de krant waren in 1985 ook betrokken bij het opzetten van een Vrouwenomroep.^[7][8] Umoja kreeg weinig subsidies waardoor de meeste kosten door de makers zelf gedragen werden. In 1986 werden de makers van de krant ernstig bedreigd door extreemrechtse activisten. van Umoja zouden in totaal niet meer dan tien nummers uitgebracht worden. In 2024 bracht Archival Textures alle nummers van Umoja in boekvorm samen onder de titel Republishing: Umoja Zwarte Vrouwenkrant.^[1][9]

Bronnen, noten en/of referenties

1. Zwarte feministische geschiedenis en psychiaters zijn altijd man, wit, kaal en oud. Met Ans Sarianamual en Tamara Hartman (afl. 198). DAMN, HONEY. Geraadpleegd op 19 september 2024.
2. Gezocht: oud-lezers Umoja Zwarte Vrouwenkrant 1985-1986. Arnhemse Koerier. Gearchiveerd op 19 september 2024. Geraadpleegd op 19 september 2024.
3. de lessen van dolle mina. Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. Geraadpleegd op 19 september 2024.
4. "Weekbladen", De Waarheid, 7 juni 1985, p. 4. Geraadpleegd op 19 september 2024.
5. Tineke Bennema, "'Door de hele vrouwenbeweging heen speelt racisme'", De Waarheid, 7 maart 1986, p. 5. Geraadpleegd op 19 september 2024.
6. "Zwarte vrouwenkrant", De Waarheid, 30 januari 1985, p. 6. Geraadpleegd op 19 september 2024.
7. Runa Hellinga, "De Vrouwenomroep in oprichting - Strijdbaar, maar zonder visie op tv", Nieuwsblad van het Noorden, 22 juli 1985, p. 2. Geraadpleegd op 19 september 2024.
8. Henk Langerak, "Vrouwenomroep: werktuig in de feministische strijd", Algemeen Dagblad, 1 juli 1985, p. 7. Geraadpleegd op 19 september 2024.
9. Publications. Archival Textures. Geraadpleegd op 19 september 2024. “Het tijdschrift (1985 – 1986) was uniek in die tijd vanwege de radicaal intersectionele aanpak, en de invoering van ‘Zwart’ als politieke term, met het doel om alle vrouwen in en buiten Nederland die als ‘de Ander’ gelabeld werden bij elkaar te brengen en kracht te geven.”